“Hiền dịu bao dung với mọi người” phải chăng là sự tha thứ cho những lỗi lầm đã qua, là sự giúp đỡ, chia sẻ lần nhau. Vậy tại sao ta không thể hiền dịu bao dung với chính bản thân mình? Phật dạy “Lễ vật lớn nhất của đời người là khoan dung”. Khi bạn giúp đỡ được một ai đó, hay bạn tha thứ, bỏ qua cho nhừng ai biết sửa lỗi. Thì bạn sẽ nhận được một tâm lòng chân thật, một sự biết ơn và được mọi người tôn trọng, bởi bạn đã đem cho họ một hạnh phúc lớn “làm cho người khác tốt hơn đó là cách duy nhất làm cho người ta hạnh phúc hơn” (Ampere). Rồi biết đâu trên chặng đường đi tới cái đích của bạn có lúc chao đảo, có lúc ban sắp rẽ vào môt “con đường” khác thì những người xung quanh bạn, họ sẽ giúp bạn tìm được cái “hạnh phúc lớn” ấy và kéo bạn trở về với chính bạn. Bạn còn phải biết hoà đổng với mọi thiết lập cho mình những mối quan hệ tốt đẹp. Bởi như thế sẽ giúp bạn lại chuẩn mực của bản thân từ người khác, bạn sẽ học hỏi được nhiều điều đứng đắn và hiểu biết thêm về xã hội bạn đang sống, qua đó bạn có thể phân biệt được tốt xấu. Nhưng nếu bạn cũng áp dụng sự tha thứ, bao dung cho chính mình thì đó là cách nhanh nhất, tốt nhất để người ta đánh mất chính mình. Trước mỗi con người, đường đời cũng như là một mê cung bắt buộc bạn phải luồn lách để đi qua nó, tất nhiên không phải ai cũng tìm thấy lối, nhất là khi bạn tự khoan dung với chính mình. Bởi khi bạn dễ dàng tha thứ, bỏ qua cho những cái sai của minh thì bạn đã tự tích lũy cho mình một vốn sống không đẹp, tự chấp nhận hành vi sai trái. Rồi cái vốn sống ấy ngày một lớn lên, cái hành vi ấy trở thành thói quen khiến bạn không thể kiểm soát và đến khi đó bạn sẽ không bao giờ quay về được cái mốc ban đầu của mình.

Bao giờ cũng vậy, trong một xã hội luôn có người xấu và người tốt. Nhưng quan trọng là bạn thuộc loại người nào, cuộc sống của bạn sẽ biểu hiện trên lối sống. Cũng như trong một bức tranh với sự kết hợp hài hoà của sắc màu, “bức tranh đó trở nên dễ nhìn và cũng dễ dàng đi vào lòng người xem. Nhưng khi người hoạ sĩ lỡ tay làm lem một vệt màu thì ấn tượng đập vào mắt người xem chính là cái vệt màu bị lem kia, những cái tống thể xung quanh giờ chỉ làm nền cho cái vệt màu nổi trội đó. Vệt màu đó như một cá thể riêng lẻ tồn tại đơn độc, cô lập trong một xã hội bằng phẳng. Con người cũng vậy, mọi người đều yêu thương nhau, sống với nhau bằng tình thương, bằng sự bao dung. Còn bạn, khi bạn không còn thuộc về thế giới của sự chan hoà đó thì cuộc sống của bạn sẽ nổi trội hơn hẳn bởi bạn luôn chịu sự dòm ngó, luôn là trung tâm của sự bàn tán. Rồi con đường mà bạn đi sẽ trở nên khúc khuỷu, khó đi. Để đạt được mục đích chắc hẳn bạn sẽ dễ sai lầm và càng sai lầm hơn. Nhưng bạn vẫn có cơ hội quay lại hoà nhập với cuộc sống trước kia nếu bạn biết dừng đúng lúc, biết sửa chữa ngay khi có thể, và mọi người vẫn đón chào bạn. Để làm được điều đó bạn phải nghiêm khắc hơn với bản thân, phải tự vượt qua chính mình. Sẽ không có ai có thể giúp bạn vượt qua chính bạn ngoài bạn vì “kẻ thù lớn nhất của đời người là chính mình”, và bạn phải tìm cách để loại bỏ kẻ thù lớn ấy.

Để sống được như vậy bạn phải tự giữ mình trong một giới hạn nhất định, biết bảo vệ mình tránh xa những cái xấu, những cái không đúng đắn. Bạn phải xoá đi trong mình những tham vọng về lợi ích riêng, luôn nghiêm khắc trước những lỗi sai của mình, và biết sửa đổi ngay chứ đừng để tật xấu phát tán rồi làm tê liệt phần tốt trong bạn. Ta có thế thấy một tấm gương sáng ngời trong cách sống ấy, đó là Chủ Tịch Hồ Chí Minh, Người là một Chù tịch nước nhưng lại sống vô cùng giản dị. Người chẳng cần những cung điện nguy nga đồ sộ, Người chỉ gắn bó với gian nhà sàn nhỏ và đơn sơ. Người sống hoà đồng với mọi người như bao người khác. Người luôn nghiêm khác với bản thân, không bao giờ bị mua chuộc bởi thế lực đồng tiền hay vì lợi ích của cá nhân. Người luôn đặt ra cho mình những chuẩn mực đúng đắn, luốn biết phân biết phải trái, tốt xấu. Cũng chính nhờ cách sống ấy mà Hồ Chủ Tịch đã đưa nước ta tiến tới ngày tự do – độc lập.

Giờ đây khi còn là học sinh, còn gắn bó với những trang sách vở nơi trường lớp, bạn hãy tự rèn luyện tính nghiêm khắc đối với bản thân, dơn giản như trong những giờ kiểm tra, bạn hãy tự làm bài theo sức của mình. Đừng vì chút điểm mà ỉàm hư bản thân bạn, bạn không nên quay cóp hay hỏi bài, vì như thế sẽ tập cho bạn tính phụ thuộc vào người khác. Như vậy sẽ làm bạn mất tự tin, bạn đã quay cóp một lần rồi sẽ có một ỉần nữa, lần nữa và dần dần bạn sẽ trở nên chủ quan, thụ động và hèn kém.

Còn trong công việc hay trong đời sống, bạn đừng bán đổi danh dự vì địa vị, quyền thế, tiền bạc… Bạn hãy xem những người giàu có kia, quyền thế kia là cái đích để bạn phấn đấu. Đừng nhìn họ bằng còn mắt ghen tỵ mà hãy nhìn họ bằng con mắt ngưỡng mộ, bạn hãy đi lên bằng chính sức lực của bạn, hãy đặt ra cho mình những mục tiêu nhất định, nhưng những mục tiêu ấy phải là những mục tiêu chính đáng. Chỉ có như thế mới giúp bạn đạt đến đích một cách nhanh chóng và bền vững.

Với bài học sâu sắc về cách sống, sống “hiền dịu bao dung với hết tất cả mọi người trừ chính mình”, câu nói trên mang một ý nghỉa thật to lớn và có giá trị quan trọng cho con đường tu dưỡng đạo đức của mồi con người. Câu nói không chỉ góp phần giáo dục con người mà từ đó, nó giúp định hình nhân cách mỗi cá nhân, xây dựng một xả hội tốt đẹp với những con người biết sống cho người khác và tự chiến thắng bản thân mình.