CHỦ ĐỀ. NƯỚC ĐẠI VIỆT THỜI TRẦN (Thế kỉ XIII - XIV)

(Thực hiện trong 8 tiết từ tiết 20 đến 27)

I. SỰ THÀNH LẬP NHÀ TRẦN

VÀ SỰ CỦNG CỐ CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN

1. Nhà Trần thành lập:

? Tình hình chính trị, kinh tế, xã hội nước ta cuối thế kỉ XII như thế nào?

? Em có suy nghĩ gì về việc nhà Trần lên thay nhà Lý?

2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền

? Bộ máy nhà nước thời Trần  được tổ chức thế nào?

? So với bộ máy nhà nước thời Lý, bộ máy nhà nước thời Trần có điểm gì giống và khác nhau?

? Em có nhận xét gì về bộ máy nhà nước thời Trần so với thời Lý?

3. Pháp luật nhà Trần:

? Thời Trần có ban hành bộ luật nào? Nội dung?

? Em có nhận xét gì về pháp luật thời Trần so với thời Lý?

? Tác dụng của pháp luật đối với xã hội? Liên hệ bản thân?

II. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN  CHỐNG NGOẠI XÂM THỜI TRẦN

1. Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông – Nguyên:

? Quân Mông Cổ xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?

? Quân Mông Cổ có hành động gì để thực hiện âm mưu đó?

? Vua Trần có hành động gì khi ba lần sứ giả Mông Cổ đến Thăng Long? Em có nhận xét gì về hành động đó?

? Em biết gì về sự ra đời của nhà Nguyên?

? Nhà Nguyên chủ trương xâm lược Đại Việt và Cham-pa nhằm mục đích gì?

2. Sự chuẩn bị kháng chiến của nhà Trần:

? Khi được tin quân Mông Cổ chuẩn bị xâm lược, nhà Trần đã chuẩn bị gì?

? Nhà Trần có sự chuẩn bị kháng chiến chống quân Nguyên lần 2 như thế nào?

? Theo em hội nghị Diên Hồng có tác dụng như thế nào đến việc chuẩn bị cho cuộc kháng chiến?

? Việc làm nào thể hiện ý chí quyết chiến của quân sĩ thời Trần?

? Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ 3, nhà Trần có sự chuẩn bị như thế nào?

3. Diễn biến và kết quả các cuộc kháng chiến:

- Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân Mông Cổ (1258):

- Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược Nguyên (1285)

- Cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lược Nguyên (1287-1288)

? Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên?

? Hãy nêu một số dẫn chứng để thấy các tầng lớp nhân dân thời Trần đều tham gia kháng chiến chống quân Mông – Nguyên?

? Trình bày những công lao to lớn của Trần Quốc Tuấn trong 3 cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên?

? Cách đánh giặc đúng đắn, sáng tạo thể hiện như thế nào trong kháng chiến?

? Những thắng lợi của quân dân ta trong hoàn cảnh như vậy có ý nghĩa gì?

? Nêu những bài học lịch sử từ ba lần kháng chiến chống Mông Nguyên ?

III. TÌNH HÌNH KINH TẾ, VĂN HÓA THỜI TRẦN

1. Tình hình kinh tế:

- Tình hình nông nghiệp thời Trần như thế nào?

- Tình hình thương nghiệp thời Trần như thế nào?

? Trình bày tình hình giáo dục thời Trần?

2. Văn hóa thời Trần

? Tình hình giáo dục thời Trần như thế nào?

? So sánh giáo dục thời Trần với thời Lý? Từ đó em có nhận xét gì về tình hình giáo dục thời Trần?

- Sự ra đời của Quốc sử viện và Đại Việt sử kí toàn thư.