Tôi là cô Tấm - vợ của vua. Hiện nay, tôi đang sống một cuộc sống hạnh phúc trong cung cấm. Tuy nhiên, để có được hạnh phúc như ngày hôm nay, tôi đã phải trải qua rất nhiều vất vả.

Tôi mất mẹ từ khi còn rất nhỏ. Cha cũng bất hạnh qua đời sớm, nên tôi sống cùng với dì ghẻ và con gái bà ta là Cám. Lúc nào tôi cũng phải làm việc quần quật từ sớm đến tối để phục vụ hai mẹ con bà ấy. Một hôm, dì ghẻ treo thưởng là chiếc yếm đào xinh xắn cho người bắt được giỏ tôm tép nhiều hơn. Vì đã lâu không có quần áo mới, nên tôi thích lắm. Cả chiều, tôi cặm cụi mò cua bắt ốc nên thu được cả rổ đầy, còn Cám thì mải chơi nên chẳng có gì. Nào ngờ, Cám gian xảo lừa tôi đi gội đầu rồi cướp công. Lúc phát hiện ra thì tôi chẳng thể làm gì được nữa, đành bất lực ngồi khóc. Nghe tiếng khóc, ông Bụt hiện lên và chỉ cho tôi về chú cá bống nhỏ vẫn còn sót lại trong rổ. Thế là, tôi đem cá về nuôi trong giếng. Ngày nào, tôi cũng đem cơm ra cho cá ăn. Dù phải bớt phần cơm của mình, tôi cũng không để cá phải đói ngày nào. Bởi tôi xem cá bống như người bạn của mình. Để đảm bảo cá bống không bị ai bắt mất, tôi đã dùng một câu hát riêng để làm tín hiệu gọi cá lên. Thế mà, mẹ con dì ghẻ đã rình và học lén câu hát ấy. Rồi lừa tôi đi chăn trâu ở đồng xa để ăn thịt cá bống. Lúc tôi trở về nhà, mang cơm ra giếng thì chỉ còn một cục máu đỏ mà thôi. Đau đớn vô cùng, tôi òa khóc nức nở. Đúng lúc ấy, ông Bụt lại hiện lên, chỉ cho tôi cách để nhờ chú gà tìm xương cá bống. Sau đó, theo lời ông dặn, tôi chia xương cá vào ba cái hũ rồi cất dưới chân giường.

Ít lâu sau, nhà vua tổ chức hội lớn để tìm vợ. Ai cũng náo nức đi xem hội, riêng tôi thì bị dì ghẻ bắt ở nhà nhặt thóc ra thóc, gạo ra gạo thì mới được đi. Mà nhặt xong thì hội cũng tàn mất. May sao, ông Bụt đã gọi một đàn chim sẻ tới giúp tôi nhặt nên loáng cái đã xong xuôi. Nhưng đến lúc này, tôi lại phát hiện mình chẳng có bộ trang phục nào để đi hội cả. Bộ nào cũng cũ, cũng vá chằng vá chịt. Tuy nhiên, mọi chuyện đã nhanh chóng được giải quyết, khi ông Bụt chỉ cho tôi lấy ra bộ váy xinh và đôi giày tuyệt đẹp từ các chiếc hũ dưới chân giường.

Có váy đẹp, tôi háo hức đi xem hội. Lúc chen lấn xô đẩy, tôi lỡ làm rơi đôi hài xuống nước. Vì quá đông nên tôi chẳng thể xuống mò được. Ngờ đâu, chiếc hài đã khiến cho voi của nhà vua đứng yên một chỗ, chẳng chịu đi tiếp. Thế là ngài đã cho lính xuống tìm và nhặt được chiếc hài lên. Ngắm chiếc hài, ngài quyết định ra lệnh, ai đi vừa thì sẽ là vợ của vua. Tôi đã trở thành vợ của vua như thế đó.

Tưởng hạnh phúc đã về, nhưng sóng gió cuộc đời tôi vẫn chưa dừng lại. Sau khi vào cung làm vợ vua, tôi vẫn đau đáu nhớ về quê nhà. Năm ấy, tôi xin vua về nhà để giỗ cha. Đến nơi, tôi đã tự mình trèo lên cây cau để hái quả thờ cha. Mà ngờ đâu bị dì ghẻ chặt cây hại chết. Bà ta lấy đồ của tôi cho Cám mặc rồi đưa cô ta vào cung thay chị hầu vua. Dù vậy, vua cũng chẳng đoái hoài gì đến cô ta cả. Còn tôi, sau khi chết, đã hóa thành chim vàng anh bay vào cung bầu bạn nhà vua. Vua thích tôi lắm, đi đâu cũng mang theo. Cám ghen tức lắm, nên đã lén lút bắt tôi giết thịt, rồi đổ lông ngoài vườn. Từ đám lông ấy, tôi lại hóa thân thành cây xoan cao lớn. Trưa nào vua cũng ra mắc võng trên thân cây để nghỉ ngơi. Ả Cám xấu xa lại lần nữa sinh lòng ghen ghét. Nhân lúc vua đi vắng, ả ta chặt cây, làm thành khung cửi. Mỗi lúc ả dệt, tôi lại tạo nên tiếng cót két chửi mắng kẻ có lòng dạ xấu xa này. Sợ quá, Cám đốt cháy khung cửi, đem tro đổ đi thật xa. Nhưng từ đám tro tàn, tôi lại hồi sinh lần nữa, và lần này, tô lại trở về trong hình hài con người trong quả thị. Được bà hàng nước yêu thương, tôi ở lại làm con gái nuôi của bà, phụ bà têm trầu nấu trà mời khách. Nhờ miếng trầu têm cánh phượng ấy, mà nhà vua đã phát hiện ra tôi. Thế là vợ chồng tôi được đoàn tụ hạnh phúc. Còn Cám và dì ghẻ thì bị đuổi đi biệt xứ, không bao giờ có thể làm chuyện ác được nữa.

