Đây là các ý chính:
-Thầy đồ liên tiếp bị đưa vào những tình huống làm tăng mức độ phi lí trong hành động, lời nói của thầy đồ.
+Lần 1: hạy học mà chữ “kê” nghĩa là gà thầy cũng không biết. bị học trò hỏi dồn, thấy bí quá lại giấu dốt nên nói bừa àCười thầy dốt lại nói liều.
+Lần 2:Sợ có người biết, thầy thận trọng bảo học trò đọc khẽ à cười sự giấu dốt, thói sĩ diện hão của thầy.
+Lần 3: Thầy không chịu tìm hiểu lại xin quả âm dương rồi đắc chí bảo học trò đọc to (cái dốt vô tình được khuếch đại) à cười thói mê tin; cười thầy dốt lại thích huênh hoang.
+Lần 4: Biết mình dốt nhưng khi bị phát hiện lại cố tình tìm cách bào chữa cho cái dốt (lời biện minh)
cười cái dốt, ưa chống chế, bao biện cho cái dốt của thầy.
Nhận xét: Tiếng cười trào phúng bật lên từ mâu thuẫn trái tự nhiên: dốt ><khoe giỏi, dốt >< giấu dốt.
Tiểu kết:
-Thầy đồ đi dạy học mà dốt đến mức cái chữ tối thiểu trong sách cũng không biết, không đọc được.
-Dốt mà vẫn ham khỏe giỏi
-Dù đã biết mình dạy dốt vẫn cũ nhất quyết bao biện cho mình bằng lí sự cùn hàng toàn không thể tin tưởng được.
Bản chất dốt của thầy đồ đã được bộc lộ rõ.
Tất cả những hành động cố gắng lấp liếm cái dốt này, chỉ làm cho thầy đồ càng thảm bại hơn.