An-đéc-xen sinh năm 1805 và mất năm 1875 – là một nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với những loại truyện cổ tích viết cho trẻ em. Được bạn đọc khắp năm châu thế giới yêu thích như : Nàng tiên cá, Vịt con xấu xí, Nàng công chúa và hạt đậu, Bộ quần áo mới của hoàng đế,…và tất nhiên không thể thiếu đó là truyện ngắn Cô bé bán diêm.
Cô bé bán diêm là một trong những tác phẩm đặc sắc của nhà văn An-đéc-xen. Câu chuyện kể về hoàn cảnh của một cô bé bán diêm trong thời tiết khắc nghiệt , đan xen giữa thế giới mộng tưởng của cô bé. Trong cái bóng tối và đêm giao thừa của xứ sở Đan Mạch lạnh cắt da thịt ấy, một cô bé đôi môi tím tái, bụng đói cồn cào đang lần từng bước chân trần trên hè phố. Em phải đi bán diêm…nhưng mọi người không ai giúp đỡ em bé tội nghiệp và em cũng chẳng bán được bao diêm nào. Lạnh quá, em nép vào một góc tường và quyết định quẹt diêm với ý nghĩ rằng mình sẽ được sưởi ấm. Qua các lần quẹt diêm, em trông thấy: một cái lò sưởi, bàn ăn ngỗng quay, cây thông nô-en rực rỡ và đặc biệt là người bà đã mất của em – người yêu thương em nhất trên thế gian này hiện ra. Lửa diêm cũng dần tắt. Tất cả biến mất. Em quẹt các que diêm còn lại trong bao để níu giữ hình ảnh người bà thân thương…Em muốn đi theo bà và rồi, hai bá cháu nắm tay nhau cùng bay lên trời. Sáng hôm sau, ngày đầu của năm mới, mọi người thấy thi thể cô bé bên một xó tường vời những bao diêm, nghĩ cô bé chết vì đói và rét nhưng có ai biết được những điều kì diệu mà em đã trông thấy,em đã rất hạnh phúc trên thiên đàng khi cùng bà đón những niềm vui đầu năm.
Truyện đã tái hiện những ước mơ, mộng tưởng thật đẹp và giản dị của cô bé. Nhưng quay lại hiện thực mà xem, nó tàn nhẫn hơn những gì ta nghĩ. Một cô bé chỉ mới mười, mười hai tuổi đêm đông giá rét phải dò dẫm bán từng bao diêm, bụng đói, đầu trần, chân đất…Cái tuổi ấy, như học sinh chúng ta đều được ăn no, mặc đẹp, được vui chơi giải trí, sung sướng và hạnh phúc bên gia đình. Còn cô bé nhỏ nhắn ấy chẳng có gì cả, em mất mát nỗi đau về vật chất lẫn tinh thần. Những ước mơ ấy, thật nhỏ nhoi và giản dị của cô bé rất chính đáng bởi em đáng được nhận những điều đó. Cái chết của cô bé là một sự cảm thông sâu sắc thấm đượm tinh thần nhân đạo của nhà văn. Ông đã cúi xuống nổi đau của một em bé bất hạnh, kể cho chúng ta nghe câu chuyện cảm động này bằng tất cả tình yêu thương vô bờ bến với trẻ thơ và những con người nghèo khổ. Đó cũng là lời tố cáo đanh thét của xã hội có những con người ích kỷ, lạnh lúng và vô cảm. Ông đã cất lên tiếng nói để cảnh tỉnh những trái tim đông cứng như băng giá, gửi bức thông điệp tình thương đối với mọi người. Kết thúc câu chuyện thật buồn nhưng sức ám ảnh của những giấc mơ tuyệt đẹp vẫn đầy ắp tâm trí người đọc, người nghe qua những lời kể và sự miêu tả rất cuốn hút của An-đéc-xen.
