hình ảnh tre ở khổ đầu mang ý nghĩa tả thực
hình ảnh tre ở khổ cuối mang ý nghĩa ẩn dụ
phân tích :
Viếng lăng Bác được Viễn Phương viết trong lần ra Bắc viếng thăm lăng Bác Hồ sau ngày đất nước thống nhất. Bài thơ là niềm xúc động nghẹn ngào và sự tự hào của người con miền nam khi ra thăm ngườ cha già của dân tộc. trên nền cảm xúc ấy, nhà thơ đa xây dựng hình ảnh cây tre như một biểu tượng của sức sống bất diệt của dân tọc và tấm lòng trung hiếu của con người Việt nam đối với quê hương, đất nước.
Hình ảnh cây tre, hàng tre xuất hiện ngay khổ đầu bài thơ:
Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát
Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa, đứng thẳng hàng.
Bên lăng Bác, hàng tre xanh bát ngát trong gió lộng. Qua cái nhìn đầy niềm tin của tác giả, hàng tre xanh trở nên lớn lao, kì vĩ khiến ta liên tưởng đến hàng tre đánh giặc từ trong lịch sử đã về đây canh giữ giấc ngủ của Bác Hồ. Với hình ảnh hàng tre, lăng Bác trang nghiêm bỗng trở nên thật gần gũi, thân thuộc như mọi xóm làng Việt Nam. Và hàng tre cũng là một biểu trưng cho đất nước, dân tộc “Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng”.
Tre còn là biểu tượng của lòng quả cảm, kiên trung, bất khuất của dân tộc ta từ xưa đến nay chưa bao giờ chịu khuất phục. Dẫu có lúc, đất nước rơi vào tay giặc, nhân dân thống khổ cùng cực. Như cây tre gặp mùa khô hạn im lìm chịu đựng rồi bỗng một hôm vươn mình kì vĩ khi có trận mưa lớn, dân tộc ta đã bao phen quật cường, khiến cho quân giặc phải khiếp sợ, cúi đầu chuốc lấy bại vong.

Hình ảnh cây tre được lặp lại ở cuối bài thơ, khép lại niềm cảm xúc của nhà thơ, đồng thời thể hiện khat vọng được gắn kết cuộc đời mình với cuộc đời chung của dân tộc, của tổ quốc:
Mai về miền Nam thương trào nước mắt
Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác
Muốn làm đoá hoa toả hương đâu đây
Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này…
Hình ảnh “cây tre trung hiếu chốn này” ở cuối bài thơ vừa khắc sâu ý nghĩa biểu tượng ở khổ đầu vừa gợi thêm ý nghĩa mới. Tâm nguyện của tác giả là muốn được mãi ở bên Người, muốn sống xứng đáng với sự hi sinh cao cả của Người. Hình ảnh cây trẻ gợi liên tưởng đến phẩm chất “trung với nước, hiếu với dân” mà Bác đã dặn cán bộ và chiến sĩ. Đó cũng là ước nguyện của muôn triệu người Việt nam nguyện tận tủng, tận hiếu bảo vệ và gìn giữu nền đọc lập dân tộc trong bão táp của thời đại.