âu một và hai nêu rõ, cuộc đời luôn thay đổi, thăng trầm đầy vơi với mọi cảnh ngộ; câu ba và bốn nêu tâm lý, thói đời vụ lợi và phù thịnh, quên nhân nghĩa; câu năm và sáu nêu thiện ý của con người xưa nay ưa chân thật, ghét gian ngoan; câu bảy và tám nêu, có sống ở đời, mới rõ được nhân tình thế thái.

Mở đầu bài thơ, tác giả cho thấy cảnh đời luôn biến đổi tang thương, trong đó con người cũng từng trải qua bao cảnh ngộ đa đoan, trớ trêu, đau khổ và hạnh phúc… Nhưng không phải con người luôn giữ được bản chất thiện lương của mình. Mỗi thay đổi cũng xuất hiện đầy rẫy những cảnh ngộ lọc lừa, phản phúc, trắng trợn đến mức tàn nhẫn, phũ phàng: “Còn bạc, còn tiền, còn đệ tử - Hết cơm, hết rượu, hết ông tôi”.