Ngày 1/1/1959 là một cột mốc quan trọng trong lịch sử Cuba khi chế độ độc tài Batista bị lật đổ, cách mạng dân tộc dân chủ của nhân dân Cuba giành thắng lợi, chấm dứt 5 thế kỷ đô hộ của chủ nghĩa thực dân. Đồng chí có thể cho biết quân và dân Cuba, dưới sự lãnh đạo của người chiến sĩ cách mạng kiên trung Fidel Castro, đã giành được chiến thắng quan trọng này như thế nào và sự kiện này có ý nghĩa như thế nào đối với đất nước và người dân Cuba nói riêng và khu vực Mỹ Latinh nói chung?
Chiến thắng ngày 1/1/1959 là một trong những sự kiện chính trị có sức ảnh hưởng lớn nhất ở Mỹ Latinh trong thế kỷ XX. Với Cuba nói riêng, chiến thắng này là kết quả của cuộc đấu tranh giành độc lập được khởi xướng từ thế kỷ XIX, đầu tiên là chống lại thực dân Tây Ban Nha, sau đó là lật đổ chính quyền phản động được Mỹ hậu thuẫn.
Quá trình bảo vệ cách mạng trải qua nhiều gian khổ, khi Cuba chỉ nằm cách Mỹ 90 dặm và phải đối mặt với ách cấm vận kinh tế, thương mại và tài chính nặng nề mà chưa quốc gia nào bị gánh chịu.
Ở trong nước, cách mạng đã vực dậy nhiều lĩnh vực vốn bị coi nhẹ, nhờ có các chính sách dân chủ xã hội bao trùm. Những chính sách này đã biến Cuba trở thành một trong những quốc gia đứng đầu thế giới trong lĩnh vực y tế, giáo dục, thể thao và văn hoá. Từ sau năm 1959, không bậc cha mẹ nào phải lo kiếm tiền cho con đi học ở tất cả các cấp, bao gồm cả đại học, cũng không phải trả tiền khám chữa bệnh.
Những thành quả xã hội của cách mạng Cuba đã đem lại lợi ích cho nhiều dân tộc khác. Hiện nay, Cuba vẫn đang tiếp tục đóng góp vào việc cải thiện thực tiễn xã hội cho nhân loại ở nhiều cấp độ. Đến nay, hơn 35.600 cán bộ y tế của 138 nước đã được đào tạo miễn phí ở Cuba. Các bác sĩ Cuba cũng thực hiện nhiệm vụ tại 165 quốc gia trên thế giới. Thông qua Chương trình “Tôi có thể” do các chuyên gia Cuba thiết kế, hơn 9 triệu người ở 30 quốc gia đã được xóa mù chữ.
Cuba cũng hỗ trợ cuộc đấu tranh giành độc lập của Angola và Namibia.
Trong quan hệ đối ngoại, Cuba đóng vai trò tích cực trong Phong trào các nước không liên kết. Ở khu vực, Cuba tiên phong trong việc thành lập các cơ chế hội nhập và hiệp thương chính trị như Liên minh Bolivar vì nhân dân châu Mỹ của chúng ta (ALBA/TCP) và Cộng đồng Mỹ Latinh và Caribe (CELAC).
Ngày nay, 60 năm sau khi giành được độc lập, đất nước Cuba đang bước vào giai đoạn phát triển mới, thực hiện tiến trình cập nhật hóa mô hình kinh tế và xã hội, xã hội chủ nghĩa. Đồng chí cho biết Đảng và Nhà nước Cuba đã đề ra những chủ trương, chính sách và giải pháp gì để thực hiện thành công tiến trình này, đưa đất nước Cuba tiếp tục phát triển trong thời gian tới?
Công cuộc cập nhật mô hình kinh tế - xã hội ở Cuba xuất phát từ nhu cầu đổi mới để hoàn thiện các cấu trúc, thể chế và chính sách tương ứng với tình hình thực tế và sửa chữa những khuyết điểm, nhằm hỗ trợ một cách thực tế và sáng tạo quá trình phát triển của đất nước.
Phương hướng để xác định và hoàn thành các nhiệm vụ này nằm trong 3 văn kiện then chốt: Đường lối chính sách kinh tế và xã hội; Khái niệm hóa mô hình kinh tế xã hội theo định hướng xã hội xã chủ nghĩa và Kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội quốc gia đến năm 2030.
