Câu 1. Đoạn thơ được viết theo thể thơ nào?

Đoạn thơ được viết theo thể thơ tự do. Đặc điểm của thể thơ này là không bị ràng buộc về số câu, số chữ trong mỗi câu, cũng như cách gieo vần. Nhịp điệu của bài thơ linh hoạt, biến đổi theo cảm xúc của tác giả.

Câu 2. Tìm những từ ngữ, hình ảnh trong đoạn trích gắn với những vui buồn dân tộc mà người cháu đã trải qua.

Những từ ngữ và hình ảnh gắn với những vui buồn dân tộc mà người cháu đã trải qua bao gồm:

• "Châu đã đi những tháng năm lửa cháy/ Với trùng điệp bạn bè cùng tuổi/ Áo quân trang xanh cây lá vườn bà/ Đất chiến hào vẫn đồng đất quê ta": Gợi lên hình ảnh những năm tháng chiến tranh ác liệt, sự hy sinh của thế hệ trẻ, những người lính mặc áo xanh chiến đấu trên khắp các chiến trường.
• "Màu đồng đội đã thấm vào đất ấy/ Những đêm thức nghẹn ngào nghe đất gọi": Diễn tả nỗi đau thương, mất mát của chiến tranh, sự ám ảnh về những đồng đội đã ngã xuống.
• "Dân tộc trải xót xa nhiều nỗi khổ": Khẳng định những khó khăn, gian khổ mà dân tộc đã phải trải qua.
• "Để sống hết những vui buồn dân tộc/ Những hoa sen hoa súng nở trên ao/ Những ban mai xanh biếc tiếng đàn bầu": Khắc họa cuộc sống sau chiến tranh, vừa có những niềm vui thanh bình, vừa còn những nỗi buồn âm ỉ. Hình ảnh hoa sen, hoa súng, tiếng đàn bầu là biểu tượng cho vẻ đẹp văn hóa, tâm hồn dân tộc.
• "Em đi gặt trên cánh đồng cổ tích/ Lia bàng hoàng chân rực những triền sông.../ Trăng mấy hay, ngợp gió những khu rừng": Gợi lên cuộc sống lao động, sản xuất sau chiến tranh, nhưng vẫn còn đó những dư âm của quá khứ, những cảm xúc bàng hoàng, xót xa.

Câu 3. Anh/chị hiểu như thế nào về ý nghĩa của hai dòng thơ:

• "Dân tộc trải xót xa nhiều nỗi khổ"
• "Phải thương nhau mới sống được trên đời"

Hai câu thơ thể hiện một chân lý sâu sắc về sức mạnh của tình thương trong cuộc sống. Dân tộc Việt Nam đã trải qua nhiều đau thương, mất mát trong lịch sử, từ chiến tranh đến thiên tai, dịch bệnh. Chính tình yêu thương, sự đoàn kết, đùm bọc lẫn nhau đã giúp dân tộc vượt qua những khó khăn đó. Câu thơ "Phải thương nhau mới sống được trên đời" khẳng định tình thương là nền tảng của sự tồn tại và phát triển của con người và dân tộc. Chỉ có yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau, con người mới có thể vượt qua nghịch cảnh và xây dựng một cuộc sống tốt đẹp.

Câu 4. Anh/chị có nhận xét gì về thái độ, tình cảm của tác giả trong văn bản?

Tác giả thể hiện thái độ trân trọng, yêu thương sâu sắc đối với đất nước, dân tộc. Tình cảm đó được thể hiện qua những hình ảnh thơ giàu sức gợi, những từ ngữ biểu cảm. Tác giả đồng cảm với những đau thương, mất mát của dân tộc, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp của quê hương, của tình người. Giọng điệu thơ vừa trầm lắng, suy tư, vừa tha thiết, xúc động.

Câu 5. Thông điệp có ý nghĩa nhất mà anh/chị rút ra từ văn bản trên là gì?

Thông điệp có ý nghĩa nhất mà tôi rút ra từ văn bản là: Tình yêu thương, sự đoàn kết là sức mạnh to lớn giúp con người và dân tộc vượt qua mọi khó khăn, gian khổ. Trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất, tình thương vẫn là giá trị cốt lõi, là nguồn động lực để con người vươn lên và xây dựng một cuộc sống tốt đẹp hơn. Bên cạnh đó, bài thơ cũng nhấn mạnh về sự gắn bó sâu sắc giữa con người và đất nước, về vẻ đẹp của văn hóa, tâm hồn dân tộc.