Làm nên thành công của một truyện ngắn, tất nhiên không thể không kể đến giá trị nghệ thuật. Truyện được xây dựng trên một tình tiết lặp lại và biến đổi tự nhiên hợp lí, đó là chi tiết năm lần em bé quẹt diêm. Để đắm chìm trong thế giới ảo ảnh do em bé tưởng tượng ra, để câu chuyện phát triển đan xen giữa hiện thực vả mộng tưởng, hệt như trong truyện cổ tích không thể có chi tiết dẫn truyện nào hay hơn, độc đáo hơn trong hoàn cảnh, nhân vật và sự kiện như vậy. Đặc biệt là truyện chỉ có một nhân vật, một em bé không có tên : em bé bán diêm. Với lối dẫn truyện đa dạng: miêu tả cảnh vật, khắc họa sống động những khoảnh khắc tâm trạng của cô bé, lời đối thoại, độc thoại một chiều và dẫn lời gián tiếp làm cho truyện trở nên hay và hấp dẫn, tránh sự đơn điệu. Đỉnh điểm của câu chuyện là cái chết của em bé bán diêm giữa đêm đông giao thừa, một kết cục không giống như truyện cổ tích mà ta thường hay đọc, tính cổ tích có chăng là đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười của em khi hạnh phúc cùng bà trên cõi thiên đường, giải thoát mọi khổ đau của thực tại.
Cô bé bán diêm là một tác phẩm có giá trị cao đối với nền văn học thế giới. Một truyện ngắn đặc sắc và giàu giá trị nhân văn. Câu chuyện đã nghiệm cho người đọc rất nhiều điều trong cuộc sống: con người cần có lòng nhân ái, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau thì sẽ làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
Hiếm có một truyện ngắn nào mang một sức sống mãnh liệt và để lại nhiều cảm xúc như “Cô bé bán diêm” của An dec xen. Có lẽ tinh thần nhân đạo, trong truyện ngắn đã tạo nên vẽ đẹp trường tồn cho tác phẩm và chính vì thế, hình ảnh“ cô bé bán diêm” ấy sống mãi trong lòng người đọc.

Truyện ngắn là một hình thức tự sự loại nhỏ có dung lượng ngắn, có cốt truyện và ít nhân vật, miêu tả một khía cạnh, tính cách, một mảng trong cuộc đời nhân vật. Tuy là truyện ngắn nhưng nó đề cập đến những vần đề lớn lao của cuộc sống như Chiếc lá cuối cùng của O Hen-ri, Lão Hạc của Nam Cao…nhưng có lẽ để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc đó chính là tác phẩm Cô Bé Bán Diêm của An-đéc-xen
An-đéc-xen sinh năm 1805 và mất năm 1875 – là một nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với những loại truyện cổ tích viết cho trẻ em. Được bạn đọc khắp năm châu thế giới yêu thích như : Nàng tiên cá, Vịt con xấu xí, Nàng công chúa và hạt đậu, Bộ quần áo mới của hoàng đế,…và tất nhiên không thể thiếu đó là truyện ngắn Cô bé bán diêm.
Cô bé bán diêm là một trong những tác phẩm đặc sắc của nhà văn An-đéc-xen. Câu chuyện kể về hoàn cảnh của một cô bé bán diêm trong thời tiết khắc nghiệt , đan xen giữa thế giới mộng tưởng của cô bé. Trong cái bóng tối và đêm giao thừa của xứ sở Đan Mạch lạnh cắt da thịt ấy, một cô bé đôi môi tím tái, bụng đói cồn cào đang lần từng bước chân trần trên hè phố. Em phải đi bán diêm…nhưng mọi người không ai giúp đỡ em bé tội nghiệp và em cũng chẳng bán được bao diêm nào. Lạnh quá, em nép vào một góc tường và quyết định quẹt diêm với ý nghĩ rằng mình sẽ được sưởi ấm. Qua các lần quẹt diêm, em trông thấy: một cái lò sưởi, bàn ăn ngỗng quay, cây thông nô-en rực rỡ và đặc biệt là người bà đã mất của em – người yêu thương em nhất trên thế gian này hiện ra. Lửa diêm cũng dần tắt. Tất cả biến mất. Em quẹt các que diêm còn lại trong bao để níu giữ hình ảnh người bà thân thương…Em muốn đi theo bà và rồi, hai bá cháu nắm tay nhau cùng bay lên trời. Sáng hôm sau, ngày đầu của năm mới, mọi người thấy thi thể cô bé bên một xó tường vời những bao diêm, nghĩ cô bé chết vì đói và rét nhưng có ai biết được những điều kì diệu mà em đã trông thấy,em đã rất hạnh phúc trên thiên đàng khi cùng bà đón những niềm vui đầu năm.
