Soạn bài: Luyện tập phân tích và tổng hợp

Câu 1 (trang 11 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Phép lập luận được sử dụng trong hai đoạn văn :

   - Đoạn (a) : phép phân tích (theo lối diễn dịch) theo trình tự các ý : cái hay ở các điệu xanh → những cử động → ở các vần thơ → ở các chữ không non ép.

   - Đoạn (b) : chủ yếu là phép phân tích, kết hợp với tổng hợp. Phân tích các nguyên nhân của sự thành đạt : gặp thời, hoàn cảnh, điều kiện, tài năng.

Câu 2 (trang 12 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu lên tác hại của nó :

   - Học đối phó là học không có đầu cuối, cái gì cũng biết một ít, không có kiến thức cơ bản.

   - Học đối phó là học bị động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, của thi cử và cha mẹ.

   - Kiến thức nông cạn, phiến diện, có bằng cấp nhưng thực chất đầu óc rỗng tuếch, chỉ là lừa mình dối người.

Câu 3 (trang 12 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Các lí do khiến mọi người phải đọc sách :

   - Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn, sách ghi chép, lưu giữ tri thức nhân loại, sách là cột mốc trên con đường phát triển học thuật.

   - Đọc sách là rèn luyện nhân cách, học làm người.

Câu 4 (trang 12 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2):

Đoạn văn tham khảo :

   Chúng ta cần đọc sách, không chỉ vì sách lưu giữ và truyền lại tri thức nhân loại, những kiến thức từ xa xưa khi khai thiên lập địa mà còn để hình thành nhân cách, để làm người. Người ta đọc sách, nghiền ngẫm, suy tư, từ đó học được tính tự học, tư duy logic hơn. Không chỉ vậy, những cuốn sách văn học còn dẫn óc tưởng tượng ta bay đến bao miền đất lạ… Như vậy, đọc sách vừa cho ta tiếp thu nguồn kiến thức vô hạn của người xưa, vừa rèn cho ta những thói quen tư duy, tự học, rèn luyện nhân cách và học làm người.

Soạn bài: Luyện tập phân tích và tổng hợp

Câu 1:

- Trong đoạn văn (a), người viết sử dụng phép lập luận phân tích để làm rõ cái hay của bài thơ Thu điếu.

    + Câu đầu tiên nêu ra một nhận xét khái quát tổng được tổng hợp từ nhiều trường hợp cụ thể "Thơ hay là hay của hồn lẫn xác, hay cả bài… không thể tóm tắt thơ được mà phải đọc lại".

    + Tiếp theo, phân tích cụ thể cái hay của bài Thu điếu ở mấy điểm: các điệu xanh, những cử động, cách dùng từ, gieo vần tự nhiên, không gò ép.

- Trong đoạn văn (b), người viết sử dụng chủ yếu phép lập luận phân tích, có kết hợp với tổng hợp. Trình tự ngược với đoạn (a), đầu tiên tác giả đưa ra và phê phán các ý kiến ấy chỉ đúng một phần về nguyên nhân của sự thành đạt.

    + Gặp thời: Nếu chủ quan không chuẩn bị thì cơ hội cũng qua đi.

    + Hoàn cảnh bức bách: Nhiều người bị hoàn cảnh khó khăn làm thối chỉ, ngã lòng.

    + Điều kiện thuận lợi: Khối người dùng cái thuận lợi đó để ăn chơi

    + Tài năng: Mới chỉ là khả năng tiềm tàng, nếu không tìm cách phát huy cũng bị thui chột.

- Sau đó, tác giả kết luận (thao tác tổng hợp): "Rút cuộc mấu chốt của thành đạt là ở bản thân chủ quan mỗi người" thể hiện ở:

    + Sự phấn đấu kiên trì, không mệt mỏi

    + Luôn trau dồi đạo đức

Câu 2:

Học qua loa, đối phó, không học thật sự sẽ gây ra nhiều tác hại.

- Học đối phó là học mà không lấy việc học làm mục đích, xem học là việc phụ.

- Học đối phó là học bị động, không chủ động, cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, của thi cử.

- Học đối phó là học hình thức, không đi sâu vào thực chất kiến thức của bài học.

- Học đối phó dù có bằng cấp thì đầu óc cũng trống rỗng.

Câu 3:

Xem lại câu 2 bài "Bàn về đọc sách"

Câu 4: Viết một đoạn văn tổng hợp lại những điều đã phân tích trong bài Bàn về đọc sách.

Gợi ý: Bài văn Bàn về đọc sách gồm những luận điểm chính nào? (Tầm quan trọng của việc đọc sách; Phải chọn sách mà đọc; Phải biết kết hợp giữa đọc sách chuyên môn và sách thường thức…). Đoạn văn phải thâu tóm được những luận điểm chính đã phân tích để rút ra nhận định chung về việc đọc sách.