Vần bằng, vần trắc và vần đối trong thơ ca
Vần bằng và vần trắc
Vần bằng và vần trắc là hai khái niệm cơ bản trong luật thơ, đặc biệt là thơ Đường luật. Chúng quyết định đến sự hài hòa về âm thanh và nhịp điệu của bài thơ.

Vần bằng: Là những âm cuối có thanh bằng (thanh ngang hoặc huyền).

Ví dụ: nhà, cửa, quả, cây...
Dấu hiệu nhận biết: Không có dấu thanh hoặc có dấu huyền.
Vần trắc: Là những âm cuối có thanh trắc (thanh sắc, hỏi, ngã, nặng).

Ví dụ: sách, bút, đi, xem...
Dấu hiệu nhận biết: Có dấu sắc, hỏi, ngã, nặng.
Vần đối
Vần đối là sự tương ứng về âm thanh và ý nghĩa giữa các câu thơ. Trong thơ Đường luật, vần đối thường xuất hiện ở các câu 2 và 3, câu 4 và 5, câu 6 và 7.

Các loại vần đối:
Đối thanh: Đối nhau về thanh bằng và thanh trắc.
Đối ý: Đối nhau về ý nghĩa.
Đối từ: Đối nhau về từ loại, cấu tạo từ.
Ví dụ về vần đối:

Đối thanh:
Sáng - tối
Cao - thấp
Xa - gần
Đối ý:
Sông - núi
Trời - đất
Cười - khóc
Đối từ:
Hoa đỏ - lá xanh
Trời cao - biển rộng
Vai trò của vần đối:

Tạo sự cân đối, hài hòa cho bài thơ.
Làm tăng tính thẩm mỹ và sức gợi hình của thơ.
Nhấn mạnh ý nghĩa của nội dung.