Câu 8:Cách vận chuyển chất trong thân?
Trả lời:Trong cây có các dòng vận chuyển vật chất sau:
* Dòng mạch gỗ (dòng đi lên):
* Dòng mạch rây (dòng đi xuống):
I. DÒNG MẠCH GỖ
1. Khái niệm
- Khái niệm: Dòng mạch gỗ (còn gọi là Xilem hay dòng đi lên): vận chuyển nước và ion khoáng từ đất vào mạch gỗ của rễ và tiếp tục dâng lên theo mạch gỗ trong thân để lan tỏa đến lá và các phần khác của cây.
- Đặc điểm: vận chuyển ngược chiều trọng lực và có lực cản thấp
2. Cấu tạo của mạch gỗ:
- Tế bào (TB) mạch gỗ gồm các tế bào chết, có 2 loại là: quản bào và mạch ống.
* Hình thái cấu tạo:
+ Quản bào là các TB dài hình con chỉ suốt, xếp thành hàng thẳng đứng và gối đầu lên nhau
+ TB mạch ống: chỉ có ở thực vật hạt kín và một số hạt trần, là các TB ngắn, có vách 2 đầu đục lỗ
* Đặc điểm cấu tạo
+ TB không có màng và bào quan tạo nên các tế bào rỗng làm cho lực cản dòng chất thấp.
+ Vách thứ cấp được linhin hóa bền vững chắc giúp chịu được áp suất nước
+ Vách sơ cấp mỏng và thủng lỗgiúp dòng chất được vậ chuyển qua các TB
+ Các tế bào cùng loại nối với nhau thành những ống dài từ rễ lên lá để dòng mạch gỗ di chuyển bên trong.
* Cách sắp xếp của quản bào và mạch ống:
+ Các TB cùng loại nối với nhau theo cách đầu của TB này gắn vào đầu của TB kia tạo thành những ống dài từ rễ lên lá
+ Các TB khác loại nối với nhau theo cách: lỗ bên của TB này ghép sít vào lỗ bên của TB khác tạo nên các cặp lỗ là con đường vận chuyển ngang
3. Thành phần dịch mạch gỗ:
- Chủ yếu là nước và ion khoáng.Ngoài ra còn có các chất hữu cơ được tổng hợp từ rễ (axit amin, amit, vitamin, hoocmon)
4. Động lực đẩy dòng mạch gỗ:
Là sự phối hợp của 3 lực:
* Lực đẩy (áp suất rễ).
=> Áp lực sinh ra do hoạt động trao đổi chất ở rễ đẩy nước lên cao