Trong bối cảnh những thay đổi này, Cuba đã thực hiện nhiều biện pháp quan trọng trong lĩnh vực hành chính, cơ cấu doanh nghiệp và các mô hình quản lý khác nhau cùng tồn tại trong nước. Năm 2013, Luật di cư mới có hiệu lực, đem lại nhiều lợi thế hơn cho người Cuba sinh sống làm ăn ở nước ngoài. Năm 2014 Cuba thông qua luật đầu tư mới như một sáng kiến thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Cuối cùng, với mong muốn tạo ra một bộ luật thống nhất với những thay đổi đang diễn ra trong nước, Cuba đã tiến hành cải cách hiến pháp dân chủ, trong đó mọi người dân đều được tham gia, kể cả người định cư ở nước ngoài. Quá trình này đã giúp Cuba có một khung pháp lý phù hợp để tiếp tục hoàn thiện nền kinh tế, thể chế và xã hội.

Fidel Castro và Raúl Castro tập hợp 123 chiến binh Phong trào và lập kế hoạch về một cuộc tấn công vào các căn cứ quân sự. Ngày 26 tháng 7 năm 1953, quân nổi dậy thất bại khi tấn công Doanh trại Moncada tại Santiago và các doanh trại tại Bayamo. Ngày 26/7/1953 được coi là sự kiện mở đầu của Cách mạng Cuba.
Có tranh luận về số liệu chính xác về số quân nổi dậy thiệt mạng trong giao tranh; tuy nhiên, trong tự truyện của mình, Fidel Castro tuyên bố rằng có chín người thiệt mạng trong giao tranh, và thêm 56 người bị giết sau khi bị chính phủ Batista bắt giữ. Trong số những người thiệt mạng có Abel Santamaría, phó tư lệnh của Fidel Castro, nhân vật này bị hành hình cũng trong ngày 26 tháng 7. Nhiều người, trong đó có Fidel và Raúl Castro, bị bắt ngay sau đó. Trong một phiên tòa mang tính chính trị cao độ, Fidel Castro nói gần bốn tiếng nhằm bào chữa cho mình, kết thúc bằng câu "Kết án tôi không phải là vấn đề. Lịch sử sẽ giải oan cho tôi." Fidel Castro bị kết án 15 năm trong trại giam Presidio Modelo, nằm trên đảo Thông, trong khi Raúl Castro bị kết án 13 năm. Tuy nhiên, đến năm 1955, trước các áp lực chính trị, chính phủ Batista phóng thích toàn bộ tù nhân chính trị tại Cuba, trong đó có những người tấn công doanh trại Moncada. Giáo viên dòng Tên thời thiếu niên của Fidel Castro thành công trong việc thuyết phục Batista phóng thích cả Fidel và Raúl.
Ngay sau đó, anh em nhà Castro kết giao với những người lưu vong khác tại Mexico nhằm chuẩn bị cho việc lật đổ Batista, tiếp nhận huấn luyện từ Alberto Bayo- một lãnh đạo của phe Cộng hòa trong Nội chiến Tây Ban Nha. Trong tháng 6 năm 1955, Fidel Castro gặp nhà cách mạng người Argentina Ernesto "Che" Guevara, Guevara tham gia đại nghiệp của Fidel Castro. Những nhà cách mạng tự định danh là "Phong trào 26 tháng 7", nhằm ám chỉ ngày họ tấn công doanh trại Moncada vào năm 1953. Thuyền buồm Granma đến Cuba vào ngày 2 tháng 12 năm 1956, chở theo anh em nhà Castro và 80 người khác thuộc Phong trào 26 tháng 7. Họ đổ bộ tại Playa Las Coloradas, thuộc đô thị Niquero, đến chậm hai ngày so với kế hoạch do thuyền chở nặng, không giống như khi chạy thử. Điều này khiến cho hy vọng phối hợp tấn công với cánh llano của phong trào bị thất bại. Sau khi đến và rời khỏi tàu, nhóm quân nổi dậy bắt đầu lập kế hoạch tiến vào dãy núi Sierra Maestra tại miền đông nam Cuba. Ba ngày sau khi cuộc hành quân bắt đầu, quân của Batista tấn công và sát hại hầu hết những người từng đi trên Granma – dù con số tử vong chính xác còn có tranh nghị, song có không hơn 20 trong số 82 người ban đầu còn sống sau cuộc chạm trán ban đầu với quân đội Cuba và thoát được đến dãy Sierra Maestra.
