Trong thời đại toàn cầu hóa, khi thế giới ngày càng xích lại gần nhau, sự giao thoa giữa các nền văn hóa diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Điều này vừa mang lại cơ hội để học hỏi và phát triển, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn đối với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Là thế hệ trẻ - tương lai của đất nước, học sinh có trách nhiệm đặc biệt trong việc bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Việt Nam.
Bản sắc văn hóa dân tộc là gì? Đó là những giá trị độc đáo về phong tục, tập quán, ngôn ngữ, nghệ thuật, và tư tưởng mà mỗi dân tộc đã xây dựng và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Với Việt Nam, đó là tà áo dài duyên dáng, những câu hò, điệu lý đậm chất quê hương, hay tinh thần “uống nước nhớ nguồn” đầy nhân văn. Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn cầu hóa, nguy cơ mất dần bản sắc văn hóa truyền thống là điều đáng lo ngại khi văn hóa ngoại lai có xu hướng lấn át và chi phối.
Học sinh cần làm gì để giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc? Trước hết, học sinh cần nhận thức sâu sắc về giá trị của văn hóa truyền thống. Điều này bắt đầu từ việc tìm hiểu, trân trọng và thực hành những phong tục, tập quán tốt đẹp như kính trên nhường dưới, giữ gìn tiếng mẹ đẻ hay tham gia các lễ hội truyền thống. Bên cạnh đó, học sinh cần thể hiện lòng tự hào dân tộc thông qua việc quảng bá những nét đẹp văn hóa Việt Nam ra thế giới. Chẳng hạn, giới thiệu cho bạn bè quốc tế về ẩm thực, trang phục, hay các giá trị lịch sử của đất nước.
Không chỉ vậy, học sinh còn cần sáng tạo trong việc kết hợp văn hóa truyền thống với hiện đại. Các bạn trẻ có thể sử dụng mạng xã hội, các nền tảng kỹ thuật số để chia sẻ, tái hiện các giá trị văn hóa dân tộc một cách hấp dẫn, phù hợp với xu hướng thời đại. Việc bảo vệ văn hóa truyền thống không có nghĩa là khép mình, mà phải biết tiếp thu chọn lọc những tinh hoa từ các nền văn hóa khác để làm giàu thêm bản sắc dân tộc.
Trách nhiệm của học sinh trong thời đại toàn cầu hóa không chỉ là giữ gìn văn hóa truyền thống mà còn phải truyền cảm hứng cho những người xung quanh. Bằng cách tham gia vào các hoạt động bảo tồn di sản, các dự án văn hóa cộng đồng hoặc các chương trình giáo dục văn hóa, học sinh góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp của dân tộc đến mọi tầng lớp xã hội.
Kết luận, giữ gìn và bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc trong thời đại toàn cầu hóa là nhiệm vụ không chỉ của các cấp lãnh đạo, các chuyên gia văn hóa, mà còn là trách nhiệm của từng học sinh. Một dân tộc chỉ có thể trường tồn khi biết gìn giữ những giá trị đặc trưng của mình. Vì vậy, mỗi học sinh hãy là những người bảo vệ văn hóa dân tộc bằng cách học hỏi, trân trọng và hành động để đưa văn hóa Việt Nam tỏa sáng trên trường quốc tế.