Mở bài văn nghị luận về sự việc hiện tượng đời sống (khoảng 4 dòng)
 
– Dẫn dắt ngắn gọn vào sự việc, hiện tượng cần nghị luận.
 
– Nêu luôn thái độ đánh giá chung về hiện tượng đó.
 
 
* Thân bài văn nghị luận về sự việc hiện tượng đời sống (khoảng 13 – 16 dòng) Thực – Nguyên – Thái – Biện – Liên
 

Bước 1. Thực trạng, các biểu hiện cụ thể trong cuộc sống của sự việc hiện tượng được nêu. ¨ Như thế nào?
 
Yêu cầu:
 
– Có thể nêu mối quan hệ của hiện tượng này với ngữ liệu phần Đọc hiểu.
 
– Cần nêu những ví dụ, những trường hợp cụ thể, chi tiết và chân xác.
 
– Nếu nhớ rõ, có thể trích nguồn hoặc thông tin.
 
– Nếu không nhớ rõ thì tuyệt đối không được ghi sai lệch thông tin, làm giảm tính thuyết phục của bài viết.
 
 
Bước 2. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên (Khách quan và chủ quan) ¨ Do đâu?
 
Yêu cầu:
 
– Nguyên nhân của hiện tượng xã hội bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, nguyên nhân sâu xa và trực tiếp.
 
– Nguyên nhân đưa ra cần hợp lý, chính xác.
 
 
Bước 3. Nêu đánh giá, nhận định về mặt đúng – sai, lợi – hại, kết quả – hậu quả, bày tỏ thái độ biểu dương hay phê phán đối với sự việc hiện tượng nghị luận ¨ Thái độ như thế nào?
 
Yêu cầu:
 
– Thái độ đánh giá khách quan, rõ ràng.
 
– Có thể nêu những cách đánh giá mang màu sắc cá nhân, nhưng phải thuyết phục và hợp lý.
 
 
Bước 4. Biện pháp khắc phục hậu quả hoặc phát huy kết quả. ¨ Làm gì?
 
Yêu cầu:
 
– Biện pháp đưa ra cần thiết thực, khả thi, không chung chung, trừu tượng.
 
– Biện pháp bao gồm cả biện pháp của xã hội – cơ quan Nhà nước – cá nhân; biện pháp cả ý thức – hành động.
 
 
Bước 5. Liên hệ bản thân, rút ra bài học nhận thức và hành động cho mình. ¨ Bài học gì?
 
Yêu cầu:
 
– Bài học cho bản thân cần phù hợp với quan điểm, thái độ cá nhân nêu trước đó.
 
– Cần nêu hai bài học: một bài học nhận thức, một bài học hành động.
 
* Kết bài văn nghị luận về sự việc hiện tượng đời sống (khoảng 4 dòng)
 
– Nêu suy nghĩ về tầm quan trọng của sự việc hiện tượng đã nghị luận.
 
– Đưa ra thông điệp, hay lời khuyên cho mọi người.
 
– Nêu suy nghĩ về sự thay đổi của sự việc hoặc hiện tượng xã hội đó trong tương lai.