Nghệ thuật:

-Truyện xây dựng thành công hai tuyến nhân vật tương phản mà đại diện mỗi tuyến là Thạch Sanh và Lý Thông.
- Các sự việc tình tiết khá phức tạp với ba yếu tố đan xen (dũng sĩ, người đẹp yêu quái) được sắp xếp hợp lí, khéo léo nhằm làm nổi bật những thử thách, chiến công và phẩm chất của Thạch Sanh qua ba chặng chủ yếu: khó khăn - thử thách - hạnh phúc.
- Truyện sử dụng nhiều yếu tố hoang đường kì ảo, nhiều chi tiết thần kì nhằm thể hiện ước mơ và lí tưởng xã hội của nhân dân. Sau đây chỉ nêu ý nghĩa hai chi tiết đặc sắc nhất của truyện:
+ thể hiện sự sáng tạo của nhân dân và tuỳ chủ đề mỗi truyện, nó hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu xa.
+, tác giả dân gian đã bộc lộ quan niệm và mơ ước về công lí của mình.
+ mang ước mơ lãng mạn về sự no đủ của người dân đất nước nông tang xưa. Nếu có được niêu cơm “ăn hết lại đầy” thì lao động của con người sẽ đỡ cơ cực, mọi người đều no đủ, hạnh phúc.

• nghệ thuật
• Sử dụng chi tiết tưởng tượng thần kì, xây dựng hai nhân vật tương phản, đối lập
• Truyện có một bố cục tương đối hoàn chỉnh: có sự ra đời, lớn lên và hình thành tài năng của nhân vật đại diện cho công lí và chính nghĩa; có những chặng đường phiêu lưu để thử thách và rèn luyện tài năng và phẩm chất của nhân vật, có kết thúc có hậu. Truyện Thạch Sanh mang hình thức kết cấu phổ biến của truyện cổ tích kết cấu song tuyến. Hơn nữa, đây là kết cấu đặc trưng của nhóm truyện cổ tích thần kì.

Truyện kể về người dũng sĩ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hài, vạch mặt kẻ vong ân bội nghĩa và chống lại quân xâm lược.

Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, cồn lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.