Bài 3: Điều hòa hoạt động gen

Câu 3 trang 18 Sinh học 12: Giải thích cơ chế điều hòa hoạt động của operon lac.

Trả lời:

Do các gen cấu trúc của operon lac có vai trò tổng hợp enzim phân giải đường lactozo.

- Trong môi trường không có lactozo: gen điều hòa nằm trước operon lac sẽ tiến hành phiên mã và dịch mã tạo nên protein ức chế ⇒ protein ức chế liên kết với vùng vận hành O làm ngăn cản quá trình phiên mã của gen cấu trúc ⇒ gen cấu trúc không hoạt động. (điều hòa âm tính)

- Trong môi trường có lactozo: một số phân tử lactozo liên kết protein ức chế làm biến đổi cấu hình không gian của protein ức chế ⇒ protein ức chế không thể liên kết với vùng vận hành ⇒ mARN polimeraza có thể liên kết với vùng khởi động để tiến hành phiên mã ⇒ mARN của các gen cấu trúc Z, Y, A được dịch mã tạo ra enzim phân giải lactozo ⇒ lactozo trong môi trường bị phân giải. Khi hết lactozo ⇒ quá trình phiên mã của gen cấu trúc bị dừng lại. (điều hòa dương tính)

⇒ Điều hòa trước phiên mã.