ví dụ:nếu quan hệ sản xuất phù hợp với tính chẩ́t trình độ phát triển của lực lượng sản xuất thì nó là điều kiện thuận lợi mở đường cho lực lượng sản xuất phát triển.trái lại quan hệ sản xuất không phù hợp với tính chấtv̀ trình độ phát triển của lực lượng sản xuất thì nó kiềm hãm sự phát triển của lực lượng sản xuất.trong xã hội tư bản,tính chất nền sản xuất hàng hóa cao(dây chuyền,công nghệ mang tính xã hội công cụ phát triển,con người trình độ phát triển nhưng mâu thuẫn với quan hệ sản xuất bởi chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất dẫn đếngiá trị thặng dư mà công nhân hưởng rất ít)coi lao động là bắt buộc do không phù hợp giữa quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất =>mâu thuẫn giai cấp(tư sản và vô sản),nảy sinh đấu tranh giai cấp để thay đổi quan hệ sản xuất cũ thành quan hệ sản xuất mới=>cộng sản chủ nghĩa bình đẳng.Mác nói:"chủ nghĩa tư bản là phòng chờ của chủ nghĩa cộng sản". 
thời kỳ bao cấp ở việt nam cũng thể hiện rõ vấn đề này.tự cung tự cấp,khoanh vùng.sự giao lưu hàng hóa và công cụ sản xuất không phổ biến chỉ tập trung vào những trung tâm hành chính và đặc biệt là trung tâm chính trị.trình độ người lao động kém+tư liệu sản xuất thô sơ+quan hệ sản xuất thu hẹp không phổ biến =>nền kinh tế không phát triển mang tính tự cung tự cấp và viện trợ hay trợ cấp.sang thời kỳ kinh tế thị trường mở rộng quan hệ sản xuất,hàng hóa được lưu thông rộng rải và phổ biến.trình độ sản xuất được nâng cao,tư liệu sản xuất thay thế bằng máy móc,công nghệ cao=>hòa nhập kinh tế thế giới nhất là trong khối asian.