Truyện đã tái hiện những ước mơ, mộng tưởng thật đẹp và giản dị của cô bé. Nhưng quay lại hiện thực mà xem, nó tàn nhẫn hơn những gì ta nghĩ. Một cô bé chỉ mới mười, mười hai tuổi đêm đông giá rét phải dò dẫm bán từng bao diêm, bụng đói, đầu trần, chân đất…Cái tuổi ấy, như học sinh chúng ta đều được ăn no, mặc đẹp, được vui chơi giải trí, sung sướng và hạnh phúc bên gia đình. Còn cô bé nhỏ nhắn ấy chẳng có gì cả, em mất mát nỗi đau về vật chất lẫn tinh thần. Những ước mơ ấy, thật nhỏ nhoi và giản dị của cô bé rất chính đáng bởi em đáng được nhận những điều đó. Cái chết của cô bé là một sự cảm thông sâu sắc thấm đượm tinh thần nhân đạo của nhà văn. Ông đã cúi xuống nổi đau của một em bé bất hạnh, kể cho chúng ta nghe câu chuyện cảm động này bằng tất cả tình yêu thương vô bờ bến với trẻ thơ và những con người nghèo khổ. Đó cũng là lời tố cáo đanh thét của xã hội có những con người ích kỷ, lạnh lúng và vô cảm. Ông đã cất lên tiếng nói để cảnh tỉnh những trái tim đông cứng như băng giá, gửi bức thông điệp tình thương đối với mọi người. Kết thúc câu chuyện thật buồn nhưng sức ám ảnh của những giấc mơ tuyệt đẹp vẫn đầy ắp tâm trí người đọc, người nghe qua những lời kể và sự miêu tả rất cuốn hút của An-đéc-xen.
Làm nên thành công của một truyện ngắn, tất nhiên không thể không kể đến giá trị nghệ thuật. Truyện được xây dựng trên một tình tiết lặp lại và biến đổi tự nhiên hợp lí, đó là chi tiết năm lần em bé quẹt diêm. Để đắm chìm trong thế giới ảo ảnh do em bé tưởng tượng ra, để câu chuyện phát triển đan xen giữa hiện thực vả mộng tưởng, hệt như trong truyện cổ tích không thể có chi tiết dẫn truyện nào hay hơn, độc đáo hơn trong hoàn cảnh, nhân vật và sự kiện như vậy. Đặc biệt là truyện chỉ có một nhân vật, một em bé không có tên : em bé bán diêm. Với lối dẫn truyện đa dạng: miêu tả cảnh vật, khắc họa sống động những khoảnh khắc tâm trạng của cô bé, lời đối thoại, độc thoại một chiều và dẫn lời gián tiếp làm cho truyện trở nên hay và hấp dẫn, tránh sự đơn điệu. Đỉnh điểm của câu chuyện là cái chết của em bé bán diêm giữa đêm đông giao thừa, một kết cục không giống như truyện cổ tích mà ta thường hay đọc, tính cổ tích có chăng là đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười của em khi hạnh phúc cùng bà trên cõi thiên đường, giải thoát mọi khổ đau của thực tại.
