Soạn bài: Chiếc lá cuối cùng

Tóm tắt:

   Xiu và Giôn-xi là hai nữ hoạ sĩ trẻ. Giôn-xi bị sưng phổi nặng. Cô tuyệt vọng nhìn chiếc lá cuối cùng của cây thường xuân bên cửa sổ và nghĩ khi nào chiếc lá đó rụng thì mình cũng lìa đời. Nhưng sau đêm mưa lớn, chiếc lá vẫn còn đó, Giôn-xi thoát ra ý nghĩ về cái chết và qua nguy hiểm. Trong khi đó, cụ Bơ-men, một họa sĩ già thuê phòng tầng dưới đã chết vì ốm nặng sau đêm mưa lớn. Thì ra chính cụ đã mặc mưa gió vẽ nên chiếc lá thường xuân ngoài cửa sổ tạo hi vọng cho Giôn-xi.

Bố cục:

   - Phần 1 (từ đầu…Hà Lan): Giôn-xi đợi chết.

   - Phần 2 (tiếp…vịnh Naplơ): Giôn-xi vượt qua cái chết.

   - Phần 3 (còn lại): Bí mật của chiếc lá.

Câu 1 : (trang 90 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   - Những chi tiết nói lên tấm lòng thương yêu và hành động cao cả của cụ Bơ-men:

       + “sợ sệt ngó ra ngoài cửa sổ” → lo lắng cho Giôn-xi.

       + Cụ âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa lạnh buốt.

   - Nhà văn không kể sự việc cụ vẽ chiếc lá chính là yếu tố bất ngờ, hình ảnh cụ Bơ-men được thăng hoa. Chiếc lá cụ vẽ là một kiệt tác vì nó được tạo ra bằng tình yêu thương và cả mạng sống của người nghệ sĩ già, cứu sống một người khác.

Câu 2 : (trang 90 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   - Xiu không hề biết ý định vẽ chiếc lá của cụ Bơ-men:

       + Trước đó hai người chẳng nói năng gì khi cụ Bơ-men làm mẫu cho Xiu vẽ.

       + Chính Xiu cũng ngạc nhiên khi thấy vẫn còn một chiếc lá thường xuân bám trên bức tường gạch sau đêm mưa gió.

       + Khi bác sĩ nói, Xiu mới biết là cụ Bơ-men bị ốm.

   - Nếu Xiu biết trước ý định của cụ thì truyện sẽ mất đi tính bất ngờ, hồi hộp.

Câu 3 : (trang 90 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   - Giôn-xi bệnh nặng, cô nhìn những chiếc lá và liên tưởng số phận mong manh của mình, suy nghĩ tuyệt vọng: khi chiếc lá cuối cùng rơi xuống thì cô cũng lìa đời. Sau đêm mưa gió lớn, cô nghĩ chắc chắn cây thường xuân sẽ rụng hết lá. Nhưng không, một chiếc lá vẫn bám trụ ở đó, cô nhận ra sự sống thật bền vững, thật gan lì. Nhìn lại bản thân, cô nuôi lại niềm ham sống, bám trụ như chiếc lá kia.

   - Truyện kết thúc bằng lời của Xiu mà không để Giôn-xi phản ứng làm tăng sự xúc động của câu chuyện, để lại dư âm.

Câu 4 : (trang 90 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Đoạn trích có hai lần đảo ngược tình huống:

   - Giôn-xi bị ốm và rất tuyệt vọng, nằm chờ chết. Thế mà cô khoẻ lại.

   - Cụ Bơ-men khoẻ mạnh, chỉ bị ốm có hai ngày, nhưng đã đột ngột ra đi.

Soạn bài: Chiếc lá cuối cùng - O Hen-ri

Xem thêm: Tóm tắt: Chiếc lá cuối cùng

Bố cục

Chia làm ba phần:

   + Phần 1 (từ đầu… Hà Lan): Giôn-xi mắc bệnh , cô tuyệt vọng chờ chết

   + Phần 2 (tiếp…chăm nom- thế thôi): Giôn-xi chiến thắng căn bệnh.

