1. Mở Bài
- Truyền kỳ mạn lục là áng thiên cổ kỳ bút của Nguyễn Dữ, tiêu biểu cho nền văn xuôi trong văn học trung đại Việt Nam.
- Chuyện người con gái Nam Xương là một trong những truyện tiêu biểu trong hai mươi truyện của tập Truyền kỳ mạn lục với hình ảnh nàng Vũ Nương, đại diện cho người phụ nữ Việt Nam xưa, dẫu mang nhiều phẩm chất tốt đẹp nhưng vẫn phải chịu số phận bất hạnh.
2. Thân Bài
* Tác giả, tác phẩm:
- Nguyễn Dữ sống vào khoảng thế kỷ XVI, là người học rộng tài cao, nhưng lại không ham vinh hoa phú quý, ra làm qua được tầm một năm thì ông cáo quan lui về ở ẩn.
- Chuyện người con gái Nam Xương là truyện thứ 16 trong tổng số 20 truyện của tập Truyền kỳ mạn lục.
* Nhân vật Vũ Nương
- Là người con gái có nhan sắc xinh đẹp
- Nhân phẩm cao quý
- Được Trương Sinh con một phú hộ cưới về làm vợ vì trọng vẻ đẹp của nàng.
* Vẻ đẹp phẩm chất của Vũ Nương:
- Với chồng:
+ Ân cần dịu dàng, luôn thủy chung, lo toan chăm sóc
+ Bị chồng nghi ngờ, cũng không cự cãi mà hết mực nhỏ nhẹ giãi bày, khuyên giải mong giữ được gia đình êm ấm.
- Với mẹ chồng:
+ Hết lòng hiếu thuận, chăm sóc lúc đau ốm
- Khéo léo đối xử, được mẹ chồng thương yêu
+ Mẹ chồng mất thì lo tang lễ chu toàn như đối với cha mẹ đẻ.
- Với con:
+ Mang nặng đẻ đau, yêu thương vô cùng, một mình nuôi nấng, chăm bẵm
- Ngoài những đức tính nết na, hiếu thuận, thủy chung thì Vũ Nương còn là một người phụ nữ có lòng vị tha vô cùng:
+ Vị chồng nghi oan, nhưng không hề trách cứ mà vẫn nhẹ nhàng giải thích
+ Lúc ở dưới thủy cung, thì sẵn lòng tha thứ cho chồng, quay về chỉ để nói câu cảm tạ khiến chồng thôi đi những ân hận, đau xót vì nghi oan cho vợ.
* Bất hạnh của Vũ Nương:
- Tuy được gả vào nhà giàu có nhưng cuộc sống vẫn phải dè dặt vì sợ chồng ghen tuông mù quáng.
- Lấy chồng không lâu thì chồng đi xa lại phải chèo chống, gánh vác gia đình một mình; nuôi con khổ sở, mệt mỏi cả thể xác lẫn tinh thần.
- Phải chịu nỗi oan lạ lùng, rồi phải lấy cái chết để minh oan.
- Dù được cứu sống và có cuộc sống an nhàn, bất tử dưới thủy cung thế nhưng nàng lại phải chịu sự cô quạnh, lạnh lẽo vì mong nhớ chồng con mà không thể trở về.
3. Kết Bài
- Với những biểu hiện của nhan sắc, phẩm chất tốt đẹp như thế, nết đảm đang, lòng hiếu thảo, đức hy sinh, thủy chung son sắt, lòng bao dung, vị tha to lớn, Vũ Nương chính là hiện thân cho vẻ đẹp của người con gái Việt Nam.
- Nguyễn Dữ viết về nhân vật Vũ Nương một bên là ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam, một bên cũng phản ánh những bất công trong xã hội phong kiến xưa đối với thân phận người phụ nữ. Đó là những giá trị nhân đạo nhân văn thật sâu sắc mà tác giả muốn truyền đạt qua câu chuyện cũng như nhân vật của mình.