Lai Châu được xác định là địa bàn trọng điểm về ma túy. Đây vừa là địa bàn tiêu thụ, vừa là địa bàn trung chuyển ma túy đi nơi khác.

Trong những năm gần đây, tình hình tội phạm về ma túy, đặc biệt là trong lứa tuổi thanh thiếu niên (TTN) trên địa bàn tỉnh có xu hướng gia tăng với những diễn biến phức tạp. Độ tuổi phạm tội liên quan đến các tội phạm về ma túy ngày càng trẻ hóa. Tỷ lệ phạm tội về ma túy trong TTN chiếm gần 50% tổng số đối tượng phạm tội về ma túy; trong đó tập trung chủ yếu ở vùng đồng bào các dân tộc thiểu số (chiếm 79% tổng số đối tượng phạm tội về ma túy).

Phương thức hoạt động chủ yếu là cấu kết theo dòng tộc, theo nhóm hình thành một đường dây khép kín, không xác định địa giới hành chính. Qua đấu tranh với các đối tượng trẻ tuổi phạm tội ma túy ở Lai Châu cho thấy các đối tượng này tuy trẻ tuổi nhưng chúng “thừa hưởng” nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt của các thế hệ tội phạm trước đó. Mặt khác do còn trẻ nên tính chất manh động, liều lĩnh rất cao.

Nguy hiểm hơn số đối tượng này đều thuộc loại "sừng sỏ" đã tìm mọi cách thoát qua được sự truy bắt của lực lượng chức năng của các tỉnh lân cận để xâm nhập vào địa bàn Lai Châu.

Trước tình hình trên với chức năng là cơ quan thường trực Công an tỉnh Lai Châu đã tham mưu cho Ban chỉ đạo PCMT tỉnh tập trung chỉ đạo, ra nhiều chương trình kế hoạch hành động PCMT, triển khai Thực hiện các Chỉ thị số 21, Chỉ thị số 48, của Bộ Chính trị.

Hàng năm đã ban hành kế hoạch chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ PCMT và mở các đợt cao điểm đấu tranh PCMT trên địa bàn tỉnh; làm tốt công tác điều tra cơ bản nắm tình hình tội phạm, rà soát phá nhổ cây thuốc phiện; đẩy mạnh công tác phối hợp với các tỉnh vùng Tây Bắc và các huyện có chung đường biên giới của tỉnh Vân Nam, Trung Quốc trong việc xác minh, xác lập các tuyến, các chuyên án, đối tượng mua bán, vận chuyển ma túy lớn vào địa bàn Lai Châu...

Đặc biệt để đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy trong lứa tuổi TTN, Công an tỉnh đã phối hợp với Tỉnh đoàn xây dựng chương trình phối hợp hành động và tổ chức Lễ ký kết thực hiện Nghị quyết liên tịch (NQLT) số 03/2010/NQLT về phối hợp hành động phòng, chống ma túy trong TTN giai đoạn 2010 - 2015.

Thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh chỉ đạo các huyện, thị đoàn và Công an các huyện, thị xã phối hợp thực hiện có hiệu quả nội dung NQLT số 03 nhằm đẩy mạnh hơn nữa công tác phòng, chống tệ nạn xã hội nói chung và tệ nạn ma túy nói riêng trong các tầng lớp TTN.

Làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục về PCMT trong các trường học, Lai Châu đã tổ chức tuyên truyền, giáo dục về tác hại của ma túy và công tác PCMT đến 100% các trường học và đến từng các cấp học, từng cán bộ giáo viên, học sinh tại các trường học trên phạm vi toàn tỉnh tham gia.

Tổ chức cho học sinh ký cam kết không sử dụng, tàng trữ, không nghiện các chất ma túy; lồng ghép trong các môn học văn hoá, hoạt động giáo dục, hoạt động ngoại khoá, hoạt động thể dục thể thao, trong các giờ sinh hoạt lớp, chào cờ thứ hai hàng tuần, trong các hoạt động Đoàn - Đội để tổ chức tuyên tuyền, giáo dục về tác hại của ma túy và công tác PCMT.

Bên cạnh đó, Ban chỉ đạo NQLT số 03 của tỉnh đã chú trọng chỉ đạo các tổ chức đoàn thực hiện công tác tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức cho đoàn viên thanh niên (ĐVTN) về các hoạt động của bọn tội phạm ma túy. Đã có 70 lớp, buổi trao đổi với 3.269 lượt ĐVTN tham gia nói chuyện truyền thông về tác hại của ma túy và cách thức phát hiện, tố giác hoạt động của bọn tội phạm ma túy, vai trò trách nhiệm của ĐVTN trong công tác đấu tranh PCMT; lồng ghép nội dung tuyên truyền giáo dục về PCMT vào chương trình sinh hoạt của Đoàn các chi đoàn cơ sở; thành lập 107 tổ, đội thanh niên tuyên truyền PCMT ở 100% các xã là địa bàn “nóng” về ma túy với 4.105 ĐVTN tham gia.