Cô bé bán diêm là một tác phẩm có giá trị cao đối với nền văn học thế giới. Một truyện ngắn đặc sắc và giàu giá trị nhân văn. Câu chuyện đã nghiệm cho người đọc rất nhiều điều trong cuộc sống: con người cần có lòng nhân ái, yêu thương giúp đỡ lẫn nhau thì sẽ làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
Hiếm có một truyện ngắn nào mang một sức sống mãnh liệt và để lại nhiều cảm xúc như “Cô bé bán diêm” của An dec xen. Có lẽ tinh thần nhân đạo, trong truyện ngắn đã tạo nên vẽ đẹp trường tồn cho tác phẩm và chính vì thế, hình ảnh“ cô bé bán diêm” ấy sống mãi trong lòng người đọc.

An-đéc-xen(1805-1875) là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với truyện kể cho trẻ em. Những tác phẩm của ông đã trở nên quen thuộc và gần gũi với bạn đọc khắp năm châu như: “Cô bé bán diêm, Bầy chim thiên nga, Nàng tiên cá, Bộ quần áo mới cho hoàng đế,…” Trong số đó phải kể đến câu chuyện “Cô bé bán diêm” là một tác phẩm nổi tiếng để thể hiện lòng cảm thông sâu sắc của tác giả đối với một em bé bán diêm có số phận bất hạnh, qua đó thấy được lòng nhân đạo của tác giả đối với những em bé nghèo khổ.
Không khí đón giao thừa ở một con phố nhỏ trên đất nước Đan Mạch được đưa đến với người đọc thông qua câu chuyện. Ngoài đường trời rét mướt, tuyết rơi phủ kín mặt đất nhưng “cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay” mọi người đang náo nức chờ đón giao thừa, chờ đón một năm mới. Đối lập với những hình ảnh đó là hình ảnh của một cô bé bán diêm “đầu trần, chân đi đất đang ngồi nép trong một góc tường giữa hai ngôi nhà cao to” bụng đói vì cả ngày chưa được ăn uống gì. Đó là một cô bé có hoàn cảnh hết sức tội nghiệp, mẹ chết sớm, bà nội qua đời, em phải sống: “chui rúc trong một xó tối tăm trên gác xép, mái nhà cùng với người bố nát rượu và khó tính, em luôn phải nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa”. Hàng ngày, em phải lang thang trên phố đi bán diêm để kiếm sống. Trong đêm giao thừa khi mọi người đang rất hạnh phúc trong ngôi nhà ấm cúng thì em phải chịu cảnh: “bụng đói, cật rét” lang thang trên phố không dám về nhà, sợ bố mắng vì cả ngày chẳng bán được bao diêm nào. Như vậy, chỉ qua vài lời giới thiệu thông qua những ý nghĩ của em, đặc biệt là cách sử dụng thủ pháp đối lập tương phản, An-đéc-xen đã làm nổi bật tình cảnh khốn khó của em bé, sự đói rét và cô đơn. Qua đó, giúp người đọc hình dung ra được sự bất công của xã hội đương thời.