Nhóm những người sống sót gồm có Fidel Castro và Raúl Castro, Che Guevara và Camilo Cienfuegos. Họ phân tán, một mình hoặc trong các nhóm nhỏ, lang thang qua các núi, tìm kiếm lẫn nhau. Cuối cùng, họ lại liên kết lại được với sự trợ giúp của những cảm tình viên nông dân, và sau đó thành lập tập thể lãnh đạo đầu não của quân du kích. Celia Sanchez và Haydée Santamaría (chị của Abel Santamaria) nằm trong số những nhà cách mạng là nữ giới đã hỗ trợ cho Fidel Castro trong núi.
Ngày 13 tháng 3 năm 1957, một nhóm cách mạng riêng biệt là Hội Đổng sự Cách mạng sinh viên (Directorio Revolucionario Estudantil) có tư tưởng chống cộng và hầu hết thành viên là sinh viên tiến hành tấn công Dinh Tổng thống tại La Habana, nỗ lực nhằm ám sát Batista và diệt trừ chính phủ. Cuộc tấn công kết thúc với thất bại hoàn toàn, lãnh đạo của tổ chức là José Antonio Echeverría thiệt mạng trong lúc đấu súng với lực lượng của Batista tại đài phát thanh của La Habana. Một nhóm những người sống sót gồm Humberto Castello, Rolando Cubela và Faure Chomon.
Sau đó, Hoa Kỳ áp đặt cấm vận đối với chính phủ Cuba và triệu hồi đại sứ của mình, làm suy yếu chính phủ hơn nữa. Sự ủng hộ của dân chúng Cuba đối với Batista bắt đầu mất dần, khi những người ủng hộ cũ hoặc gia nhập cách mạng hoặc là tách biệt với Batista. Tuy thế, Mafia và giới doanh nhân Hoa Kỳ duy trì sự ủng hộ của họ.
Chính phủ phải thường xuyên dựa vào những phương pháp tàn bạo để duy trì quyền kiểm soát của chính phủ tại các thành thị của Cuba. Tuy nhiên, trong dãy Sierra Maestra, Fidel Castro với trợ giúp của Frank País, Ramos Latour, Huber Matos, và nhiều người khác, đã tổ chức thành công các cuộc tấn công vào những đồn nhỏ của quân Batista. Che Guevara và Raúl Castro trợ giúp Fidel Castro nhằm thống nhất quyền kiểm soát chính trị của ông trong dãy núi, thường là thông qua hành hình những nhân vật bị nghi ngờ là trung thành với Batista và những đối thủ khác của Castro. Thêm vào đó, lực lượng dân quân gọi là escopeteros cũng quấy phá quân Batista tại những vùng chân núi và đồng bằng thuộc tỉnh Oriente. Lực lượng escopeteros cũng trực tiếp hỗ trợ quân sự cho quân chủ lực của Castro bằng cách bảo vệ đường tiếp tế và chia sẻ thông tin. Kết quả là dãy núi này cuối cùng rơi vào tay lực lượng của Castro.
Ngoài việc đấu tranh vũ trang, quân nổi dậy còn sử dụng biện pháp tuyên truyền để nâng cao uy thế của họ. Một đài phát thanh bí mật, gọi là Radio Rebelde (Đài Phát thanh quân nổi dậy) được thiết lập tháng 2 năm 1958, cho phép Fidel Castro và lực lượng của ông phát các thông điệp của họ ra toàn quốc. Các buổi phát thanh này có lẽ do một người quen cũ của Castro là Carlos Franqui tiến hành, người này cuối cùng lưu vong tại Puerto Rico.