   + Phần 3 (còn lại) sự thật về kiệt tác chiếc lá cuối cùng

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 ( trang 90 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Những chi tiết nói lên lòng thương yêu của cụ Bơ- men dành cho Giôn-xi:

   + Cụ Bơ- men sợ sệt nhìn ra cửa sổ, nhìn cây thường xuân

-> Cụ Bơ- men vội vã tới thăm Giôn-xi, lo lắng cho Giôn-xi

   + Cụ Bơ men âm thầm vẽ chiếc lá trong đêm mưa gió

-> Tình yêu thương, sự hi sinh quên mình vì Giôn-xi

- Tác giả không kể sự việc cụ đã vẽ chiếc lá bởi vì muốn dành sự bất ngờ đặc biệt ở kết truyện.

- Hình ảnh chiếc lá thường xuân trở thành kiệt tác bởi nó làm lay động sức sống của con người, giúp Giôn-xi vượt qua trọng bệnh. Đánh đổi lại cụ Bơ-men hi sinh cả mạng sống.

Câu 2 ( trang 90 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

- Xiu không được cụ Bơ- men cho biết sẽ vẽ chiếc lá thay cho lá thường xuân cuối cùng sắp rụng

   + Trước đó, hai người không nói năng gì khi cụ Bơ- men làm mẫu cho Xiu vẽ

   + Khi Giôn-xi đòi kéo mành lên, Xiu làm theo một cách chán nản

   + Xiu cũng ngạc nhiên như chính Giôn- xi ngạc nhiên khi thấy chiếc lá cuối cùng vẫn còn sau đêm mưa gió

   + Chỉ khi bác sĩ nói Xiu mới biết cụ Bơ- men ốm

-> Nếu Xiu biết ý định vẽ chiếc lá của cụ Bơ-men thì truyện không còn bất ngờ, thú vị nữa. Điều này còn cho độc giả thấy được sự quan tâm, lo lắng, chăm sóc, tình cảm của Xiu dành cho Giôn-xi.

Câu 3 ( trang 90 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

- Nhân vật Giôn-xi yếu đuối, tuyệt vọng:

   + Đợi chiếc lá cuối cùng rụng xuống là kết thúc cuộc sống của mình

   + Giôn-xi thờ ơ,bỏ mặc bản thân mặc dù Xiu hết lòng thương yêu, chăm sóc.

- Phản ứng trước hai lần kéo mành:

   + Lần 1: Giôn-xi sợ chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng, Xiu lo lắng.

   + Lần 2: Cả Giôn-xi và Xiu đều sững sờ, ngạc nhiên vì chiếc lá vẫn còn trên cây.

- Nguyên nhân sự hồi sinh của Giôn-xi:

   + Do cô thấy hình ảnh chiếc lá thường xuân giàu sức sống sau đêm mưa bão

   + Giôn-xi không muốn phụ tấm lòng của Xiu, cụ Bơ-men

- Kết thúc truyện nhà văn không để Giôn-xi lên tiếng hay có trạng thái tâm lý nào khác:

   + Kết mở để mọi người tự hình dung ra phản ứng của Giôn-xi

   + Dư vị của tình người, của niềm tin, của sự hi sinh… vẫn còn mãi.

Câu 4 (trang 90 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

- Truyện có hiện tượng hai lần đảo ngược:

   + Ban đầu, Giôn-xi bị bệnh, cô tuyệt vọng chờ chết. Cụ Bơ- men vẫn khỏe mạnh

   + Sau đó, Giôn-xi hồi sinh, khỏi bệnh. Còn cụ Bơ-men chết sau hai ngày vì dầm mưa gió suốt đêm.

- Hiện tượng đảo ngược tình huống truyện:

   + Tạo sự bất ngờ, thú vị

   + Khẳng định nghệ thuật chân chính thực sự mang lại sự hồi sinh.

   + Khiến độc giả rung cảm trước tình cảm, tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ

Soạn bài: Chiếc lá cuối cùng - O Hen-ri