Nguyên nhân số một là ý thức chấp hành Luật Giao thông của người điều khiển phương tiện giao thông (cả phương tiện có động cơ và thô sơ).
Ý thức, văn hóa giao thông của học sinh và nhiều phụ huynh còn hạn chế, tình trạng dừng đỗ xe lộn xộn trên vỉa hè, lòng đường khá phổ biến trong khi lực lượng chức năng mà cụ thể là trật tự viên của phường còn “mỏng” không đủ người để ngày nào cũng bố trí giám sát, xử phạt đã làm gia tăng ùn tắc giao thông khu vực cổng trường.
"Ai cũng muốn đứng gần cổng trường nhất để dễ nhìn thấy con, nhưng nhiều khi không còn chỗ, đành dừng tạm ở lòng đường, nghĩ là sẽ đi luôn nên cũng không sao”. Nhiều phụ huynh cho rằng, tắc nghẽn ở cổng trường là điều đương nhiên nên việc dừng đỗ xe tùy tiện khu vực cổng trường ngày càng phổ biến.
Nguyên nhân thứ hai là việc phân luồng, phân làn xe chạy, điều phối giao thông, đèn tín hiệu ở nút giao nhau chưa tốt. Đa số đường phố ở nước ta đều hẹp nhưng lại được lưu thông hai chiều, có đường tuy đã qui định ô tô chỉ lưu thông một chiều nhưng lại cho phép ô tô buýt được phép hoạt động hai chiều, mà ô tô buýt có loại đến 45 chỗ ngồi, bến đỗ qui định cho loại ô tô này lại đối diện nhau, gần nơi đường phố giao nhau,... gây ùn tắc giao thông.
Nguyên nhân thứ ba không kém phần quan trọng gây nên ùn tắc giao thông là việc lấn chiếm vỉa hè, lòng đường để bán hàng của một số đông người bán lẻ, chủ yếu là người bán hàng rong, hàng ăn uống, ... . Bên cạnh đó, nhiều phụ huynh cũng như học sinh cố tình đi xe đạp, xe máy lên vỉa hè gây va chạm với những người đi bộ, do số lượng học sinh đứng ở vỉa hè đợi bố mẹ rất đông.
Mặc dù có chỉ dẫn xếp xe sát vỉa hè nhưng nhiều người đến sau vẫn dựng xe ngay lòng đường, gây cản trở cho những phương tiện xung quanh. Tại đây, học sinh ra về theo lớp, mỗi em đứng đầu hàng giơ cao bảng tên của lớp mình. Tuy nhiên, bước qua cánh cổng trường, hàng lối bỗng trở nên nhốn nháo.
Nguyên nhân thứ tư: Mặc dù có chỉ dẫn xếp xe sát vỉa hè nhưng nhiều người đến sau vẫn dựng xe ngay lòng đường, gây cản trở cho những phương tiện xung quanh. Tại đây, học sinh ra về theo lớp, mỗi em đứng đầu hàng giơ cao bảng tên của lớp mình. Tuy nhiên, bước qua cánh cổng trường, hàng lối bỗng trở nên nhốn nháo.
Nguyên nhân thứ năm là mức phạt tiền vi phạm Luật Giao thông vẫn còn thấp, chưa đủ sức răn đe đối với người điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông trên đường phố. Đặc biệt là CSGT không quan tâm xử phạt đối với người điều khiển phương tiện thô sơ, bán hàng rong vi phạm Luật Giao thông.
Nguyên nhân thứ sáu là chất lượng phương tiện tham gia giao thông. Thực tế cho thấy, có rất nhiều phương tiện có động cơ khi tham gia giao thông không có đầy đủ đèn chiếu sáng, đèn hiệu xin đường, đèn hiệu khi lùi, đèn phanh, gương chiếu hậu,... như qui định trong Luật Giao thông đường bộ.
Nguyên nhân cuối cùng là trên đường một chiều, một số người điều khiển phương tiện đi ngược chiều, hoặc xuống xe dắt, kéo bộ ngược chiều... không được CSGT hoặc người có trách nhiệm nhắc nhở, xử phạt. Đã là đường một chiều thì phải cấm đi ngược chiều đối với bất cứ hành vi nào, kể cả người đi bộ.