Tuy nhiên, sự thành công của câu chuyện không chỉ ở bức tranh hiện thực mà còn ở thế giới mộng tưởng được An-đéc-xen xây dựng rất thành công ở phần cuối tác phẩm. Thế giới mộng tưởng ấy được bắt đầu từ những hồi ức của cô bé và những ngày tháng đẹp đẽ và được sống hạnh phúc: “trong ngôi nhà xinh xắn có dây trường xuân bao quanh với người bà hiền hậu và những đêm giao thừa ấm cúng”. Nhưng thế giới mộng tưởng đó được hiện lên thật rõ nét khi cô bé quẹt những que diêm để sưởi ấm. Lần thứ nhất, cô bé quẹt diêm trong ánh sáng của que diêm thứ nhất hiện lên một chiếc lò sưởi bằng đồng bóng nhoáng. Lần thứ hai, một bàn ăn thịnh soạn với khăn trải bàn trắng tinh, có con ngỗng quay trên lưng cắm dao ăn, phuốc-sét tiến về phía em đã hiện lên trong ánh sáng của que diêm thứ hai vì vào lúc này em đang rất đói. Hình ảnh cây thông Nô-en với hàng trăm ngọn nến sáng rực hiện lên trong ánh sáng của que diêm thứ ba trong lần quẹt diêm thứ ba của cô bé vì em muốn được đón giao thừa như bao người khác. Trong lần quẹt diêm cuối cùng, hình ảnh của bà nội hiền từ và nhân hậu đã hiện lên trong ánh sáng của que diêm thứ tư vì lúc này cô bé rất cô đơn và đang khao khát có được tình thương yêu. Chỉ có điều khi que diêm cháy hết thì những ảo ảnh đó cũng tan biến hết trả lại em với hiện thực phũ phàng. Nhưng điều kì lạ là những mộng tưởng ấy đã đánh thức niềm khao khát trong cô bé ; khao khát được sống cùng bà, được sống trong yêu thương, muốn thoát khỏi khổ cực để rồi cô bé đã quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao để giữ hình ảnh của bà ở lại, được bà cầm tay bay vút lên cao, cao mãi về chầu thượng đế. Bằng ngòi bút nhân đạo và trái tim chan chứa yêu thương, nhà văn đã miêu tả cái chết của cô bé bán diêm thật huy hoàng, hạnh phúc. Chết mà đôi môi vẫn đang mỉm cười một cách mãn nguyện. Bởi tất cả những gì em đã thấy qua ánh lửa diêm trong giây phút cuối cùng.
Câu chuyện “Cô bé bán diêm” cho chúng ta thấy rõ tình cảnh khốn khổ, sự đói rét, hoàn cảnh đáng thương của một cô bé bán diêm. Thấy rõ được lòng thương cảm, nhân đạo của tác giả đối với cô bé bán diêm và những em bé cùng khổ. Thông qua đó, nhà văn An-đéc-xen muốn gửi tới mỗi chúng ta một thông điệp: Hãy yêu thương con trẻ, dành cho chúng một cuộc sống bình yên và hạnh phúc; hãy biến những mộng tưởng đằng sau ánh lửa lóe lên của cô bé bán diêm thành hiện thực. Tất cả những điều đó đã làm nổi bật lên giá trị sâu sắc của tác phẩm.
 

Hanx Cri-xti-an An-đéc-xen (1805 – 1875) sinh ra trong một gia đình nghèo khổ trên đất nước Đan Mạch, vốn là người đa cảm và có năng khiếu văn chương, ông trở thành nhà văn nổi tiếng với loại truyện dành cho thiếu nhi. Cái tên An-đéc-xen rất quen thuộc với bạn đọc năm châu. Không chỉ trẻ em mà người lớn cũng yêu thích truyện của ông bởi sức hấp dẫn lạ lùng được tạo nên từ sự kết hợp tài tình giữa hiện thực và tưởng tượng, cùng với tính chất hoang đường, kì ảo. Tình thương yêu con người và niềm tin vào thắng lợi cuối cùng của điều thiện là nội dung bao trùm lên toàn bộ sáng tác của An-đéc-xen.
Cô bé bán diêm là câu chuyện vô cùng cảm động về số phận bất hạnh của một cô bé nghèo khổ trong xã hội tư bản đương thời. Đói và rét, cô bé ao ước có lò sưởi ấm, có thịt ngỗng quay, có cây thông Nô-en và bà nội sống dậy cùng em đón giao thừa. Xót xa thay, tất cả đều là mộng tưởng Ị Cô bé đã chết cóng trong đêm đông giá lạnh. Bố cục câu chuyện có thể chia làm ba phần. Phần thứ nhất giới thiệu hoàn cảnh cơ cực của cô bé bán diêm. Phần thứ hai (trọng tâm) kể về những lần quạt diêm và bao hình ảnh đẹp đẽ hiện lên trong trí tưởng tượng của cô bé. Phần thứ ba miêu tả cái chết thương tâm của cô bé trong đêm đông giá lạnh.
