Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích? Theo tác giả, những lí do khiến chúng ta nhiều khi không bày tỏ lòng trắc ẩn bằng hành động, thậm chí bằng những giọt nước mắt là gì?

I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) 

Đọc đoạn trích dưới đây:

Chúng ta là người tốt. Nhưng có lúc chúng ta cười cợt trước một người điên. Chỉ một lần thôi. Chúng ta lạnh nhạt trước một lời  cầu xin giúp đỡ. Chúng ta tỏ vẻ ghê sợ một người tàn tật. Ta dửng dưng trước một số phận xa lạ nào đó. Ta lợi dụng óc thông minh của mình để đẩy phần thiệt về phía người khác. Một lần thôi. Chỉ một lần ta bỏ phiếu chống lại sự chính trực. Và ta tự nhủ chung quy mình vẫn là người tốt. Chỉ một hành vi nho nhỏ sẽ không ảnh hưởng gì đến cuộc chiến Thiện - Ác.

Có thật vậy không? Tôi tự hỏi.

Những tin tức trên báo chí nhiều khi làm ta nổi giận và  đôi lúc, khiến ta bi quan. Người ta giết nhau, chà đạp nhau, lừa gạt nhau, phản bội nhau, người ta hành hạ những đứa trẻ, xua đuổi các cụ già, ăn chặn của kẻ nghèo khó hơn mình. Những yêu thương, chia sẻ của ta như hạt cát ném vào không trung, quá bé nhỏ trước nỗi bất hạnh của người khác.  

Có người cho rằng con người đang trở nên vô cảm hơn. Nhưng tôi không muốn tin như vậy. Chúng ta chỉ dễ hoài nghi hơn. Như Mạnh Tử nói: “Vô trắc ẩn chi tâm phi nhân dã” -  không có lòng trắc ẩn không phải là người vậy. Dù rằng lòng trắc ẩn không đem lại cho chúng ta niềm vui mà chỉ khiến cho chúng ta cảm thấy đau nhói lòng, khiến ta thấy mình bất lực, thất bại, khiến ta thấy mình như kẻ thua cuộc trước cái ác và những điều đau khổ. Nhưng không ai không có lòng trắc ẩn. Nó là một gánh nặng mà trái tim ta phải mang khi ta là một con người.

Nhưng thực tế, nhiều khi ta không bày tỏ lòng trắc ẩn bằng hành động, thậm chí, bằng những giọt nước mắt. Cả bạn, cả tôi. Vì bận rộn, vì lơ đễnh, vì ích kỉ? Có lẽ. Nhưng tôi cho rằng chủ yếu vì lí do này: Chúng ta không tin rằng hành động của mình sẽ đem lại một kết quả rõ rệt. Rằng giọt nước mắt chẳng làm nên điều gì khác biệt. Rằng mọi việc ở ngoài tầm tay của ta.

(Nếu biết trăm năm là hữu hạn - Phạm Lữ Ân, NXB Hội nhà văn, 2018, trang 45)

Thực hiện các yêu cầu:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích?

Câu 2. Theo tác giả, những lí do khiến chúng ta nhiều khi không bày tỏ lòng trắc ẩn bằng hành động, thậm chí bằng những giọt nước mắt là gì?

Câu 3. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ  được sử dụng trong câu văn: “Những yêu thương, chia sẻ của ta như hạt cát ném vào không trung, quá bé nhỏ trước nỗi bất hạnh của người khác”?