Trong suốt thời gian này, lực lượng của Fidel Castro còn rất nhỏ, có lúc không đầy 200 người, trong khi lực lượng quân đội và cảnh sát Cuba có từ 30.000 tới 40.000 người. Tuy vậy, gần như mỗi khi quân Cuba giao tranh với quân nổi dậy, họ đều phải tháo lui. Lệnh cấm vận vũ khí do Hoa Kỳ áp chế với chính phủ Cuba vào ngày 14 tháng 3 năm 1958 góp phần làm suy yếu nghiêm trọng lực lượng Batista. Không quân Cuba nhanh chóng trở nên rệu rã, họ không có khả năng sửa chữa máy bay một khi không thể nhập phụ tùng từ Hoa Kỳ nữa.
Batista cuối cùng phải mở một chiến dịch tấn công lớn vào dãy núi mang tên Chiến dịch Verano, còn phe quân nổi dậy gọi là la Ofensiva. Quân chính phủ được đưa đến gồm 12.000 binh sĩ, trong số đó phân nửa gồm tân binh chưa được huấn luyện. Trong một loạt các cuộc chạm trán, lực lượng du kích đầy quyết tâm của Fidel Castro đánh bại quân chính phủ. Trong trận La Plata, kéo dài từ 11 tháng 7 tới 21 tháng 7 năm 1958, quân của Fidel Castro đánh bại cả một tiểu đoàn quân chính phủ gồm 500 người, bắt được 240 tù binh, trong khi chỉ mất 3 người. Tuy nhiên, thế trận đảo ngược vào ngày 29 tháng 7 năm 1958, khi quân Batista tiêu diệt gần hết lực lượng nhỏ chỉ gồm 300 người của Castro trong trận Las Mercedes. Với việc lực lượng cách mạng bị khống chế bởi lực lượng đối phương đông áp đảo, Fidel Castro phải đề nghị ngưng bắn tạm thời và được chấp thuận, đình chiến tạm thời bắt đầu vào ngày 1 tháng 8. Trong suốt bảy ngày tiếp đó, khi các cuộc thương thuyết vẫn tiếp diễn mà không mang lại kết quả gì, quân của Castro dần tẩu thoát khỏi vòng vây. Tới ngày 8 tháng 8, toàn bộ lực lượng của Castro đã trốn được vào dãy núi, và như vậy trên thực tế chiến dịch Verano là thất bại đối với chính phủ Batista.Ngày 21 tháng 8 năm 1958, sau khi đánh bại chiến dịch Ofensiva của Batista, lực lượng của Castro bắt đầu thế tấn công. Trong tỉnh Oriente, Fidel Castro, Raúl Castro và Juan Almeida Bosque chỉ huy tấn công trên bốn mặt trận. Xuống núi với những vũ khí mới lấy được trong chiến dịch Ofensiva và nhờ nhập lậu bằng máy bay, lực lượng của Fidel Castro giành một loại thắng lợi ban đầu. Đại thắng của Fidel Castro tại Guisa, và chiếm được một số thị trấn bao gồm Maffo, Contramaestre, và Central Oriente, nắm quyền kiểm soát đồng bằng Cauto. Cùng lúc đó, ba cánh quân nổi dậy dưới quyền Che Guevara, Camilo Cienfuegos và Jaime Vega, tây tiến về Santa Clara, thủ phủ tỉnh Villa Clara. Lực lượng Batista phục kích và tiêu diệt cánh quân của Jaime Vega, nhưng hai cánh quân còn lại đến được các tỉnh trung tâm, và hợp lực với các lực lượng kháng chiến khác vốn không nằm dưới sự chỉ huy của Fidel Castro. Khi cánh quân của Che Guevara tiến qua tỉnh Las Villas, và đặc biệt là qua dãy núi Escambray – nơi lực lượng chống cộng Hội đổng sự Cách mạng (được biết đến với tên gọi Phong trào 13 tháng 3) tiến hành chiến tranh chống lại quân Batista trong suốt nhiều tháng – va chạm tăng lên giữa hai phe. Dù vậy, lực lượng nổi dậy hợp nhất vẫn tiếp tục chiến dịch, và Cienfuegos giành được một chiến thắng quan trọng trong trận Yaguajay ngày 30 tháng 12 năm 1958, khiến ông được mệnh danh "Người hùng Yaguajay".
