Tôi sinh ra và lớn lên bên dòng sông Đà nổi tiếng. Vì thế sông Đà gắn bó thân thiết với tuổi thơ của tôi. Dòng sông uốn lượn quanh co, chảy qua những triền núi, những bãi mía, nương ngô... rồi hòa nhập với những con sông khác đổ ra biển cả mênh mông.

Các cụ già thường kể sông Đà là con sông hung dữ. Trước đây, hàng năm vào mùa lũ, nó cuốn phăng, nhận chìm tất cả những gì trên đường đi của nó. Những thác nước sôi réo ào ào đổ về từ thượng nguồn, chảy cuồn cuộn, sủi bọt đục ngầu, có sức tàn phá thật đáng sợ. Sông Đà trở thành mối lo thường xuyên của những người dân sống hai bên bờ.

Bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, sông Đà chảy vào Việt Nam, dồn phù sa cho sông Hồng, bồi đắp nên đồng bằng Bắc Bộ phì nhiêu. Tôi thật sự yêumến sông Đà vào mùa nước cạn. Khi ấy, nước trong vắt, có thể nhìn thấy từng đàn cá lội, từng hòn đá, hòn cuội dưới đáy sông.

Chiều chiều chúng tôi ra sông bơi lội và nô giỡn. Giữa lòng sông, những dải cát dài nối tiếp nhau. Từng đoàn thuyền của dân, kéo ra đây lấy cát. Có hôm nước cạn, chúng tôi xắn quần lội ra, sục chân thật sâu vào cát vàng óng ánh với niềm thích thú khó tả.

Dưới ánh nắng trưa, dòng sông lấp lánh như bạc. Muôn ngàn tia nắng nhảy nhót đùa nghịch trên mặt sông như trẻ nhỏ. Phía thượng nguồn thấp thoáng dăm chiếc thuyền đánh cá, tiếng gõ mái chèo đuổi cá dồn dập vang lên giữa khung cảnh tĩnh mịch của trưa hè.

Chiều đến, mặt sông như thẫm lại. Mặt trời đã khuất sau rặng núi xa xa, những đám mây trắng lang thang vẫn tiếp tục du ngoạn về tận phương nào. Khói lam chiều vấn vít tỏa lan từ các mái bếp ven sồng. Tất cả tạo nên một bức tranh tuyệt mĩ.

Mấy năm trở lại dây, sông Đà không còn hung hãn nữa. Bố mẹ tôi cùng hàng triệu người đã bắt tay vào công việc trị thủy sông Đà, biến nó thành dòng sông làm ra ánh sáng. Đứng trên mạch đập nước khổng lồ, tôi không còn nhận ra hình dáng thân thiết của dòng sông ngày nào. Dòng sông đã bị chặn đứng, dồn lại thành một hồ nước mênh mồng như biển. Phía chân dập, chỗ cửa xả lũ, nước xô xuống thành một dòng thác trắng xóa, réo ào ào. Từ nay, sông Đà phục vụ đắc lực cho nhà máy thủy điện lớn nhất nước ta. Những mùa nước lũ khủng khiếp sẽ mãi mãi đi vào quá khứ.

Giờ đây, sông Đà được cả nước biết đến vì nó đã trở thành dòng sông ánh sáng, góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng Tổ quốc ngày càng giàu mạnh, phồn vinh. Những hình ảnh dòng sông nước trong veo mùa cạn với đồi cát vàng lấp lánh dưới ánh nắng trưa vẫn mãi mãi in dậm trong trí tôi.