Soạn bài: Câu ghép

Đặc điểm của câu ghép

Câu 1 + 2 (trang 111 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Câu 3 (trang 112 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Các câu có cụm C – V đã được phân tích ở câu 1, các câu đều có hai hoặc nhiều cụm C – V:

   - Câu (1) có các cụm C – V bao chứa nhau.

   - Câu (2), (3) có các cụm C – V không bao chứa nhau.

Câu 4 (trang 112 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Cả ba câu đều là câu ghép.

Cách nối các vế câu

Câu 1 + 2 (trang 112 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Một số câu ghép khác ở đoạn trích mục I :

   - Hằng năm, cứ vào cuối thu … buổi tựu trường → các vế câu nối với nhau bằng dấu phẩy, quan hệ từ “và”.

   - Những ý tưởng ấy … tôi không nhớ hết → nối bằng quan hệ từ “vì”, “và”.

   - Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ … tưng bừng rộn rã → không dùng từ nối, dùng dấu chấm và cặp từ hô ứng – “nhưng … lại”

Câu 3 (trang 112 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Một số ví dụ khác :

   - Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi, vài giây sau, tôi đuổi kịp (Trong lòng mẹ - Nguyên Hồng)→ nối bằng dấu phẩy.

   - Nhưng trông lão cười như mếu và đôi mắt lão ầng ậng nước, tôi muốn ôm choàng lấy lão mà òa lên khóc (Lão Hạc – Nam Cao)→ nối bằng từ “Nhưng”, “và” và dấu phẩy.

Luyện tập

Câu 1 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Tìm câu ghép :

Câu 2 + 3 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Đặt câu với mỗi cặp quan hệ từ sau đó chuyển thành câu ghép mới.

Câu 4 (trang 114 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Đặt câu ghép với mỗi quan hệ từ :

   a. Em trai vừa ngã, nó đã chạy đến nơi.

   b. Tôi đi đâu, nó đi đấy.

   c. Tôi càng lớn, tôi càng thấy mình trẻ con.

Câu 5 (trang 114 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Đoạn văn tham khảo :

   a. Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông :

    Túi ni lông gây nguy hại đến sức khỏe con người, làm xấu cảnh quan, là mối nguy hại của hệ sinh thái, với đời sống tự nhiên. Con người cần thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông để hạn chế tác hại của nó. Túi ni lông quá phổ biến vì tính tiện lợi của nó, nên chúng ta cần thay thế những tiện ích của túi ni lông bằng một vật dụng khác như túi giấy thân thiện với môi trường. Đồng thời cũng cần thông qua truyền thông để giáo dục nhận thức của mỗi ngươi.

   b. Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn :

    Nhiều người có thói quen “viết và viết” khi làm văn, tuy nhiên cách viết như vậy lại không hề tốt cho một bài văn đủ ý và khoa học. Lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn giúp cho người viết triển khai đầy đủ các ý cần thiết, xác định được những ý chính, ý phụ. Mặt khác, việc lập dàn ý còn giúp cho bố cục bài văn được mạch lạc, rõ ràng, người đọc dễ dàng hiểu được ý mà người viết muốn diễn đạt.

Soạn bài: Câu ghép

I. Đặc điểm của câu ghép

Các cụm C-V có trong đoạn trích trên:

1. Câu có cụm C-V trong những câu in đậm:

" Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp"

2. Cấu tạo của những câu có hai cụm C-V:

   + "Tôi quên thế nào được… giữa bầu trời quang đãng."

   + "Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính… tôi đi học."

3. Trình bày kết quả phân tích ở hai bước trên vào bảng theo mẫu

4. Trong những câu trên câu có 1 cụm C-V là câu đơn, câu có 2 cụm C-V trở lên là câu ghép.

Luyện tập

Bài 1 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

a, Câu ghép:

   + U van Dần, u lạy Dần! ( không dùng từ nối)

   + Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! ( không dùng từ nối)

   + Sáng nay người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không? ( không dùng từ nối)

   + Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần đấy.

b, Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không ra tiếng. (Không dùng từ nối)

Giá những cổ tục đầy đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết định vồ lấy ngay mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi ( có dùng từ nối)

c, Tôi im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt đã cay cay. (Không dùng từ nối)

d, Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lương thiện quá (có dùng từ nối)

Bài 2 (trang 113 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

   + Vì Lan chăm học nên Lan giành được học bổng đi du học.

   + Nếu mẹ đi vắng thì bố con tôi sẽ phải ăn mì.

   + Tuy sức nó yếu nhưng nó không ngại làm bất cứ việc gì.

   + Không những Lan hát hay mà bạn ấy còn vẽ đẹp.

Bài 3 (trang 113sgk Ngữ văn 8 tập 1)

- Bỏ bớt một quan hệ từ:

   + Lan chăm học nên giành được học bổng đi du học.

   + Sức nó yếu nhưng nó không ngại làm bất cứ việc gì.

- Đảo lại trật tự các vế câu:

   + Bố con tôi sẽ phải ăn mì nếu mẹ đi vắng.

   + Lan giành được học bổng đi du học vì Lan chăm học.

Bài 4 (trang 114 Ngữ Văn 8 tập 1)

a, Mẹ nó vừa tới nơi nó đã đòi đi về.

b, Tôi đi đến đâu con Lu đã theo đến đấy.

c, Càng lớn lên nó càng xinh đẹp và giỏi giang.

Bài 5 (trang 114 Ngữ văn 8 tập 1)

a, Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông

Túi ni lông cũng là một trong những vật dụng phổ biến trong đời sống nhưng nó cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Túi ni lông tiện dụng nên được nhiều người ưa chuộng sử dụng, nhưng ít ai có ý thức sử dụng một cách hợp lý. Thực chất túi ni lông khó phân hủy, hoặc khi phân hủy sẽ tạo ra lượng khí thải độc nên rất cần tìm ra những giải pháp khắc phục hạn chế này. Chúng ta có thể thay thế túi ni lông bằng việc sử dụng túi vải, túi giấy an toàn, thân thiện với môi trường.

b, Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn

Việc viết được một bài văn hay phụ thuộc rất nhiều vào bước lập dàn ý. Thực chất bước lập dàn ý cũng như bản thiết kế xây dựng của các kỹ sư trước khi xây một ngôi nhà. Để bạn đảm bảo độ mạch lạc trong bài, thông tin được sắp xếp một cách hợp lý bạn cần lập dàn ý chi tiết. Trên thực tế rất nhiều bạn viết văn hay nhờ vào việc chuẩn bị kỹ bước lập dàn ý. Trước tiên bạn cần tìm hiểu kỹ đề bài, gạch ra từ khóa chính, sau đó tìm ý. Từ việc có ý chính bạn có thể sắp xếp các ý chính theo thứ tự logic các phần mở bài, thân bài, kết luận. Việc chuẩn bị dàn ý chính là một trong những phương pháp hiệu quả để viết văn hay và hoàn chỉnh.