Giữa thế kỉ XIX, nhiều nông dân vùng đồng bằng Bắc Bộ rời quê hương lên Yên Thế lập làng, tổ chức sản xuất. Khi Pháp mở rộng phạm vi chiếm đóng Bắc Kì, Yên Thế trở thành mục tiêu bình định, bóc lột của chúng. Vì vậy, nhân dân ở đây đã đứng lên đâu tranh chống lại thực dân Pháp xâm lược, bảo vệ cuộc sống của mình.