Trong xã hội xưa, khi mọi điều kiện về sinh hoạt, giải trí còn chưa phát triển thì trẻ em dân gian đã nghĩ ra rất nhiều trò chơi dân gian để cùng nhau chơi đùa mỗi khi rảnh rỗi. Những trò chơi tuy đơn giản nhưng mang đầy màu sắc sáng tạo, mà hơn hết là những trò chơi đều hết sức trong sáng, thể hiện được tâm hồn trẻ thơ của trẻ em xưa. Hơn nữa trong những khía cạnh nhất định, những trò chơi dân gian còn thể hiện được những nét đặc sắc về văn hóa, về phong tục tập quán của con người xưa. Một trong những trò chơi dân gian độc đáo được trẻ em yêu thích đó chính là trò chơi ú tim.

Trò chơi ú tim xuất hiện từ rất sớm trong đời sống sinh hoạt của người dân Việt Nam. Trò ú tim hay còn có một tên gọi khác là trò trốn tìm ( ở khu vực miền Bắc) và trò năm mươi năm mươi ( ở khu vực miền nam). Trong không gian nông nghiệp, nông thôn xưa, những đứa trẻ trong cùng một xã, một làng hoặc một địa phương thường có xu hướng tập chung, tụ tập lại để cùng nhau chơi vào buổi tối. Địa điểm tập trung thường là ở đầu đình, gốc đa, những nơi diễn ra sinh hoạt văn hóa của một cộng đồng.

Trò chơi ú tim thường được chơi thành từng nhóm, trong đó có một người sẽ bị mọi người bịt mắt lại bằng một tấm vải, một chiếc khăn, miễn sao người bị bịt mắt sẽ không nhìn thấy mọi người. Và trong một khoảng thời gian nhất định, đa số là thời gian trong vòng năm mươi giây người bị bịt mắt mới có thể cởi bỏ khăn vải, cũng trong thời gian ấy thì những người còn lại sẽ chạy đi tìm chỗ trú ẩn.

Sau năm mươi giây, người đi tìm sẽ đi xung quanh khu vực mà họ chơi để tìm kiếm những những người khác. Những người bị tìm thấy sẽ bị loại bỏ khỏi cuộc chơi, nếu như toàn bộ người chơi bị tìm ra thì người đi tìm sẽ sống sót và người đầu tiên bị tìm thấy sẽ tiếp tục thay người đi tìm chơi tiếp.

Theo luật chơi thì người đầu tiên bị tìm thấy sẽ có khả năng trở thành người đi tìm tiếp theo, nếu sau đó không có người nào giải cứu cho mình, và khi người đầu tiên bị tìm thấy thì họ dù có ú tim người đi tìm thì cũng không có hiệu lực. Chỉ đến người thứ hai, thứ ba và những người sau đó bất ngờ chạy ra ú tim người tìm mà không bị họ phát hiện thì người đầu tiên bị tìm ra mới thoát cảnh đi tìm. Người đi tìm sẽ tiếp tục trò chơi mới và tìm người lại từ đầu.

Trò chơi ú tim thường được chơi vào buổi tối và trong không gian rộng, có nhiều chỗ ẩn nấp, vì khi trời tối những người đi ẩn mới không bị tìm ra bởi người đi tìm, trò chơi sẽ thú vị hơn rất nhiều nếu người đi tìm khó khăn trong việc tìm kiếm. Những người chơi cũng hào hứng hơn trong việc ẩn nấp, không để cho người tìm tìm ra vị trí mình đang ẩn. Ai cũng hi vọng mình là người cuối cùng bị tìm thấy, vì khi ấy khả năng đảo ngược tình thế rất cao. Và khi ú tim thành công người đi tìm thì coi như trò chơi u tim thành công.

Những người cùng chơi trò ú tim thường là những người cùng xóm , những người cùng trang lứa nên họ chơi vô cùng tự nhiên, vui vẻ. Thời gian vào mỗi buổi tối là là không gian riêng của những em nhỏ, đó là khoảng thời gian vui chơi lí thú nhất mà các em không bị quản thúc chặt chẽ của người lớn, không phải đi học, trông em hay làm những công việc nhà khác. Các em cùng nhau chơi rất vui vẻ, tuy có người thắng, kẻ thua nhưng chưa bao giờ xảy ra mâu thuẫn, bởi các em suy nghĩ rất đơn thuần, đây là trò chơi, và chỉ khi chơi thật sự, chơi hết mình thì mới có ý nghĩa.

Trò chơi dân gian ú tim tuy có từ rất lâu đời nhưng nó vẫn tồn tại đến ngày nay, nội dung trò chơi về cơ bản không có gì thay đổi nhưng hình thức thì có sự thay đổi hài hước, phù hợp với các em hơn. Đó chính là trong khoảng thời gian người bị bịt mắt đợi mọi người đi trốn thì sẽ hát bài hát “năm mười mười năm hai mươi, hai năm, ba mươi….cho đến một trăm” khi đếm xong còn hát thêm một câu nữa là “Ông trời có mắt, đi bắt trẻ con cách xa ba bước, chết hết cả đàn” thì mới bắt đầu đi tìm.

Tuy nhiên, trò chơi ú tim chỉ tiếp tục được kế thừa ở những vùng nông thôn nghèo, khi các em thiếu thốn về vật chất hơn so với các bạn khác, đặc biệt là các em không biết nhiều về công nghệ thông tim. Và đó cũng chính là thực trạng đáng buồn hiện nay ở một số trẻ em thành phố.

Các em được tiếp xúc sớm với công nghệ hiện đại, do vậy mà trở nên già dặn hơn lứa tuổi của mình, mất đi nét hồn nhiên ở trẻ thơ. Đáng buồn hơn là các em không biết đến những trò chơi dân gian như ú tim, thậm chí các em còn có tư tưởng chỉ có trẻ con nông thôn mới them chơi những trò ấy, trong khi các em vẫn ở độ tuổi của trẻ con. Hi vọng, những trò chơi dân gian thú vị, giàu bản sắc như ú tim sẽ được nhiều người biết đến hơn, để cứu vãn tuổi thơ đang bị công nghệ hóa của các em như hiện nay.