Tuy có những ý kiến khác nhau về khả năng nhận thức của con người nhưng đa số các nhà Triết học( trong đó có cả một số nhà Triết học duy tâm) đều cho rằng: Con người có khả năng nhận thức được thế giới khách quan và cải tạo thế giới.
Nhờ các giác quan và hoạt động bộ não, con người hoàn toàn có khả năng nhận thức được thế giới khách quan. Khả năng nhận thức của con người ngày càng tăng lên. Nếu trước đây, cứ 100 năm tri thức của nhân loại mới tăng lên 2 lần, thì riêng thập kỉ 90 ( thế kỉ XX ), tri thức của nhân loại đã tăng gấp 2 lần. Hiện nay , trong thế giới vật chất, còn nhiều điều con người chưa biết, nhưng với khác vọng và ý trí vươn lên làm chủ thế giới, tất cả các sự vật, hiện tượng dù kì lạ đến đâu, chắn chắn sẽ dần dần được con người nhận thức.
Con người có thể cải tạo thế giới khách quan: Từ khi xuất hiện đến nay, con người không ngừng tác đọng vào giới tự nhiên, cải tạo giới tự nhiên theo hướng có lợi cho mình như đắp đe chống lũ lụt, đắp đập ngăn sông để tạo hồ thủy lợi, thủy điện, thụ phấn nhân tạo cho cây trồng...Với những tiến bộ của khoa học-kĩ thuật hiện nay, khả năng sáng tạo của con người ngày càng lớn. Con người có thể sáng tạo ra nhiều hợp chất hóa học mới, nhiều lọa cây trồng, vậtu nuôi mới, thậm chí còn sáng tạo ra" người máy thông minh"... Tuy nhiên, cần phải thấy rằng, nếu không có các nguyên tố hóa học, các nhiễm sắc thể vốn có, cùng hàng loạt các quy luật hóa học, biến đổi gen... thì các phát minh kia cũng không thể thực hiện được.
Con người không thể tạo ra giới tự nhiên, nhưng có thể cải tạo giới tự nhiên trên cơ sở tuân theo những quy luật vận động khách quan vốn có của nó. Ngược lại, làm trái các quy luật khách quan, con người sẽ phải hứng chịu những hậu quả không lường.
Cùng với việc cải tạo giới tự nhiên, với khả năng và nổ lực của mình, con người còn không ngùng cải tạo xã hội. Nhờ đó, xã hội loài người đã không ngừng phát triển.