Quá Nam nhạc nhập Động Đình hồ (Đỗ Phủ)

Quá Nam nhạc nhập Động Đình hồ

Hồng ba hốt tranh đạo,
Ngạn chuyển dị giang hồ.
Ngạc chử phân vân thụ,
Hành sơn dẫn trục lô.
Thuý nha xuyên ấp tưởng,
Bích tiết thượng hàn bồ.
Bệnh khát thân hà khứ,
Xuân sinh lực cánh vô.
Nhưỡng đồng lê vũ tuyết,
Ngư ốc giá nê đồ.
Y trắc phong phàm mãn,
Vi minh thuỷ dịch cô.
Du du hồi Xích Bích,
Hạo hạo lược Thương Ngô.
Đế tử lưu di hận,
Tào công khuất tráng đồ.
Thánh triều quang ngự cực,
Tàn nghiệt trú gian ngu.
Tài thục tuỳ tư dưỡng,
Danh hiền ẩn đoán lô.
Thiệu Bình nguyên nhập Hán,
Trương Hàn hậu quy Ngô.
Mạc quái đề ngân sổ,
Nguy tường trục dạ ô.

 

Dịch nghĩa

Sóng lớn bỗng tranh đường,
Tuỳ theo sông hay hồ mà bờ đổi hình khác.
Nơi bến Ngạc mây chia cách với cây,
Núi Hành làm mốc ngắm cho thuyền bè.
Mầm biếc nhô lên khỏi cụm nấm,
Ngó xanh nhú lên khỏi khóm cỏ bồ lạnh.
Mắc bệnh tiểu đường, cái thân này biết đi đâu,
Mùa xuân tới mà mình không có sức.
Người làm ruộng cày dưới mưa tuyết,
Nhà sàn của dân chài ở trên bùn lầy.
Ngả nghiêng cánh buồm no gió,
Mờ ảo quán trọ bên sông vắng.
Sườn Xích Bích quanh co vời vợi,
Bãi Thương Ngô với vẻ bát ngát.
Con nhà vua còn để lại mối hận,
Ông họ Tào phải dẹp bỏ mưu đồ có từ thời trẻ.
Thời đại anh minh có nhà vua trên cao chói lọi,
Tàn dư của bọn phản nghịch đang ở vào tình trạng lo lắng.
Có tài thực thì được ban cho kẻ phục dịch,
Mang danh hiệu người hiền thì ẩn nơi lò luyện.
Thiệu Bình nói cho cùng về với Hán,
Trương Hàn cuối cùng cũng trở lại Ngô.
Không lạ gì khi có vài lần nức nở,
Cứ theo con quạ gắn trên cột cao kia mà đi trong đêm.

(Năm 769)

Hồ Động Đình ở phía bắc tỉnh Hồ Nam, phía nam sông Trường Giang, có bốn con sông chảy vào là: Tương 湘, Tư 資, Nguyên 沅, Lễ 澧 thuộc các cửa Tùng Tư, Thái Bình, Ngẫu Trì, Điều Huyền, thông với sông Trường Giang tại thành Nhạc Dương. Hồ như một cái túi giúp điều hoà lượng nước sông Trường Giang.