Bằng cách nhấp vào Đăng nhập, bạn đồng ý Chính sách bảo mật và Điều khoản sử dụng của chúng tôi. Nếu đây không phải máy tính của bạn, để đảm bảo an toàn, hãy sử dụng Cửa sổ riêng tư (Tab ẩn danh) để đăng nhập (New Private Window / New Incognito Window).
Sau Nhật kí trong tù, những năm lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở chiến khu Việt Bắc là thời kì Hồ Chí Minh làm nhiều thơ hơn cả. Từ những bài thơ kháng chiến của Người toát lên tình cảm thiết tha đối với thiên nhiên đất nước mình, tinh thần trách nhiệm lớn lao của vị lãnh tụ đang chèo chống con thuyền kháng chiến, toát lên phong thái ung dung, lạc quan dù trong bất cứ hoàn cảnh nào của một con người luôn vững tin ở tương lai. “Cảnh khuya” chính là bài thơ thể hiện rõ tư tưởng, phong cách thơ văn của Hồ Chí Minh. Bài thơ được sáng tác ở chiến khu Việt Bắc vào năm 1947, thời điểm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, lúc tình hình đất nước rất khó khăn, gian khổ, cam go.
Tiếng suối trong như tiếng hát xa
Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
(Cảnh khuya)
Cảnh khuya thể hiện sinh động quan điểm thẩm mĩ, nhân sinh cao đẹp, phong cách nghệ thuật độc đáo của một chiến sĩ cách mạng vĩ đại đồng thời là một nhà thơ lớn. Bài thơ được viết theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt do đó mà mang nét cổ điển vào hồn thơ nhưng cũng lại rất hiện đại bởi tư tưởng của tác phẩm. Trên nền cảnh núi rừng Việt Bắc vắng vẻ, huyền ảo bởi ánh trăng lồng cổ thụ, tiếng suối thanh trong như điệu nhạc êm, hát mãi không ngừng. Tiếng suối không còn đơn thuần là những tiếc róc rách vui tai mà với Bác đó lại là nhưng tiếng hát vọng lại. Phải là một con người yêu thiên nhiên và sống hòa mình vào thiên nhiên nên Người mới có thể cảm nhận sự vận động của thiên nhiên theo một cách riêng, lạ. Câu thơ của Bác Hồ khiến ta nhớ lại Côn Sơn ca của Nguyễn Trãi:
“Côn Sơn có suối nước trong
Ta nghe suối chảy như cung đàn cầm”
Tiếp đó, ta bắt gặp hình ảnh trăng trong câu thơ tiếp. Trăng là hình ảnh rất đỗi thân thuộc trong thơ Hồ Chí Minh nói riêng và văn học Việt Nam nói chung. Trăng tròn trịa, sáng trong như tâm hồn thi sĩ thanh bạch đang một lòng bày tỏ cái tôi, cái tình giấu kín trong lòng. “Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa” - câu thơ như vẽ lên bức tranh phong cảnh đẹp, có tầng lớp. Nhìn lên: vầng trăng cao lồng cổ thụ – nét hoạ có tính trang nghiêm, cổ điển. Nhìn thấp xuống: bóng trăng và bóng cây cổ thụ lại in lồng trong hoa, trong những cây lá ở dưới – nét bút nhỏ, tinh tế. Câu thơ vẽ ra một không gian đa tầng với những mảng màu đen trắng lồng gắn lẫn nhau.
Người xưa từng nói thi trung hữu hoạ, thi trung hữu nhạc quả thật không sai. Đối với Bác trăng đã trở nên tri âm tri kỉ nên làm sao có thể hờ hững trước cảnh đẹp đêm nay. Trong ngục tối bị giam cầm, trước ánh trăng tuyệt đẹp Bác đã rung động trước cảnh vật mà viết nên những vần thơ tràn ngập cảm xúc và đậm chất suy tưởng:
“Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà
Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ”
Nước nhà đang bị giặc xâm lăng giày xéo, biết bao đồng chí đang bị gông cùm xiềng xích. Cuộc đời còn lầm than cơ cực, bao năm Bác bôn ba hải ngoại tìm đường cứu nước giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ lầm than. Nay nước nhà còn đang chìm trong khói lửa đạn bom lòng Bác sao có thể ngủ yên giấc được. Chưa ngủ không hẳn chỉ vì cảnh đẹp đêm nay mà chưa ngủ vì nỗi nước nhà. Nỗi nhớ nhà lo cho nước nhà làm cho trái tim Bác luôn thổn thức. Bác thức trong đêm khuya trằn trọc băn khoăn không sao ngủ được. Lòng yêu nước, thương dân của Người sâu sắc, mãnh liệt xiết bao. Đã có biết bao đêm Bác Hồ của chúng ta cũng mất ngủ như vậy:
“Một canh, hai canh, lại ba canh
Trằn trọc băn khoăn giấc chẳng thành
Canh bốn, canh năm vừa chợp mắt
Sao vàng năm cánh mộng hồn quanh”
(Không ngủ được - Hồ Chí Minh)
“Người là Cha, là Bác, là Anh
Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ”
(Tố Hữu)
Hai câu thơ trên do nhà thơ Tố Hữu viết về vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam - Hồ Chí Minh. Bác Hồ - hai tiếng vang lên thật bình dị và gần gũi biết bao mà cũng thiêng liêng biết bao. Bác Hồ là tất cả, là kết tinh và hội tụ của cả Cha, Bác và Anh trong một con người, là trái tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ. Bác chính là lý tưởng và sự nghiệp của chúng ta, là cuộc chiến đấu không mệt mỏi vì độc lập, tự do của dân tộc, vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân, vì đất nước mạnh giàu sánh vai cùng các cường quốc năm châu.
Bài thơ “Cảnh khuya” đã đem lại nhiều cảm xúc cho đọc giả, đặc biệt là ta có thể đọc được tấm lòng nhân nghĩa vì dân vì nước của Người, sự trăn trở đêm khuya không ngủ mà lo nghĩ cho vận mệnh đất nước.
Hôm nay bạn thế nào? Hãy nhấp vào một lựa chọn, nếu may mắn bạn sẽ được tặng 50.000 xu từ Lazi
Vui | Buồn | Bình thường |