Vận động tạo Himalaya, hay còn gọi là quá trình hình thành dãy Himalaya, là một trong những sự kiện địa chất quan trọng trong lịch sử trái đất, gắn liền với sự hoạt động của các mảng kiến tạo lục địa. Quá trình này diễn ra chủ yếu trong khoảng thời gian từ 40 triệu đến 10 triệu năm trước.

### Nguyên nhân và cơ chế hình thành

1. **Mảng kiến tạo**: Himalaya được hình thành do sự va chạm giữa hai mảng kiến tạo lớn: mảng Ấn Độ và mảng Á-Âu. Khi mảng Ấn Độ di chuyển về phía Bắc, nó va chạm với mảng Á-Âu.

2. **Kéo dài thời gian**: Quá trình va chạm này không xảy ra nhanh chóng mà diễn ra trong hàng triệu năm, tạo ra áp lực lớn. Áp lực này dẫn đến sự biến dạng và nén ép của lớp vỏ trái đất, tạo thành các lớp đá cao chồng lên nhau.

3. **Hình thành địa hình**: Khi một mảng lục địa va chạm với một mảng khác, các lớp đá sẽ bị bẻ cong, gập lại và nâng cao, tạo thành các dãy núi. Dãy Himalaya, với đỉnh Everest là đỉnh cao nhất thế giới, là kết quả của quá trình này.

### Đặc điểm địa chất

- Dãy Himalaya chủ yếu được cấu thành từ các loại đá biến chất, đá vôi, và đá granit.
- Những cấu trúc địa chất phức tạp với các khối đá lớn và những vết đứt gãy lớn cũng đặc trưng cho khu vực này.

### Hậu quả và ảnh hưởng

- **Kinh tế**: Himalaya không chỉ mang đến cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ mà còn ảnh hưởng đến khí hậu của khu vực. Nó tạo ra các điều kiện riêng biệt cho sự phát triển của sinh thái.
- **Địa chất học**: Vận động tạo Himalaya là một ví dụ điển hình cho quá trình kiến tạo lục địa, đồng thời cũng là một lĩnh vực nghiên cứu quan trọng trong địa chất học hiện đại.

Qua các quá trình này, dãy Himalaya không chỉ là một thành phần nổi bật của địa lý châu Á mà còn là một hệ sinh thái đa dạng và là nơi có nhiều giá trị văn hóa lịch sử.