Bài học về lòng tốt - Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình

Trước đây, Dế Mèn là một anh chàng kiêu căng, hợm hĩnh và không ai nghĩ được rằng sâu thẳm trong tâm hồn cậu vẫn luôn có lòng nhân hậu. Mèn có tính thương người đây chứ, thấy chuyện bất bình chẳng tha bao giờ. Vậy nên mới có tình tiết trên đường về quê hương, Dế Mèn đã cứu giúp chị Nhà Trò vốn bé nhỏ, gầy gò, nhút nhát xóa nợ và xóa bỏ hiềm khích, cùng họ nhà Nhện vui vẻ như xưa. Ấy chính là lòng tốt quý giá giữa người với người.

Bài học về cách đánh giá người khác

Dế Trũi là nhân vật mà Dế Mèn kết tình anh em trên chuyến hành trình của mình. Trước khi biết và quen Trũi, Mèn ta thường có ý xem thường đối với những anh chàng có ngoại hình như Dế Trũi: vừa xấu xí vừa thô kệch. Nhưng rồi Mèn mới nhận ra, đằng sau vẻ ngoài quê mùa đó là một người bạn tốt, giỏi võ, vui tính. Qua chuyện xảy ra với Dế Trũi, Mèn mới học được một bài học đắt giá: “Tôi hiểu rằng không nên chỉ xem vẻ bề ngoài mà coi thường ai một cách hồ đồ như vậy”.

Bài học về tình bạn chân thành

Ất là lúc Trũi bị mất tích. Mèn tưởng Trũi bị bọn Châu Chấu Voi bắt làm tù binh nên nhiều lần ngửa mặt vào không, gọi tên Trũi thảm thiết. Thế mới thấy cuộc sống nếu không có bạn bè, thân thích thì luôn khiến người ta cảm thấy lẻ loi, cô độc.

Bài học về thái độ sống ở đời

Vốn là chú dế bướng bỉnh, kiêu ngạo và hay đi bắt nạt kẻ yếu thế. Dế Choắt dưới con mắt của Dế Mèn chỉ là một kẻ yếu ớt, xấu xí, gầy gò. Vậy nên không lý gì mà Mèn ta không buông lời chê Dế Choắt, thậm chí còn tỏ thái độ ngang ngược, hỗn láo với chị Cốc, dù mỗi lần trêu chị chú đều sợ đến mức chui tọt vào hang nhưng thái độ vẫn vô cùng thách thức thầm. Vì bản tính hung hăng đó của Mèn đã vô tình hại chết Dế Choắt. Lời trăn trối của Dế Choắt: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy!”mãi là bài học cảnh tỉnh đối với Dế Mèn và mọi người. Sống ở đời phải biết mình, biết ta, có thái độ đúng mực.

Bài học về ý thức kỷ luật và sự đoàn kết

Thông qua hình ảnh những chú Kiến bé nhỏ cần cù, chăm chỉ, Tô Hoài muốn gửi gắm đến bạn đọc nên rèn luyện tính kỷ luật và đoàn kết. Đừng bao giờ vì việc của cá nhân mà ảnh hưởng đến lợi ích tập thể, sống không phải chỉ cho mình mà cho cả những xung quanh ta nữa.

Bài học rút ra từ tác phẩm "Dế mèn phiêu lưu ký"
-Trước khi làm nên suy nghĩ kĩ, đừng để làm rồi hối hận.
-Gặp người yếu nên ra tay giúp đỡ
-Tình bạn chỉ khi trải qua gian nan, hoạn nạn thì mới là tình bạn chân thành.