So sánh thành tựu văn minh Hi Lạp - Roma và Phương Đông cổ đại:
1. Chữ viết:
Hi Lạp - Roma: Sử dụng chữ cái A, B, C (alphabet), có cấu trúc logic, dễ học và phổ biến. Chữ viết phục vụ nhiều mục đích, từ văn học, khoa học đến luật pháp, góp phần vào sự phát triển của tư duy trừu tượng.
Phương Đông: Sử dụng chữ tượng hình, khó học và phổ biến, chủ yếu dùng để ghi chép, hành chính. Chữ viết có tính chất hình tượng, gắn liền với các sự vật, hiện tượng cụ thể.
2. Toán học:
Hi Lạp - Roma: Phát triển mạnh mẽ về hình học, có nhiều định lý, công thức toán học. Các nhà toán học nổi tiếng như Euclid, Pythagoras đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của toán học thế giới.
Phương Đông: Chủ yếu tập trung vào số học, dùng để tính toán, đo đạc. Ít có những lý thuyết toán học trừu tượng.
3. Văn học:
Hi Lạp - Roma: Đa dạng về thể loại, bao gồm thần thoại, sử thi, kịch, thơ. Nội dung phong phú, phản ánh cuộc sống con người và xã hội một cách sâu sắc. Có nhiều tác phẩm kinh điển như Iliad, Odyssey của Homer.
Phương Đông: Chủ yếu là các tác phẩm tôn giáo, thần thoại. Nội dung mang tính giáo huấn, ca ngợi thần linh, vua chúa.
4. Triết học:
Hi Lạp - Roma: Các nhà triết học như Socrates, Plato, Aristotle đã đặt nền móng cho tư tưởng triết học phương Tây. Họ đặt ra những câu hỏi về bản chất của con người, vũ trụ, xã hội.
Phương Đông: Triết học có tính chất tôn giáo, gắn liền với các giáo lý của các tôn giáo lớn như Phật giáo, Nho giáo.
5. Nghệ thuật:
Hi Lạp - Roma: Điêu khắc và kiến trúc đạt đến đỉnh cao, với những tác phẩm nổi tiếng như tượng thần Vệ nữ Milo, đền Parthenon. Nghệ thuật có tính nhân văn cao, ca ngợi vẻ đẹp của con người.
Phương Đông: Nghệ thuật phục vụ mục đích tôn giáo, thường mang tính trang trọng, quy mô lớn.
Nhìn chung, văn minh Hi Lạp - Roma có những đặc điểm nổi bật sau:
Tính nhân văn: Quan tâm đến con người và xã hội, đề cao lý trí và tự do cá nhân.
Tính khoa học: Phát triển mạnh mẽ các ngành khoa học như toán học, vật lý, thiên văn.
Tính trừu tượng: Có tư duy trừu tượng cao, tìm kiếm những quy luật chung của tự nhiên và xã hội.
Trong khi đó, các nền văn minh Phương Đông cổ đại thường có xu hướng tập trung vào các giá trị truyền thống, tôn giáo, và có tính thực tiễn cao hơn.
Sự khác biệt này chủ yếu do những yếu tố sau:
Điều kiện tự nhiên: Địa hình, khí hậu, tài nguyên thiên nhiên khác nhau đã ảnh hưởng đến cách sống, sản xuất và tư duy của con người.
Chế độ xã hội: Sự phân hóa giai cấp, chế độ chính trị khác nhau đã tác động đến sự phát triển của văn hóa.
Quan hệ giao lưu: Mức độ giao lưu với các nền văn hóa khác nhau cũng ảnh hưởng đến sự phát triển của mỗi nền văn minh.

Văn minh Hi Lạp - Roma và các nền văn minh Phương Đông cổ đại đều có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của nhân loại. Tuy nhiên, mỗi nền văn minh có những đặc trưng riêng, phản ánh những điều kiện lịch sử, xã hội và văn hóa khác nhau.