Câu 1:

- Văn bản Tôi đi học.

+ Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều.

+ Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng… (Các em tìm thêm)

- Văn bản Tức nước vỡ bờ.

+ Thằng Dần vục đầu vừa thổi vừa húp xoàn xoạt. Chị Dậu rón rén bưng một bát lớn đến chỗ chồng nằm

+ Thầy em cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột.

+ Rồi chị đón lấu cải Tỉu ngồi xuống đó như có ý chờ xem chồng chị ăn có ngon miệng không.

- Văn bản Lão Hạc.

+ Lão hút xong, đặt xe điếu xuống, quay ra ngoài thở khói…

+ Sau một điếu thuốc lào, óc người ta tê dại đi trong nỗi đê mê nhẹ nhõm. Lão Hạc ngồi lặng lẽ, hưởng chút khoái lạc cỏn con ấy.

Các đoạn văn trên có yếu tố miêu tả làm hiện ra trước mắt người đọc cảnh vật, sự việc và có tác động đến những câu văn biểu cảm, làm cho đoạn văn bật ra được ý nghĩa sâu sắc đầy hình tượng.

Câu 2:

- Kể:

+ Cuộc gặp gỡ mở đầu, diễn ra, kết thúc ra sao? (thời gian, địa điểm,…)

+ Nhân vật: gồm những ai?

+ Lời kể: theo ngôi thứ nhất - "tôi" hoặc "em".

- Tả: khung cảnh gặp gỡ; hình dáng, cử chỉ của người thân,…

- Biểu cảm: cảm xúc của em, cảm xúc của người thân,…

Phải biết kết hợp khéo léo giữa ba yếu tố trên.

Câu 1 (trang 74 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1): Một số đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm trong các văn bản:

- Tôi đi học (Thanh Tịnh):

Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.

Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng…

- Tức nước vỡ bờ (Ngô Tất Tố):

Chị Dậu nghiến hai hàm răng:

- Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem!

Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng kẻ thiếu sưu.

- Lão Hạc (Nam Cao):

Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng lại đáng buồn theo một nghĩa khác. Tôi ở nhà Binh Tư về được một lúc lâu thì thấy những tiếng nhốn nháo ở bên nhà lão Hạc. Tôi mải mốt chạy sang. Mấy người hàng xóm đến trước tôi đang xôn xao ở trong nhà. Tôi xồng xộc chạy vào. Lão Hạc đang vật vã ở trên giường, đầu tóc rũ rượi, quần áo xộc xệch, hai mắt long sòng sọc.

Câu 2 (trang 74 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Đoạn văn tham khảo:

Tôi nhìn dòng người đông đúc giữa sân bay rộng lớn này, lòng tự hỏi liệu bà còn nhận ra tôi không. Khi mẹ đưa tôi sang Mĩ sinh sống, rời xa Hà Nội, tôi khi ấy chỉ là cô bé 10 tuổi. Tôi trở về sau 9 năm, khi biết tin bà đang mắc bệnh u não. Hôm nay tôi về, bà nói sẽ ra đón tôi, nhưng tôi vẫn chưa nhìn thấy ai quen thuộc cả. Một nhóm người già trẻ. A bác tôi! Người ngồi xe lăn kia, không lẽ, đó là bà tôi! Tôi vội vã chạy đến, bà tôi đã già hơn trước. Những nếp nhăn hằn sâu hơn, màu tóc bạc nhiều hơn, nhưng khuôn mặt bà vẫn hiền hậu như thế. Bà khóc rồi. Bà ơi! Đứa cháu bao năm xa cách nay đã về bên bà rồi. Cháu nhớ bà lắm. Tôi vừa nhìn khuôn mặt hiền từ của bà vừa thốt lên nức nở như một đứa trẻ, càng khóc to hơn khi nghĩ đến căn bệnh bà đang phải chịu. Bà nở nụ cười hạnh phúc, vòng tay ôm lấy tôi: “Cháu gái ngốc của bà”

1. Một số đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm.

– Trong truyện Lão Hạc: “Lão hút xong, đặt xe điếu xuống, quay ra ngoài thở khói…Sau một điếu thuốc lào, óc người ta tê dại đi trong mỗi đê mê nhẹ nhõm. Lão Hạc ngồi lặng lẽ, hưởng chút khoái lạc cỏn con ấy…”
– “ Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đương có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học ”… ( Thanh Tịnh)

2. Viết một đoạn văn kể về phút giây đầu tiên khi em gặp lại một người thân sau một thời gian xa cách.

Một buổi sáng mùa thu, những tia nắng buổi ban mai khẽ lùa qua kẽ lá lung linh rồi cả những cơn gió hiu hiu thổi khiến mái tóc dài của tôi tung lên nhè nhẹ. Ánh mắt tôi như có giọt sương đọng trên mi trước khung cảnh mênh mông của cánh đồng lúa quê ngoại mà đã không biết tự bao giờ tôi chưa có cảm giác này. Một nơi thanh bình, nơi gắn liền với tuổi thơ của tôi. Mắt tôi rung rung như vỡ òa khi trở về nơi thân thuộc, nhìn xa xa tôi đã thấy mái nhà tranh ẩn sau những lũy tre kia, mái nhà tôi đã được nghe bà kể truyện, được bà à ơi những câu ru buổi trưa hè. Tôi chạy tới, bước vào cổng một gương mặt thương nhớ hơn hai năm nay tôi chỉ gặp trong những giấc mơ hiện ra khiến tôi vô cùng xúc động. Tôi vứt cái túi sách, chạy ào đếm ôm cái thân hình gầy gò sương gió của ngoại và kêu lên: Ngoại ơi! Tôi hỏi ngoại trong lời nghẹn ngào, ngoại có khỏe không, ngoại dạo này gầy quá,  ngoại có nhớ con không..? và đôi dòng nước mắt trào ra. Ngoại đặt tay lên má tôi, nói nhỏ nhẹ: Cháu gái ngoại lớn quá rồi, ngoại rất nhớ, rất nhớ con bé hay nghịch của ngoại…