Phân tích truyện ngắn Cô bé bán diêm của An-đéc-xen Phần trọng tâm có thể chia làm 5 đoạn nhỏ, dựa vào các lần cô bé quẹt diêm. Bốn lần đầu, mỗi lần cô bé chi quẹt một que diêm. Lần thứ năm cô bé quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao.
Thời điểm xảy ra câu chuyện khá đặc biệt: Đêm giao thừa, mọi người sum họp dưới mái ấm gia đình để cùng nhau tiễn đưa năm cũ và đón chào năm mới trong không khí thiêng liêng, ngập tràn hạnh phúc. Riêng cô bé mồ côi mẹ, đầu trần, chân đất, váy áo phong phanh, bụng đói meo đang dò dẫm trong bóng tối. Suốt ngày hôm nay, cô bé lang thang khắp nơi mà không bán được bao diêm nào.
Lúc này, quang cảnh xung quanh cô bé đẹp đẽ, ấm áp lạ thường: cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay. Những hình ảnh ấy gợi cô bé nhớ lại năm xưa được đón giao thừa bên bà nội hiền hậu trong căn nhà xinh xắn có đầy dẫy thường xuân bao quanh. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh tương phản làm nổi bật tình cảnh hết sức tội nghiệp của cô bé. Em đang rét và có lẽ càng rét hơn khi thấy mọi nhà rực sáng ánh đèn. Em đang đói, có lẽ càng đói hơn khi ngửi thấy mùi ngỗng quay sực nức. Chẳng có điều gì tốt đẹp chờ đợi cô bé ngoài cái xó xinh tối tăm, rét mướt, đầy tiếng mắng nhiếc, chửi rủa cửa người cha thô lỗ, cộc cằn. Những lần đón giao thừa năm xưa vui vẻ cùng bà và cha mẹ giờ đây đã lùi vào dĩ vãng. Tai họa đã làm cho gia đình cô bé tan nát. Mẹ mất, bà nội cũng qua đời, em không còn được ai yêu thương, ấp ủ.
Giờ đây, cô bé ngồi nép trong một góc tường giữa hai ngôi nhà… cho đỡ lạnh. Không bán được diêm, sợ bị cha đánh đòn nên em chẳng dám về nhà, vả lại ở nhà cũng đói, cũng rét như ở đây thôi : Cha con em ở trên gác sát mài nhà và mặc dầu đã nhét giỗ rách vào các khe hở lớn trên vách, gió vẫn thổi rít vào trong nhà.
Giữa đêm giao thừa giá buốt, cô bé lủi thủi một mình với chiếc giỏ đựng diêm. Lúc em nép vào một góc tường để tránh cơn gió bấc rét thấu xương cũng là lúc những khao khát cháy bỏng bùng lên trong trái tim nhỏ bé. Đôi bàn tay em cứng đờ vì lạnh, em ao ước được sưởi ấm bằng một que diêm: Chà! Giá quẹt một que diêm mà sưởi cho đỡ rét một chút nhỉ ? Giá em có thể rút một que diêm ra quẹt vào tường mà hơ ngón tay nhỉ ? Cuối cùng em đánh tiêu quẹt một que. Diêm bén lửa thật là nhạy. Ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần biến đi, trắng ra, rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói trông đến vui mắt.
Que diêm thứ nhất soi tỏ niềm vui sáng ngời trong đôi mắt cô bé tội nghiệp. Ngọn lửa chắp cánh cho trí tưởng tượng của em bay bổng: Em hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng. Chà ! Ánh sáng kì dị làm sao! Em tưởng chừng như đang ngồi trước một lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng. Trong lò, lửa cháy nom đến vui mắt và tỏa ra hơi nóng dịu dàng.
