Ca dao là những tiếng nói của tâm hồn người dân lao động. Là những tiếng yêu quê hương, đất nước tha thiết hay tâm tư thầm kín của đôi lứa yêu nhau. Và trong kho tàng văn học đó, còn có những tiếng than thân trách phận đầy nghẹn ngào, xúc động như bài ca dao:

Nước non lận đận một mình

Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay

Ai làm cho bể kia đầy

Cho ao kia cạn, cho gầy cò con?

Hình ảnh con cò là hình ảnh ẩn dụ quen thuộc trong ca dao để chỉ về thân phận người phụ nữ trong xã hội xưa. Bài ca dao trên có nhắc đến hình ảnh thân cò và cò con - ẩn dụ cho người nông dân và con cái của họ. Hai thế hệ, hai kiếp người đau khổ. Người phụ nữ thôn quê sống lẻ loi một mình quanh năm côi cút làm ăn toan lo nghèo khó, vất vả giữa cuộc đời. Suốt ngày bán mặt cho đất bán lưng cho trời mà vẫn cơm không đủ ăn áo không đủ mặc. Trong cuộc sống mưu sinh, họ “lận đận một mình”, “lên thác xuống ghềnh” để bươn chải, lo toan, gánh vác cuộc sống của gia đình. Không phải trong ngày một, ngày hai mà là “bấy nay”, cả một kiếp đời gian nan, vật lộn giữa cuộc đời. Tiếng than ấy đã đôi lần xuất hiện trong những câu ca dao tương tự:

Con cò đi đón cơn mưa

Tối tăm mù mịt biết đâu đường về
của bạn nè nhớ đánh giá cho mik nha