Soạn bài: Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm

Dàn ý của bài văn tự sự

1. Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự

   a.

   - Mở bài (từ đầu… bày la liệt trên bàn): cảnh buổi lễ sinh nhật.

   - Thân bài (tiếp … chỉ gật đầu không nói) : món quà sinh nhật của Trinh tặng Trang.

   - Kết bài (còn lại): cảm nghĩ của Trang về món quà sinh nhật.

   b. Các yếu tố:

   - Bài văn kể về ngày sinh nhật của Trang, về món quà độc đáo của Trinh. Người kể là Trang ở ngôi thứ nhất.

   - Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang vào buổi sinh nhật, khi mọi người đều đến mừng sinh nhật Trang, chỉ có thiếu Trinh là người bạn thân.

   - Chuyện xảy ra với các nhân vật: Trang, Thanh, anh Toàn, Trinh, các bạn Trang. Trinh là nhân vật chính.

   - Câu chuyện diễn ra: bắt đầu từ buổi sinh nhật, từ chuyện Trinh mãi chưa tới khiến Trang trách móc và lo lắng. Đỉnh điểm của câu chuyện ở việc Trinh đến mang theo món quà độc đáo, và Trang nhận ra “âm mưu” mà Trinh từng nói. Sự bất ngờ nằm ở kỉ niệm đẹp của Trang và Trinh trong vườn ổi.

   - Yếu tố miêu tả và biểu cảm kết hợp khi tả người ra vào tấp nập, tả chiếc bình hoa, cành ổi, chùm quả, trong câu trách của Trang, cảm giác Trang khi nhớ lại kỉ niệm.

   c. Những nội dung của ý (b) được tác giả kể theo trình tự thời gian của buổi sinh nhật và sự hồi tưởng đưa trở ngược quá khứ.

2. Dàn ý của một bài văn tự sự

   (SGK trang 95)

Luyện tập

Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Văn bản Cô bé bán diêm:

   a. Mở bài: Giới thiệu cô bé bán diêm rét mướt giữa đường đêm giao thừa.

   b. Thân bài: (Theo trình tự thời gian)

   - Cảnh giá rét của đêm và cảnh ngộ đáng thương.

   - 4 lần quẹt diêm:

       + Lần thứ nhất hiện ra một cái lò sưởi.

       + Lần thứ hai là bàn ăn thịnh soạn.

       + Lần thứ ba thấy một cây thông Nô-en.

       + Lần thứ tư được gặp người bà hiền hậu.

   - Kết quả: mọi thứ hiện ra khi quẹt diêm đều là ảo ảnh.

   - Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được đan xen, mỗi lần quẹt diêm đều là ảo ảnh và cảm giác.

   c. Kết bài: Kết cục cô bé đã chết vì lạnh và đói, nhưng không ai biết về những điều kì diệu mà cô bé đã thấy.

Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

   Lập dàn ý cho đề bài: “Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động nhớ mãi”

   - Mở bài: Giới thiệu khái quát về người bạn và kỉ niệm xúc động.

   - Thân bài:

       + Hoàn cảnh diễn ra sự việc: thời gian, không gian… có gì đặc biệt.

       + Quá trình xảy ra sự việc: bắt đầu, diễn biến, kết thúc.

       + Điều ấn tượng nhất khiến em xúc động là gì? Xúc động như thế nào?

   - Kết bài: Vì sao em nhớ mãi về kỉ niệm đó. Kỉ niệm đó ảnh hưởng như thế nào về tình cảm, cuộc sống của em sau này.

Soạn bài: Lập dàn ý cho bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm

I- Dàn bài của bài văn tự sự

1. Tìm hiểu dàn bài của bài văn tự sự

a, Đoạn văn trên có thể chia làm 3 phần:

   + Mở bài ( từ đầu… bao nhiêu thứ bày la liệt trên bàn): kể khái quát về ngày sinh nhật

   + Thân bài (tiếp… chỉ gật đầu không nói) kể về lí do đến muộn và món quà độc đáo của bạn.

   + Kết bài (còn lại) cảm xúc của người viết về món quà sinh nhật

b, Lần lượt tìm và chỉ ra các yếu tố sau:

- Bài văn kể về ngày sinh nhật của Trang và món quà sinh nhật của Trinh.

   + Người kể chuyện là Trang, ngôi kể thứ nhất (xưng tôi)

- Câu chuyện xảy ra ở nhà Trang, vào ngày sinh nhật, trong hoàn cảnh mọi người tới dự sinh nhật đông đủ, chỉ thiếu mỗi Trinh (bạn của Trang)

- Chuyện gồm các nhân vật: Trang, Thanh, anh Toàn, Trinh và các bạn cùng lớp.

   + Trang quý và lo lắng cho bạn

   + Trinh muốn dành cho bạn bất ngờ

- Câu chuyện diễn ra:

   + Ban đầu từ buổi sinh nhật, tất cả mọi người đều tới chỉ thiếu Trinh.

   + Đỉnh điểm câu chuyện là Trang nhận ra “âm mưu” mà Trinh nói khi ổi mới ra hoa

   + Kết thúc truyện là tấm lòng của bạn Trinh, người đã ấp ủ, nâng niu, nghĩ tới món quà sinh nhật độc đáo cho bạn

- Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được kết hợp nhuần nhuyễn với nhau:

   + Miêu tả cảnh ngày sinh nhật

   + Miêu tả chi tiết món quà sinh nhật là chùm ổi

   + Biểu cảm trong tiếng reo của Thanh, trong câu trách của Trang

   + Sự cảm động của Trang khi nhận được quà.

c, Những nội dung trên (b) được kể tuần tự theo thời gian diễn ra buổi sinh nhật, tuy nhiên có sử dụng hồi ức để gợi lại cảnh ngày ổi mới ra hoa.

Luyện tập

Bài 1 ( trang 95 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Từ truyện Cô bé bán diêm, hãy lập ra một dàn ý cơ bản theo những gợi ý sau:

- Mở bài: giới thiệu khung cảnh giao thừa, hoàn cảnh cô bé bán diêm (đói rét, không dám về nhà)

- Thân bài: Những lần quẹt diêm và những mộng tưởng ảo ảnh.

   + Lần thứ nhất em thấy lò sưởi

   + Lần thứ hai thấy bàn ăn

   + Lần thứ ba thấy cây thông No-el

   + Lần thứ tư gặp bà

   + Em đã quẹt hết cả bao diêm để níu giữ bà em

- Kết hợp các các yếu tố miêu tả và biểu cảm ( mỗi làn quẹt diêm, tất cả đều là ảo ảnh, và cảm giác của em.

Kết bài: mọi người vui vẻ ra khỏi nhà, họ nhìn thấy em bé bán diêm chết

   + Họ không thể biết được điều kì diệu mà em đã trông thấy khi bật diêm

Bài 2 (trang 95 sgk Ngữ Văn 8 tập 1)

Lập dàn ý cho đề bài: “Hãy kể về một kỉ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động và nhớ mãi”

- Mở bài: Giới thiệu về người bạn tuổi thơ và kỉ niệm em xúc động và nhớ mãi.

- Thân bài: Kể lại kỉ niệm xúc động của hai người:

   + Chuyện diễn ra như thế nào: đầu tiên, diễn biến, kết quả.

   + Điều gây xúc động mạnh nhất ( đưa yếu tố miêu tả vào)

- Kết bài: Kỉ niệm đó vì sao em nhớ mãi. Đó là kỉ niệm có ảnh hưởng thế nào tới tình cảm của hai người, với những người xung quanh.