Thật là dễ chịu! Đôi bàn tay em hơ trên ngọn lửa; bên tay cầm diêm, ngón cái nóng bỏng lên. Chà! Khi tuyết phủ kín mặt đất, gió bấc thổi vun vút mà được ngồi hàng giờ như thế, trong đêm đông rét buốt, trước một lò sưởi, thì khoái biết bao!
Thực tế và mộng tưởng xen kẽ với nhau. Trong ánh lửa bập bùng của que diêm, những hình ảnh của cuộc sống đầy đủ hiện ra rõ ràng trong đầu óc cô bé. Mải mê tưởng tượng nên que diêm cháy gần bén ngón tay mà em không thấy nóng. Em ao ước lúc này mà được ngồi trước lò sưởi để hơ đôi bàn tay đã cứng đờ vì lạnh thì sung sướng biết bao! Que diêm cháy hết, cô bé lại trở về với hiện thực phũ phàng:
Em vừa duỗi chân ra sưởi thì lửa vụt tắt, lò sưởi biến mất. Em ngồi đó, tay cầm que diêm đã tàn hẳn. Em bẩn thần cả người và chợt nghĩ ra rằng cha em đã giao cho em đi bán diêm. Đêm nay về nhà thế nào cũng bị cha mắng.
Sợ thì sợ nhưng những ảo ảnh đẹp đẽ do ngọn lửa của que diêm thứ nhất tạo ra vẫn lôi cuốn, hấp dẫn em mãnh liệt. Em muốn tiếp tục được sống trong thế giới kì diệu ấy: Em quẹt que diêm thứ hai, diêm chảy và sáng rực lên. Bức tường như biến thành một tấm rèm bằng vải màu. Em nhìn thấu vào tận trong nhà. Bàn ăn đã dọn, khăn trải bàn trắng tinh, trên bàn toàn bát đĩa bằng sứ quý giá, và có cả một con ngỗng quay. Nhưng điều kì diệu nhất là ngỗng ta nhảy ra khỏi đĩa và mang cả dao ăn, phuốc-sốt cắm trên lưng, tiến về phía em bé.
Rồi… que diêm vụt tắt; trước mặt em chi còn là những bức tường dày đặc và lạnh lẽo.
Đáng buồn thay ! Những ảo ảnh đó chỉ hiện lên trong chốc lát. Lửa tắt, vây quanh em vẫn là bóng tối mịt mùng, là cái lạnh thấu xương, cái đói rã rời và đáng sợ hơn cả là nỗi cô đơn không ai chia sẻ: Thực tế đã thay thế cho mộng tưởng; chẳng có bàn ăn thịnh soạn nào cả, mà chi có phố xá vắng teo, lạnh buốt, tuyết phũ trắng xóa, gió bấc vi vu và mấy người khách qua đường quần áo ấm áp vội vã đi đến những nơi hẹn hò, hoàn toàn lãnh đạm với cảnh nghèo khổ của cô bé bán diêm.
Tuy vậy, em vẫn không tuyệt vọng. Trí tưởng tượng phong phú đã đem lại cho em những ao ước mới: em muốn đêm Giáng Sinh phải có cây thông Nô-en nên quyết định quẹt que diêm thứ ba: Em quẹt que diêm thứ ba. Bỗng em thấy hiện ra một cây thông Nô-en. Cây này lớn và trang trí lộng lẫy hơn cây mà em được thấy năm ngoái qua cửa kính một nhà buôn giàu có. Hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi và rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức bày trong các tủ hàng, hiện ra trước mắt em bé. Nhưng rồi diêm tắt. Tất cả các ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời. Xung quanh em vẫn là hai bức tường và đêm tối, rồi em nghĩ tới bà em vì bà em, người hiền hậu độc nhất đối với em, đã chết từ lâu, trước đây thường nói rằng: “Khi có một vì sao đổi ngôi là có một linh hồn bay lên trời với Thượng đế”.
Em quẹt que diêm nữa vào tường, một ánh sáng xanh toả ra xung quanh và em bé nhìn thấy rõ ràng bà em đang mỉm cười với em.
