2
Nếu ở Miền Nam tự hào có các loại cây trái và sản vật miệt vườn như: sầu riêng, chôm chôm, xoài, măng cụt … thì ở miền Bắc, hay đúng hơn là ở Tuyên Quang quê tôi tự hào vì có cam sành - một thứ quả ngon, bổ dưỡng. Nếu nhà thơ Tố hữu đã ví cây trái ở Cu Ba là “Cam ngon, xoài ngọt vàng nông trại” thì tôi cũng muốn ví trái cam của Hàm Yên – Tuyên Quang như thế.
Cam sành được bà con xã Hàm Yên trồng chủ yếu trên các triền đồi, núi đá. Quả cam sành to vừa, tròn trịa, màu vàng mịn. Cam sành chủ yếu thường cho thu hoạch vào mùa đông, gần dịp tết. Nếu ai đó cảm thấy rùng mình khi nghĩ rằng ăn cam vào mùa đong chỉ để tìm thấy sự rét buốt, thì chắc đã lầm. Đối với người dân quê tôi, được ăn những trái cam sành vào những buổi trưa nắng hanh cuả mùa đông thì bạn mới thấy thích thú và thi vị như thế nào. Giữa cái rét mùa đông lạnh giá, màu vàng của cam như lấn át cả những giọt sương trong vắt của buổi sáng mùa đông và chào mừng những tia nắng của mặt trời.
Nếu bổ một quả cam sành, ta sẽ thấy cái mùi dịu của tinh dầu ở vỏ phảng phất, đưa đến cho ta một cảm giác bâng khuâng, như thấy được mùi thân quen của núi rừng quê hương. Dùng dao tách nhẹ vỏ, gọt vòng hay bổ cam thành từng miếng nhỏ ta thấy những tép cam tươi mọng, chen chúc nhau như mời gọi đấy sức quyến rũ, một màu vàng tươi mát hiện ra lẫn mùi thơm thoang thoảng nhẹ nhàng. Bạn hãy cầm một miếng nhỏ bỏ vào miệng, vị ngọt thanh mát mẻ, lan toả trong cuống họng, ăn hết miếng này tôi chắc rằng bạn sẽ tiếp tục muốn ăn miếng khác. nếu không thiách ăn cam cả múi, bạn có thể vắt lấy nước – cóc nước có màu vàng dịu sóng sánh như mật ong, hấp dẫn và quyến rũ vô cùng. Nhất là những người bị ốm hay bị sốt, có được quả cam hoặc cốc nước cam sẽ cảm thấy bớt đắng miệng. Thật hạnh phúc khi cả nhà quây quần, khi hàng xóm tới chơi, khi có bạn bè tới thăm bên cạnh ấm nước chè xanh là những đĩa cam - một thứ quả với những đặc trưng của một miền rừng núi.
Giờ đây trên thị trường có rất nhiều loại cam khác nhau với đủ mùi vị nhưng tôi thấy không có laọi cam nào ngon bằng cam sành quê hương tôi. Quả cam Hàm Yên đã vượt qua rang giới lãnh thổ quê tôi có chỗ đứng trong các thị trường trong và ngaòi nước. Cam sành quê hương toi đã có một thương hiệu riêng “Cam sành Hàm Yên”. Tôi hi vọng một ngày không xa, cả thế giới đều được thưởng thức và biết đến cam sành quê hương tôi. Còn bạn, chần chừ gì nữa mà không về Tuyên Quang quê tôi để một lần lang thang trên dòng sông Lô lịch sử và thưởng thức tại gốc một thứ quả - Cam sành Hàm Yên.