Các cơ sở Đoàn tổ chức các đợt ra quân xuống đường truyền thông nhân tháng cao điểm về PCMT (tháng 6), phát 1.500 cuốn tài liệu và 2.000 tờ rơi các loại tuyên truyền về PCMT. ĐVTN đã tăng cường sự phối hợp với các cấp ủy, chính quyền, đoàn cơ sở tiến hành tuyên truyền, vận động phát hiện và phá, nhổ cây chứa chất ma túy.

Qua đó từ đầu năm 2010 đến nay đã phối hợp phá nhổ 206.081 m2 diện tích tái trồng cây thuốc phiện; phối hợp bắt, đưa 980 người nghiện, trong đó có 50% nằm trong lứa tuổi TTN đi cai nghiện tại các trung tâm. Tổ chức Hội thi “Đội tuyên truyền thanh niên với An toàn giao thông và Phòng chống ma túy” tỉnh Lai Châu năm 2011 thu hút được 12 đội tuyên truyền đến từ các huyện thị và các sở ngành với gần 100 tuyên truyền viên tham gia, thu hút gần 2.000 lượt khán giả tới xem và cổ vũ…

Dưới sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo NQLT số 03 của tỉnh, tuổi trẻ Công an tỉnh Lai Châu đã phối kết hợp với các tổ chức Đoàn ngoài lực lượng, tạo thành mạng lưới đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy trong TTN trải rộng từ tỉnh đến cơ sở.

Tuổi trẻ lực lượng Công an Lai Châu đã xung kích tham gia trong công tác đấu tranh với bọn tội phạm về ma túy. Từ năm 2010 đến hết năm 2012, đã tham gia, phát hiện, bắt giữ tổng số 1.052 vụ, 1.048 đối tượng phạm tội về ma túy; thu giữ hơn 27,5kg heroin, gần 20kg nhựa thuốc phiện, 2,1kg cần sa, 1,3kg ma túy tổng hợp; 7 khẩu súng các loại cùng nhiều đồ vật, tài sản có giá trị khác.

Với những biện pháp trên tình hình tội phạm về ma túy trong lứa tuổi TTN trên địa bàn tỉnh Lai Châu những năm qua đã từng bước được đẩy lùi. Để có được kết quả trên là nhờ sự tập trung chỉ đạo, quyết liệt của Ban chỉ đạo NQLT số 03 của tỉnh. ĐVTN Công an tỉnh đã phát huy được vai trò nòng cốt, xung kích của mình, tạo thành niềm tin vững chắc cho ĐVTN ngoài lực lượng tiếp tục thực hiện nhiệm vụ PCMT trong TTN và sự phối hợp tổ chức đồng loạt của các tổ chức Đoàn, các huyện, thị đoàn và đoàn trực thuộc. Nhờ đó đã tạo được phong trào mạnh mẽ rộng khắp trong toàn Đoàn.

Tuy nhiên, công tác PCMT trong TTN thời gian tới được nhận định sẽ còn phức tạp, cần có những giải pháp phù hợp, sự chỉ đạo sát sao của các cấp ủy Đảng và nhất là sự chung tay vào cuộc mạnh mẽ của chính quyền, các ban ngành chức năng một cách quyết liệt, kiên trì với chiến lực lâu dài. Ban chỉ đạo NQLT số 03 tỉnh Lai Châu xác định một số nhiệm vụ, phương hướng trọng tâm thời gian tới như sau:

– Tiếp tục tạo cơ chế linh hoạt trong công tác phối kết hợp giữa Công an tỉnh và Tỉnh đoàn trong quá trình chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện NQLT số 03 của tỉnh; giảm thiểu thủ tục hành chính, đưa công tác chỉ đạo đi sát với từng nhiệm vụ và từng nhóm đối tượng cụ thể.

- Đẩy mạnh công tác tham mưu cho cấp ủy – chính quyền địa phương nhằm chỉ đạo toàn diện các tổ chức chính trị - kinh tế - xã hội hưởng ứng, vào cuộc. Trong đó phát huy tính tích cực, chủ động của tổ chức Đoàn thanh niên các cấp nhằm phát động mạnh mẽ và toàn diện trong toàn Đoàn trong công tác PCMT trong TTN.

– Đoàn thanh niên Công an tỉnh là lực lượng nòng cốt, xung kích trong mọi hoạt động. Thực tiễn hoạt động cho thấy, tuổi trẻ công an tỉnh đã phát huy tốt vai trò nòng cốt xung kích của mình.

– Có cơ chế khen thưởng kịp thời cho các tổ chức, cá nhân có thành tích trong thực hiện phong trào, nhằm khuyến khích động viên tuổi trẻ tiếp tục hăng hái thi đua thực hiện các hoạt động PCMT trong TTN.