1. Chính sách kinh tế.

• Nông nghiệp :
  • Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất.
  • Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô.
• Công nghiệp :
  • Tập trung khai thác mỏ than và kim loại.
  • Sản xuất xi măng, gạch, ngói, điện, nước, chế biến gỗ .
• Giao thông vận tải : tăng cường xây dựng hệ thống giao thông.
• Thương nghiệp :
  • Nắm độc quyền thị trường.
  • Đánh thuế nặng các mặt hàng, đặc biệt là muối, rượu và thuốc phiện.

2. Chính sách văn hoá, giáo dục.

• Giai đoạn đầu: vẫn duy trì nền giáo dục Hán học.
• Năm 1905: Hệ thống giáo dục gồm 3 bậc học : Ấu học, Tiểu học và Trung học. Mở thêm trường, tăng thêm tiếng Pháp.
• Năm 1907: Mở trường Đại học Đông Dương để đào tạo người bản xứ phục vụ việc cai trị.

=> Mục đích của chính sách này là nô dịch và ngu dân.

2.

1.
* Về kinh tế:
- Tích cực:
+ Cuộc khai thác của Pháp làm xuất hiện nền công nghiệp thuộc địa mang yếu tố thực dân
+ Thành thị theo hướng hiện đại ra đời, bước đầu làm xuất hiện nền kinh tế hàng hoá, tính chất tự cung tự cấp của nền kinh tế cũ bị phá vỡ.
- Tiêu cực: Một trong những mục tiêu của công cuộc khai thác là vơ vét sức người, sức của nhân dân thuộc địa. Do vậy:
+ Tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cùng kiệt
+ Nông nghiệp lạc hậu, dậm chân tại chỗ
+ Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, mất cân đối, thiếu hẳn công nghiệp nặng.
=> Nền kinh tế Việt Nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ, lạc hậu và phụ thuộc vào nền kinh tế chính quốc.
* Về xã hội: Bên cạnh các giai cấp cũ không ngừng bị phân hoá, xã hội Việt Nam đã xuất hiện thêm những giai cấp, tầng lớp mới:
- Giai cấp địa chủ phong kiến: đầu hàng, làm tay sai cho thực dân Pháp. Tuy nhiên, có một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.
- Giai cấp nông dân: có số lượng đông đảo, bị áp bức bóc lột nặng nề. Họ sẵn sàng hưởng ứng, tham gia cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
- Tầng lớp tư sản: có nguồn gốc từ các nhà thầu khoán, chủ xí nghiệp, xưởng thủ công, chủ hãng buôn,... bị kìm hãm, chèn ép, chưa có tinh thần cách mạng.
- Tiểu tư sản thành thị: bao gồm chủ các xưởng thủ công nhỏ, viên chức cấp thấp và những người làm nghề tự do. Đó là những người có trình độ học vấn, nhạy bén với thời cuộc nên đã sớm giác ngộ và tích cực tham gia vào cuộc vận động cứu nước đầu thế kỉ XX.
- Công nhân: xuất thân từ nông dân, làm việc trong các đồn điền, hầm mỏ, nhà máy, xí nghiệp,… đời sống khổ cực, có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống giới chủ nhằm cải thiện đời sống

1. Phong trào Đông Du( 1905-1909)

• Hoàn cảnh: Đầu thế kỉ XX, một số nhà yêu nước muốn noi gương Nhật Bản để duy tân tự cường.
• Hoạt động của phong trào:
  • Năm 1904 lập ra Hội Duy tân.
  • Năm 1905, Phan Bội Châu sang Nhật với mục đích cầu viện
  • Từ năm 1905 đến năm 1908, Hội phát động phong trào Đông Du
  • Tháng 9- 1908, Trục xuất những người Việt Nam khỏi đất Nhật
  • Tháng 3- 1909 Phong trào Đông Du tan rã. Hội Duy tân ngừng hoạt động.
• Ý nghĩa: Cách mạng Việt Nam đã hướng ra thế giới, gắn vấn đề dân tộc với vấn đề thời đại.
• Bài học:
  • Chủ trương bạo động là đúng nhưng tư tưởng cầu viện là sai lầm
  • Cần xây dựng thực lực trong nước, tranh thủ sự ủng hộ quốc tế chân chính.

2. Phong trào Đông Kinh nghĩa thục (1907)

• Hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục
  • Người khởi xướng: Lương Văn Can, Nguyễn Quyền, Lê Đại, Vũ Hoành
  • Thời gian hoạt động: Từ tháng 3 đến tháng 11/ 1907
  • Phạm vi hoạt động: Hà Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Thái Bình.
  • Mục đích: Mở trường học các môn Lịch sử, địa lí, khoa học thường thức, tổ chức các buổi diễn thuyết, bình văn, xuất bản sách báo, tuyên truyền tinh thần yêu nước.
  • Kết quả: Đông Kinh nghĩa thục ngừng hoạt động
  • Ý nghĩa: Thức tỉnh lòng yêu nước, truyền bá tư tưởng dân chủ, dân quyền và một nền văn hóa mới ở nước ta.

3. Cuộc vận động Duy tân và phong trào chống thuế ở Trung Kì( 1908)
a. Cuộc vận động Duy tân:

• Địa bàn hoạt động: Các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định
• Người khởi xướng: Phan Chu Trinh và Huỳnh Thúc Kháng
• Hoạt động chính: Mở trường dạy học theo lối mới, hô hào chấn hưng thực nghiệp, phổ biến cái mới, vận động và làm theo cái mới, cái tiến bộ.

b. Phong trào chống thuế ở Trung Kì( 1908)

• Nguyên nhân:
  • Do chính sách cai trị tàn bạo của thực dân Pháp, nông dân vô cùng khốn khổ về các thứ thuế
  • Ảnh hưởng của cuộc vận động Duy tân

câu 2 Phong trào
Mục đích
Hình thức và nội dung hoạt động chủ yếu
Phong trào Đông du (1905 - 1909)
Lập ra một nước Việt Nam độc lập
- Bạo động vũ trang.
- Cầu viện Nhật Bản để đánh Pháp, phát động phong trào Đông du, đưa du học sinh sang Nhật để học tập.
Đông Kinh nghĩa thục (1907)
Giành độc lập dân tộc, xây dựng xã hội tiến bộ
- Vận động cải cách văn hóa - xã hội.
- Mở trường học, tổ chức các buổi diễn thuyết, bình văn,… để truyền bá tư tưởng mới, vận động chấn hưng đất nước.
Cuộc vận động Duy Tân và phong trào chống thuế ở Trung Kì (1908)
- Nâng cao ý thức tự cường để đi đến giành độc lập.
- Đấu tranh hòa bình, dần thiên về xu hướng bạo động
- Mở trường, diễn thuyết, tuyên truyền, đả phá phong tục lạc hậu, bỏ cái cũ, học theo cái mới, cổ động mở mang công thương nghiệp
- Dưới ảnh hưởng trực tiếp của phong trào Duy Tân, phong trào chống đi phu, chống sưu thuế diễn ra rầm rộ và lan rộng ở các tỉnh Trung Kì.