Ngày 31 tháng 12 năm 1958, trận Santa Clara diễn tra trong cảnh đại loạn, thành phố Santa Clara thất thủ trước quân nổi dậy hợp nhất của Che Guevara, Cienfuegos, quân nổi dậy Hội đổng sự Cách mạng (RD) dưới quyền Comandantes Rolando Cubela, Juan ("El Mejicano") Abrahantes, và William Alexander Morgan. Tin tức về những thất bại này khiến cho Batista hoảng sợ, ông tẩu thoát đến Cộng hòa Dominica chỉ vài giờ sau đó trong ngày 1 tháng 1 năm 1959. Chỉ huy quân nổi dậy Hội đổng sự Cách mạng là Comandante William Alexander Morgan tiếp tục chiến đấu khi Batista đã rời đi, và chiếm được thành phố Cienfuegos vào ngày 2 tháng 1.
Castro biết tin về chuyến bay của Batista vào buổi sáng và ngay lập tức bắt đầu đàm phán để tiếp quản Santiago de Cuba. Ngày 2 tháng 1, sĩ quan tại thành phố là Đại tá Rubido lệnh cho các binh sĩ của ông ngừng chiến đấu, và quân của Fidel Castro tiếp quản thành phố. Quân của Guevara và Cienfuegos tiến vào La Habana khoảng đồng thời. Họ không gặp kháng cự trên hành trình từ Santa Clara đến thủ đô của Cuba. Fidel Castro đến La Habana vào ngày 8 tháng 1 sau một cuộc diễn hành thắng lợi kéo dài. Ông ban đầu lựa chọn Manuel Urrutia Lleó làm chủ tịch, người này nhậm thức vào ngày 3 tháng 1.

- Tháng 3/1952 được sự giúp đỡ của Ba- ti - xta làm cuộc đảo chính và thiết lập chế độ độc tài quân sự ở CuBa.
- Ngày 26/7/1953 d7dưới sự chỉ huy của phi đen ca- xtơ -rô . Nhân dân CuBa đã tấn công pháo đài Môn -ca -đa nhưng ko dành thắng lợi .
- cuối 1958 phi đen ca- xtơ -rô làm tổng chỉ huy tiếp tục tấn cong.
-1/1/1959, cách mạng CuBa dành thắng lợi.

DIỄN BIẾN CÁCH MẠNG CUBA
- NGÀY 26/7/1953 PHI ĐEN CASTRO CÙNG 135 thanh niên yêu nước đã tấn công vào trại lính moncada ở sanchiago cướp vũ khí , trang bị cho nhân dân , nhằm thức tỉnh lòng yêu nước , chuẩn bị phát đông phong trào khởi nghĩa vũ trang trong cả nước
- cuộc khởi nghĩa thất bại phiden castro và các đồng chí của ông bị bắt ,sự kiện 26/7 đánh dấu sự mở đầu giai đoạn đấu tranh vũ tranh , trong cuộc cách mạng giải phóng dân tộc ở cuba
- năm 1955 phiden castro được thả tự do , nhưng bị chính quyền batista trực xuất sang mexico , tại mexico ông tập hợp những thanh niên cuba yêu nước , quyên góp vũ khí , luyện tập quân sự chuẩn bị trở về tổ quốc
- tháng 11/1959 ông cùng 81 chiến sĩ yêu nước từ mexico đáp tàu granma vượt biển trở về nước , sau 7 ngày lênh đênh trên biển , vừa tới bờ thì bị quân batista tấn công , cuộc chiến không cân sức , phiden castro và 11 chiến sĩ sống sót . vượt vòng vây về xây dựng căn cứ cách mạng tại xiera maextra , đưa phong trào chiến tranh du kích phát triển ra địa phương
- tháng 5/ 1958 nghĩa quân đã đánh bại cuộc hành quân càn quét khu giải phóng của batista , loại khỏi vòng chiến đấu hươn 1000 tên
- cuối năm 1958 nghĩa quân đã giải phóng nhiều vùng đất đai rộng lớn , đến cuối tháng 12/1958 , tập đoàn batsta sụp đỗ , batsta chạy ra nước ngoài
- ngày 1/1/1959 phối hợp với cuộc tổng bãi công chính trị của công nhân ở thủ đô lahabana , chế độ độc tài bị lật đỗ , cách mạng thắng lợi thành công