Ta bắt gặp những câu ca dao nói về một Hội An với cảnh sắc sông nước hữu tình:

“Non sông ai dựng ai làm
Dòng Sài Giang uốn khúc, Cù Lao Chàm xanh um”

Về một Hội An yên bình, giàu truyền thống văn hoá:

“Hội An đất hẹp người đông
Nhân tình thuần hậu lá bông đủ màu
Dạo từ sông trước, xóm sau
Dưới thì Â m Bổn, chùa Cầu ở trên”

Về một Hội An phố thị với những sinh hoạt đặc trưng:

“Phố Hoài bốn tháng một phiên
Gặp cô hàng xén anh kết duyên vừa rồi
Gánh hàng cô những quế cùng hồi
Những mẹt bồ kết những nồi phèn chua...”

Và những chuyến buôn dọc theo các bến nước đã để lại nhiều mối tình không kém phần sâu đậm, nên thơ:

“Gió Nam thổi xuống lò vôi
Ai đồn với bạn ta có đôi bạn buồn
Dời chân bước xuống ghe buôn
Sóng bao nhiêu gợn dạ buồn bấy nhiêu
Cạnh buồm gió thổi xiêu xiêu
Nước mắt ra chàng chặm bốn múi dây lưng điều không khô
Sự tình thảm biết chừng mô
Con cá lui về biển Bắc bỏ chiếc nơm khô một mình”

Sự xuất hiện với số lượng lớn các câu ca dao nói về nghề buôn, về hoạt động kinh tế thương nghiệp - ngoại thương và sinh hoạt của tầng lớp thương nhân là một trong những đặc điểm nổi trội của các đơn vị ca dao sưu tầm được ở Hội An.

Ngoài nghề buôn, hoạt động ngư nghiệp và sinh hoạt của ngư dân cũng được phản ảnh khá rõ nét:

“Tay cầm cần câu trúc
Lưỡi câu trắc năm bảy đường tơ
Bằng đầu bạt thử dọc bờ
Bạt ra tí nữa đặng lờ nước nông
Hai tay ôm lấy cần không
Hỏi thăm thục nữ có chồng hay chưa”
Hoặc:
“Đem chài mà vãi cá căn
Cá đi đường cá, chài đi đường chài”
Những cung bậc tình cảm của người dân miền biển đã để lại dấu ấn sâu đậm trong ca dao. Đó là nổi buồn chia ly, xa cách:
“Đêm nay anh gối tay nàng
Ngày mai ra biển anh gối đàn dây neo”

Những chuyến ra khơi đầy bất trắc đã để lại sự trông ngóng, mong chờ nhiều khi đến thắt lòng:

“Một mai mai một ngó chừng
Ngó sông sông rộng, ngó rừng rừng xa
Ngó ra ngoài biển ngoài Lao
Thấy thuyền anh chạy như dao cắt lòng”

Tuy có gian nan, vất vả nhưng cuộc sống của những người dân sông nước không vì vậy mà vắng tiếng hát, câu hò:

“Sáng trăng anh bủa cá ve
Em ngồi bụi dứa em nghe anh hò”

Tiếng cười lạc quan, sự bộc trực, nghịch ngợm đặc trưng của người dân miền biển cũng được bộc lộ mạnh mẽ:

“Con cá dưới sông anh còn bắt bộ
Huống chi em ở trên bờ anh dỗ cũng xiêu”

Dòng ca dao tại Hội An chảy liên tục qua các thời kỳ lịch sử. Đó vừa là dòng suối trữ tình, trong mát ngọt lành vừa là tấm gương ghi lại thái độ của các thế hệ cư dân Hội An trước những vấn đề lịch sử, trước thế thái nhân tình. Bên cạnh việc ca ngợi lối sống nghĩa nhân, thuỷ chung son sắc, coi trọng các giá trị tinh thần:

“Áo rách có cách người thương
Nón cời có ngãi người thương nón cời”

Ca dao ở đây thể hiện thái độ phê phán đối với những hành vi đi ngược với tập quán tốt đẹp của địa phương:
“Trăng tròn thì mược trăng tròn
Bậu xinh mược bậu, bậu xằng anh chê”

Những biểu hiện hà khắc của chế độ phong kiến cũng bị nhân dân phê phán gay gắt:

“Con quạ ăn dưa bắt con cò dừa đem ra phơi nắng
Ngẫm lại sự đời con cò trắng con quạ đen”

Việc để mất đất vào tay thực dân Pháp của triều Nguyễn đã bị lên án kịch liệt:

“Gia Long, Minh Mạng chầu trời
Để cho Tự Đức sống đời hại dân”