Nhập tẩu hành, tặng Tây Sơn kiểm sát sứ Đậu thị ngự (Đỗ Phủ)

Nhập tẩu hành, tặng Tây Sơn kiểm sát sứ Đậu thị ngự

Đậu thị ngự,
Ký chi tử,
Phụng chi sồ.
Niên lai tam thập trung nghĩa cụ,
Cốt ngạnh tuyệt đại vô.
Quýnh như nhất đoạn thanh băng xuất vạn hác,
Trí tại nghênh phong hàn lộ chi ngọc hồ.
Giá tương quy trù kim uyển đống,
Tẩy điều phiền nhiệt túc dĩ ninh quân khu.
Chính dụng sơ thông hợp điển tắc,
Thích liên hào quý đam văn nhu.
Binh cách vị tức nhân vị tô,
Thiên tử diệc niệm tây nam ngu.
Thổ Phồn bằng lăng khí phả thô,
Đậu thị kiểm sát ưng thì tu.
Vận lương thằng kiều tráng sĩ hỉ,
Trảm mộc hoả tỉnh cùng viên hô.
Bát châu chế sứ tư nhất chiến,
Tam thành thủ biên khước khả đồ.
Thử hành nhập Tần kế vị tiểu,
Mật tấu thánh chỉ ân nghi thù.
Tú y xuân đương tiêu hán lập,
Thái phục nhật hướng đình vi xu.
Tỉnh lang kinh doãn tất phủ thập,
Giang hoa vị lạc hoàn Thành Đô.
Giang hoa vị lạc hoàn Thành Đô,
Khẳng phỏng Hoán Hoa lão ông vô.
Vị quân cô tửu mãn nhãn cô,
Dữ nô bạch phạn mã thanh sô.

 

Dịch nghĩa

Quan thị ngự họ Đậu,
Là con ngựa ký,
Là chim phượng non.
Tuổi chưa đến ba mươi mà trung nghĩa vẹn toàn,
Cứng rắn trên đời không có.
Rực sáng như một giải băng trong đổ từ vạn thác,
Chứa tại hồ ngọc có gió đưa sương lạnh.
Nước mía nơi bếp, đông trong bình vàng,
Tẩy rửa hâm nóng đủ để ổn định thân mình.
Dùng vào việc nước thông suốt, hợp với luật lệ,
Kết thân sang trọng, ham vẻ nho nhã.
Chiến tranh chưa chấm dứt, người chưa được nghỉ,
Nhà vua còn nghĩ đến góc tây nam.
Thổ Phồn bắng nhắng còn gây rối,
Họ Đậu với chức kiếm sát nên lo lúc này.
Chuyển lương qua cầu treo, binh lính vui mừng,
Đốn cây để nung giếng khiến khỉ gặp thế cùng kêu gào.
Các chế sứ tám châu đồng ý nghĩ đến chiến đấu,
Ba thành giữ biên giới do đó cũng được hoạch định.
Bài hành vào bài tâu kế sách chưa thu nhỏ,
Bí mật theo chiếu nhà vua, ơn phải có khác.
Áo thêu vào mùa xuân nơi chân trời đứng,
Sắc phục rực rỡ trong nắng trời có cha mẹ nhòm theo.
Các viên chức trong tỉnh ắt phải nghe lệnh,
Hoa sông chưa rụng trở lại Thành Đô.
Hoa sông chưa rụng trở lại Thành Đô,
Liệu có tới thăm ông già nơi Hoán Hoa hay không?
Ông ta sẽ vì bác mà mua rượu, nhất định mua,
Cho tên nài ăn cơm trắng, cho ngựa cỏ khô xanh.

(Năm 762)

Lời tự: "Minh hoàng tự Thục hoàn, ư Miên, Ích nhị châu các trí nhất tiết độ, bách tính lao tệ. Cao Thích vi Thục châu thứ sử, thỉnh bãi Đông Xuyên dĩ nhất Kiếm Nam. Phủ vị Vương Tiến luận Ba Thục tình hình biểu, diệc dữ Thích hiệp, thử hành nhập tấu nghi thỉnh thử" 明皇自蜀還，於綿、益二州各置一節度，百姓勞敝，高適為蜀州刺史，請罷東川以一劍南。甫為王進論巴蜀情形表，亦與適合，此行入奏疑請此 (Minh hoàng từ Thục về, đến hai châu Miên và Ích, đặt một quan tiết độ coi giữ, trăm họ lầm than. Cao Thích giữ chức thứ sử Thục châu, xin bãi bỏ Đông Xuyên để hợp vào Kiếm Nam, Phủ tôi theo yêu cầu của Vương Tiến, dâng biểu bàn về tình hình Ba Thục, do đó hợp với ý kiến của Cao Thích. Bài hành vào bài tâu này tỏ ý không tin điều thỉnh cầu này sẽ được chấp thuận).