Phong tục tảo mộ vào tiết thanh minh đã là một nét đẹp trong đời sống tâm linh của người Việt. Năm nào cũng vậy, cứ vào tiết thanh minh, tôi lại cùng bố mẹ đi thăm mộ người thân. Kỉ niệm ấy lúc nào cũng để lại trong tôi những ấn tượng và cảm xúc khó phai.

Thanh minh là ngày lễ cổ truyền có giá trị văn hóa và mang đậm bản sắc của người Á Đông. Với đạo lí uống nước nhớ nguồn, từ xa xưa, lễ thanh minh đã là một ngày lễ quan trọng, thiêng liêng, trở thành một phần trong đời sống văn hóa của người Việt. Tết thanh minh vào ngày mùng 3- 3 âm lịch, đây là dịp để con cháu hướng về tổ tiên, nguồn cội.

Cùng với nhiều gia đình khác, vào tiết thanh minh, em lại cùng bố mẹ để đi thăm mộ người thân. Từ tối hôm trước, mẹ tôi đã chuẩn bị chu đáo mọi thứ: giấy tiền, hương đốt, rượu, hoa quả… Tất cả được xếp gọn gàng, ngay ngắn vào trong chiếc làn nhỏ. Sáng hôm sau, mới từ 5 giờ sáng, bố mẹ đã đánh thức tôi dậy để đi đến khu nghĩa trang. Trời mới tờ mờ sáng, sương còn giăng khắp lối đi, đọng lại trên những nhành cây, ngọn cỏ ven đường. Không gian trở nên mơ hồ, huyền ảo hơn. Thời tiết mùa xuân thật dễ chịu mặc dù trời gần sáng có hơi lạnh. Tôi đã nghe thấy vài tiếng gà gáy sớm báo hiệu ngày mới, tiếng chim hót líu lo trên những vòm cây. Những làn gió xuân ấm áp khẽ thoảng qua mái tóc tôi. Không khí buổi sáng thật yên lành, dễ chịu, tạo cho con người một cảm giác thoải mái, thư thái. Vừa đến gần nghĩa trang thì trời cũng vừa hửng sáng. Ông mặt trời dần dần ló rạng sau lớp mây dày, tỏa xuống những tia nắng tinh khôi đầu tiên của ngày mới. Bầu trời dường như cao và xanh hơn. Hiện lên trước mắt tôi là một khu đất rộng lớn, những nấm mộ to nhỏ khác nhau nằm im lìm tưởng như tách biệt hẳn với sự chảy trôi của thời gian. Trong ngày thanh minh, nơi đây cũng trở nên đông đúc và nhộn nhịp hơn. Các cụ già thì khấn vái tổ tiên, trẻ em cũng được dẫn theo cùng bố mẹ hoặc ông bà, một phần là để biết phần mộ của gia đình, một phần để tập cho chúng sự kính trọng, biết ơn với người đã khuất. Những người đi làm ăn xa quanh năm cũng trở về để tảo mộ gia tiên và sum họp với gia đình. Bên cạnh những ngôi mộ được chăm nom cẩn thận, có những ngôi mộ không người thăm viếng. Những người đi tảo mộ thường cắm cho những ngôi mộ này một nén hương. Tôi cùng bố mẹ đến phần mộ của ông bà mình. Mẹ tôi bày biện hoa, quả và rượu cùng giấy tiền lên bàn thờ. Sau khi đốt nhang xong, cả gia đình cùng đứng trang nghiêm, chắp tay thành kính để tưởng nhớ tới tổ tiên đã khuất. Trước làn khói hương nghi ngút, biết bao kỉ niệm với ông bà trong quá khứ ùa về trong tôi, ngỡ như mới chỉ là ngày hôm qua. Bố cầu mong ông bà phù hộ cho cả gia đình được khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn, làm ăn thuận lợi, chị em chúng tôi học tập thật tốt. Nhang vừa cháy hết, tôi cùng mẹ đem hóa chỗ giấy tiền vừa cúng. Bố thì dùng xẻng, cuốc để đắp lại nấm mộ cho đầy đặn, rẫy hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ. Làm xong mọi việc, bố mẹ kể cho tôi nghe về những chuyện của gia đình thời trước, đồng thời nhắc nhở tôi phải luôn chăm chỉ, học hành tốt để ông bà được yên tâm.

Ngoài sân , lác đác mấy bông hoa mai vàng nở, báo hiệu mùa xuân đã về. Trong nhà, bà cũng đã sắm mấy cái bình hoa mới chuẩn bị dâng hương ông bà. Chỉ bấy nhiêu đó thôi cũng đã khiến lòng tôi đã thấy nôn nao lạ thường.

