1. Đặc điểm vị trí địa lý, hình dạng và kích thước của châu Á và ảnh hưởng của chúng đến khí hậu:
Vị trí địa lý:
Nằm hoàn toàn ở bán cầu Bắc.
Kéo dài từ vùng cực Bắc đến gần Xích đạo.
Nằm ở bán cầu Đông, từ khoảng 25°Đ đến gần 170°Đ.
Tiếp giáp với hai châu lục (châu Âu và châu Phi) và ba đại dương lớn (Bắc Băng Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương).
Hình dạng: Khối lục địa rộng lớn, có nhiều bán đảo và vịnh biển ăn sâu vào đất liền.
Kích thước: Châu lục lớn nhất thế giới với diện tích khoảng 44,4 triệu km² (bao gồm cả các đảo).
Ảnh hưởng của vị trí địa lý và kích thước đến khí hậu châu Á:
Vị trí kéo dài từ Bắc xuống Nam: Do lãnh thổ trải dài từ vùng cực Bắc đến gần Xích đạo, châu Á nhận được lượng bức xạ mặt trời rất khác nhau, tạo nên sự phân hóa đa dạng về khí hậu từ Bắc xuống Nam, hình thành nhiều đới khí hậu khác nhau.
Kích thước rộng lớn: Khối lục địa rộng lớn khiến ảnh hưởng của biển vào sâu trong nội địa bị suy yếu, hình thành kiểu khí hậu lục địa khắc nghiệt với mùa đông lạnh, khô và mùa hè nóng.
Ảnh hưởng của các đại dương: Sự tiếp giáp với các đại dương lớn tạo ra các kiểu khí hậu gió mùa, đặc biệt là ở khu vực Đông Á, Đông Nam Á và Nam Á. Gió mùa mang lại lượng mưa lớn vào mùa hè và khô hanh vào mùa đông.
Địa hình phức tạp: Hệ thống núi cao đồ sộ và các sơn nguyên rộng lớn ngăn cản sự xâm nhập của gió biển vào sâu trong lục địa, đồng thời tạo ra sự phân hóa khí hậu theo độ cao.
2. Đặc điểm tự nhiên của châu Á, các đới khí hậu và nhận xét về khí hậu:
Đặc điểm tự nhiên:
Địa hình đa dạng: núi cao, sơn nguyên, đồng bằng, hoang mạc, vùng ven biển.
Tài nguyên khoáng sản phong phú.
Hệ thống sông ngòi đa dạng.
Sinh vật phong phú và đa dạng.
Các đới khí hậu: Châu Á có gần như đầy đủ các đới khí hậu trên Trái Đất:
Đới khí hậu cực (ở vùng cực Bắc).
Đới khí hậu cận cực.
Đới khí hậu ôn đới (phân hóa thành ôn đới lục địa, ôn đới gió mùa, ôn đới hải dương).
Đới khí hậu cận nhiệt (phân hóa thành cận nhiệt lục địa, cận nhiệt gió mùa, cận nhiệt hải dương).
Đới khí hậu nhiệt đới (phân hóa thành nhiệt đới khô, nhiệt đới ẩm, nhiệt đới gió mùa).
Đới khí hậu xích đạo.
Nhận xét về khí hậu châu Á: Khí hậu châu Á rất đa dạng và phân hóa phức tạp do sự kết hợp của nhiều yếu tố như vị trí địa lý, kích thước lãnh thổ, địa hình và ảnh hưởng của các đại dương.
Kiểu khí hậu chiếm diện tích lớn nhất: Khí hậu ôn đới lục địa chiếm diện tích lớn nhất ở châu Á, đặc biệt là ở vùng Trung Á và Siberia.
3. Đặc điểm sông ngòi của châu Á và khu vực có mạng lưới sông ngòi kém phát triển nhất:
Đặc điểm sông ngòi:
Hệ thống sông ngòi khá phát triển với nhiều sông lớn như sông Hoàng Hà, sông Trường Giang, sông Mê Kông, sông Ấn, sông Hằng, sông Ô-bi, sông Ê-nít-xây, sông Lê-na.
Phân bố không đều, phụ thuộc vào địa hình và khí hậu.
Các sông bắt nguồn từ các vùng núi cao và đổ ra các đại dương.
Khu vực có mạng lưới sông ngòi kém phát triển nhất: Các khu vực nội địa khô hạn ở Trung Á và Tây Á, các hoang mạc và bán hoang mạc có mạng lưới sông ngòi kém phát triển nhất do lượng mưa ít và bốc hơi mạnh.