CHÂU PHI ;
- Tổ chức lãnh đạo ;+ thông qua tổ chức thống nhất châu phi 
                                 + Lãnh đạo phong trào hầu hết thuộc về chính đảng hoặc tổ chức chính trị của giai cấp tư sản 
- Hình thức đấu tranh ; chủ yếu là đấu tranh chính trị hợp pháp 
- Mức độ giành độc lập ; các nc giành độc lập ở mức độ khác nhau
- Sự phát triển kinh tế sau khi giành độc lập ; ko đông đều sau khi giành độc lập . Hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn 
CHÂU Á ; 
- Tổ chức ; + thông qua chính đảng của giai cấp tư sản hoặc vô sản của từng nc 
                   + lãnh đạo pt hầu hết thuộc về chính đảng của giai cấp tư sản hoặc vô sản 
- Hình thức ; đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ trang 
- Mức độ ; các nc giành độc lập ở mức độ đồng đều
- Sự pt....; sự phát triển nhanh chóng về kinh tế sau khi giành độc lập