• Thân bài:

Trước Tết, tôi phụ ông tưới cho vườn hoa cúc. Năm nay, hoa cúc nở muộn, ông sợ không kịp nên tưới rất nhiều nước. Tôi còn phụ ông vào chậu mai xuân và quét mạng nhện trên trần nhà. Ông bảo, ngày tết trong nhà ngoài ngõ phải khang trang, sạch sẽ. Không những mình thấy tự hào, tinh thần phấn khởi mà họ hàng cũng thấy vui lây.

Ngày trước Tết , bà lo cắt đơm mấy nải chuối xanh, còn mẹ tất bật gói bánh chưng, bánh tét . Đêm 30 tôi thức cùng ba đun nồi bánh to tướng. Ánh lửa sáng bừng hắt lên trần nhà rực rỡ. Nồi bánh xôi ùng ục nghe thật vui tai. Nằm nghe ông kể chuyện vui Tết ngày xưa, tôi ngủ lúc nào không hay. Khoảnh khắc giao thừa lặng lẽ đi qua trong giấc ngủ say.

Ngày mùng một tết, ai ai cũng xinh tươi, cái gì cũng đẹp đẽ. Trước sân , vườn hoa cúc nở vàng một khoảng rộng. Dọc lối đi, hoa vạn thọ cũng khoa sắc lộng lẫy. Mấy chiếc lá mít nằm lặng lẽ trên sân. Có lẽ chúng rơi xuống đêm qua vì chiều hôm trước mẹ đã quét dọn sạch sẽ lối ấy rồi. Chậu mai vàng rực ngạo nghễ khoe sắc trên bậc thềm trước cửa chính. Trong nhà, khói hương nghi ngút. Hôm nay mùng một, ông bà tôi dâng hương tổ tiên. Ông mặc cái áo dài đen kiểu cũ, đầu đội khăn, chấp tay thành kính khấn vái tổ tiên ban phúc cho cháu con năm mới vạn sự tốt lành. Ngoài sân, bà tôi lo đốt vàng mã, luồng khói bốc lên như một đám cháy.

Mùng một tết, tôi xúng xính trong bộ áo dài đỏ. Tôi thích nhất là lúc được mọi người lì xì. Đầu tiên, ông bà mừng tuổi tôi trước tiên. Tôi sung sướng vô cùng, cảm ơn ông bà, chúc ông bà mạnh khoẻ, sống lâu trăm tuổi rồi nhanh chóng cất ngay bao lì xì vào cái túi đeo bên hông. Tiếp đến là ba mẹ hai chiếc bao lì xì đỏ chói cùng một hộp quà to tướng. Tôi vô cùng ngạc nhiên , hết nhìn cái hộp rồi nhìn mẹ đối lời giải thích thì ra đó là món quà của chú Hưng bên nước ngoài. Trong đó có một chú heo Pep-pa xinh xắn và rất nhiều kẹo chocolate. Tôi đã mong ước có được chú heo Pep-pa từ lâu, không ngờ chú Hưng thật hiểu tôi . Một lát sau , cái cô chú về mừng thọ ông bà cũng đã lì xì cho tôi rất nhiều. Có thể nói năm nay tôi khá bội thu , đủ để cho tôi mua chiếc xe đi học.

Mùng hai, tôi cùng ông bà đi chúc Tết họ hàng không muốn đi nhưng mẹ bảo thế là bất kính, nên tôi gắng gượng đi theo. Hết một ngày mệt mỏi, chân tay tôi rã rời. Tối hôm ấy tôi ngủ 1 giấc thật dài. Mùng 3, ba mẹ đưa tôi đi du lãm khu bờ ven sông . Điều đó, làm tôi thích thú. Cuộc sống tất bật, khiến gia đình tôi ít có dịp ăn uống và vui chơi cùng nhau. Buổi chiều, công viên thật mát mẻ gió thổi từ sông vào mát cả bàn tay, ngày Tết nên người đi lại không đông lắm , ba chọn 1 góc ngồi trong khu ẩm thực mặt hướng ra sông. Chúng tôi vừa ăn vừa hưởng không khí tĩnh lặng .

Thế đấy, ngày Tết của tôi khởi đầu rộn ràng rồi cũng lặng lẽ đi qua. Ba mẹ lại bắt đầu công việc, tôi cũng đến trường. Ngày vui ngắn ngủi bởi thế, nó khiến tui luôn háo hức. Năm sau ông sẽ 80 tuổi tôi tính tặng ông món quà. Nhưng chắc ông sẽ ngạc nhiên.