Trong buổi cuối cùng học bằng tiếng Pháp, thầy Ha-men không mặc thường phục như mọi ngày mà thầy mặc bộ lễ phục chỉ dùng trong những trường hợp thật trang trọng: chiếc áo rơ-đanh-gốt mầu xanh lục có diềm lá sen gấp  nếp mịn, cái mũ tròn bằn lụa đen thêu.

     Trong không khí trang nghiêm khác thường của lớp học mà ngoài các em học sinh còn có nhiều người lớn trong làng tới dự, thầy tuyên bố :

     -Các con ơi, đây là lần cuối cùng thầy dạy các con. Lệnh từ Béc-lin là từ nay chỉ dạy tiếng Đức ở các trường vùng An-dát và Lo-ren.Thầy giáo mới ngày mai sẽ đến.Hôm nay là buổi học Pháp văn cuối cùng của các con. Thầy mong các con hết sức chú ý.

    Bắt đầu bài học,Phrăng đứng đậy đọc bài, nhưng Phrăng đã tỏ ra rất lúng túng vì trước đó cậu không chịu học bài và làm bài tập chăm chỉ.Thầy dịu dàng bảo cậu ngồi xuống và khác với mọi khi, thầy không trách phạt cậu mà chỉ ôn tồn nói chung với mọi người :các con thấy đó ngày nào người ta cũng tự nhủ:" Chà! còn khối thì giời ngày mai ta sẽ học". Và rồi con thấy điều gì xảy đến ôi tai họa lớn của xứ an-dat chúng ta là bao giời cũng chì hoãn việc học tới ngày mai. Giờ đây những kẻ kia có quyền bảo chúng ta rằng: Thế nào! Các người tự nhận là dân Pháp vậy mà các người chẳng biết đọc biết viết tiếng của các người !...".Rồi thầy nói về tiếng pháp rằng đó là ngôn ngữ hay nhất trong sáng nhất, vững vàng nhất, mỗi người Pháp phải giữ lấy nó bởi vì khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ mà còn giữ được tiếng nói của mình thì chẳng khác nào nắm được chìa khóa chốn lao tù...

     Rồi  thầy đọc bài ngữ pháp cho các học sinh nghe. Em nào cũng cảm thấy sao hôm nay mình hiểu bài đến thế và các quy tắc ngữ pháp đều trở nên dễ dàng chẳng khó một chút nào.Thầy kiên nhẫn và say sưa giảng bài như muốn truyền thụ hết mọi kiến thuwcscuar mình cho các em học sinh trong buổi học cuối cùng này.

     Sau bài ngữ pháp, thầy treo lên bảng những tờ viết chữ mẫu rất đẹp : Pháp, An-dát.Cả lớp im phăng phắc cùng tập viết. Có lúc thầy đứng lặng nhìn mọi vật xung quanhnhuw không muốn rời ra chúng ki phải sắp chia tay.Đã 40 năm rồi, thầy đã gắn bó với nơi này,làm sao có thể bỏ đi dễ dàng mà không bùi ngùi lưu luyến.

     Sau tiết tập viết là lịch sử.

     Bỗng đồng hò nhà thờ ngân nga điểm 12 giờ. Chuông cầu nguyện buổi trưa cũng rung lên. Đồng thời tiếng kèn của bọn lính Đức cũng dội vào lớp hocjnhuw một thứ âm thanh quái gở. Thầy đứng trên bục mà mặt tái nhạt đi .Thầy nói trong hơi thở hổn hển xúc động:

    Các ban, hỡi các bạn,tôi...tôi...

      Rồi thầy nghẹn ngào không nói được hết câu, thầy cầm lấy phấn và viết lên bảng, thay cho lời nói, một dòng chữ thật to:

                                        "NƯỚC PHÁP MUÔN NĂM"

     Buổi học kết thúc. Thầy dựa lưng vào tường để có thể đứng vững mà giơ tay chào từ biệt mọi người. Các em hs và những người lớn cùng cúi chào thầy rồi ra về trong nỗi buồn sâu lắng. Ai cũng cảm thấy: Ôi !Sao mà thầy lớn lao đến thế !