– Bà ơi! Em bé reo lên, cho cháu đi với! Cháu biết rằng diêm tắt thì bà cũng biến đi mất như lò sưởi, ngỗng quay và cây Nô-en ban nãy, nhưng xin bà đừng bỏ cháu ở nơi này; trước kia khi bà chưa về với Thượng đế chí nhân, bà cháu ta đã từng sung sướng biết bao! Dạo ấy bà đã từng nhủ cháu rằng nếu cháu ngoan ngoãn, cháu sẽ được gặp lại bà, bà ơi! Cháu van bà, bà xin Thượng đế chí nhân cho cháu về với bà. Chắc Người không từ chối đâu.
Que diêm tắt phụt, và ảo ảnh rực sáng trên khuôn mặt em bé cũng biến mất.
Lần thứ năm, em quẹt hết những que diêm còn lại để níu kéo hình ảnh của bà, để được bà cho đi theo đến một thế giới không còn đói rét và đau khổ:
Thế là em quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao. Em muốn níu bà em lại! Diêm nối nhau chiếu sáng như giữa ban ngày. Chưa bao giờ em thấy bà em to lớn và đẹp lão như thế này. Bà cụ cầm lấy tay em, rồi hai bà cháu bay vụt lên cao, cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe dọa họ nữa. Họ đã về chầu Thượng đế.
Các mộng tưởng của em bé diễn ra lần lượt theo thứ tự như trên là hợp lí. Vì trời rất rét nên trước hết em mơ tưởng đến lò sưởi. Tiếp đó vì đang đói nên em mơ tưởng đến bàn ăn đầy thức ăn ngon mà sau các bức tường kia, mọi nhà đang đón giao thừa. Vì là đêm giao thừa nên ngay sau đó, cảy thông Nô-en hiện ra. Đến đây, tất nhiên mọi điều đều gợi cho em nhớ đến đã có một thời, em cũng được đón giao thừa như thế, khi bà nội còn sống và bất chợt, hình ảnh bà em xuất hiện.
Kết thúc câu chuyện là sự đối lập giữa cảnh đời vui vẻ và cái chết bi thảm của em bé bán diêm :
Sáng hôm sau, tuyết vẫn phũ kín mặt đất, nhưng mặt trời lên, trong sáng, chói chang trên bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà.
Trong buổi sáng lạnh lẽo ấy, ở một xó tường, người ta thấy một em bé gái có đôi má hồng và đôi môi đang mỉm cười. Em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa.
Ngày mồng một đầu năm hiện lên trên thi thể em bé ngồi giữa những bao diêm, trong đó có một bao đã đốt hết nhẵn. Mọi người bảo nhau : “Chắc nó muốn sưởi cho ấm!”, nhưng chẳng ai biết những cái kì diệu em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón những niềm vui đầu năm.
Em bé thật đáng thương! Chỉ có mẹ và bà thương yêu em, nhưng họ đều đã qua đời. Cha em có lẽ vì quá nghèo khổ nên đã đối xử với em tàn nhẫn. Người qua đường nhìn thấy thi thể em vào buổi sáng đầu năm với thái độ dửng dưng, vô cảm. Trong xã hội tư bản thiếu sự đồng cảm và tình thương yêu giữa người với người, nhà văn An-đéc-xen đã viết truyện này với niềm xót thương vô hạn đối với em bé bán diêm bất hạnh nói riêng và cả tầng lớp người nghèo khổ nối chung. Để làm dịu bớt nỗi đau đang nhức nhối trong tim và cũng để an ủi những linh hồn tội nghiệp, nhà văn đã miêu tả em bé chết nhưng đôi má vẫn hồng và đôi môi đang mỉm cười, đồng thời hình dung ra cảnh huy hoàng hai bà cháu bay lên trời để đón lấy những niềm vui đầu năm. Tuy vậy, nội dung câu chuyện Cồ bé bán diêm với kết thúc thương tâm của nó vẫn khiến người đọc cảm động rơi nước mắt.