Sau bao khổ cực, cuối cùng tôi cũng được hưởng cuộc sống bình yên hạnh phúc. Được như vậy, là nhờ tôi vẫn luôn chăm chỉ, hiền lành không sống gian đối, độc ác như mẹ con Cám đấy.

Tên của tôi là Lí Thông, làm nghề bán rượu. Một lần nọ, tôi đi ngang qua gốc đa, thầy một chàng trai đang gánh bó củi lớn về. Nghĩ bụng người này khỏe mạnh, tôi liền lân la tới hỏi chuyện, biết được tên của anh ta là Thạch Sanh. Thấy anh ta sống một mình, tôi liền đề nghị được kết nghĩa anh em. Thạch Sanh chẳng nghĩ ngợi gì mà đồng ý, rồi dọn về sống cùng tôi và mẹ già.

Từ ngày có Thạch Sanh, mẹ con tôi đỡ vất vả đi nhiều. Bấy giờ, trong vùng có con chằn tinh có nhiều phép lạ, thường ăn thịt người. Quan quân nhiều lần đến diệt trừ nhưng đều không được. Dân làng phải lập miếu thờ, hằng năm nộp cho nó một mạng người.

Năm đó, đến lượt tôi. Tôi nghĩ bụng sẽ lừa Thạch Sanh đi thay. Chiều hôm đó, Thạch Sanh đi kiếm củi về, tôi liền dọn ra một mâm rượu thịt mời ăn, rồi bảo:

- Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì vẫn còn mẻ rượu chưa xong, phiền em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.

Thạch Sanh nghe tôi nói vậy, chẳng nghi ngờ gì mà đồng ý ngay. Còn tôi thì yên chí vì không phải nộp mạng cho chằn tinh. Đêm hôm đó, tôi đang ngủ say thì nghe có tiếng gọi cửa. Giọng nói như của Thạch Sanh. Ngỡ oan hồn Thạch Sanh hiện về đòi mạng, mẹ con tôi van xin khẩn thiết. Thạch Sanh vào nhà, rồi kể lại chuyện giết chằn tinh thì tôi mới hiểu rằng hắn chưa chết thật. Nghe xong, tôi liền bảo với Thạch Sanh:

- Con trăn đó là của nhà vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất sẽ bị tội chết. Bây giờ em hãy trốn đi, mọi chuyện đã có anh lo liệu.

Thạch Sanh tin lời tôi, trốn đi. Hôm sau, tôi hí hửng đem đầu chằn tinh vào cung, và được nhà vua ban thưởng, phong cho làm Quận công.

Vua có công chúa đến tuổi lấy chồng. Hoàng tử nhiều nước sai sứ đến hỏi công chúa làm vợ nhưng không ai vừa ý nàng. Nhà vua phải mở hội cho hoàng tử các nước và con trai trong thiên hạ đến tham dự, để công chúa ở trên lầu cao ném quả cầu may: hễ quả cầu rơi trúng người nào, công chúa sẽ lấy người đó. Tôi cũng tham gia vào buổi lễ. Khi công chúa vừa lên lầu chuẩn bị ném cầu thì bị một con đại bàng cắp đi mất.

Từ ngày công chúa bị mất tích, nhà vua vô cùng lo lắng, sai tôi đi tìm và hứa sẽ gả công chúa cho. Nhưng tôi biết tìm nàng ở đâu. Tôi truyền cho dân mở hội hát xướng mười ngày để nghe ngóng. Trong lễ hội, tôi gặp lại Thạch Sanh. Tôi kể cho hắn nghe về việc đang đi tìm công chúa. Thạch Sanh nói rằng mình biết hang của đại bàng và đề nghị được đi cùng. Đến hang, Thạch Sanh xin được xuống hang cứu công chúa. Sau khi cứu được công chúa lên, tôi cho người lấp kín cửa hang lại, nhốt Thạch Sanh ở bên dưới.

Từ khi được cứu thoát về cung, công chúa không nói không cười. Vua liền hoãn việc cưới xin. Tôi phải mời rất nhiều thầy thuốc về. Nhưng chẳng ai cứu được nàng. Bỗng một hôm, trong cung vang lên tiếng đàn lạ. Công chúa nghe thấy liền cười nói vui vẻ, xin vua gọi người đánh đàn vào. Tôi cũng được nhà vua cho gọi đến. Hóa ra người đánh đàn là Thạch Sanh. Nhìn thấy hắn, trong lòng tôi lo lắng, hoảng sợ vô cùng. Thạch Sanh đã đem hết sự tình cho nhà vua nghe. Vua nghe xong, vô cùng tức giận, liền cho người bắt giam hai mẹ con tôi lại, giao cho Thạch Sanh xử lí. Nể tình xưa, Thạch Sanh tha cho chúng tôi được trở về quê cũ.

Trên đường về quê, mẹ con tôi bị sét đánh trúng, hóa kiếp thành bọ hung. Lúc này, khi phải chịu kiếp loài vật, tôi cảm thấy hối hận vô cùng về những lỗi lầm của mình.

Cha mẹ mất sớm, tôi và anh trai sống cùng nhau. Hai anh em chăm chỉ làm lụng cũng đủ ăn. Nhưng từ khi có vợ, anh tôi đâm ra lười biếng. Vợ chồng tôi phải làm lụng vất vả mới có của ăn, của để.

Một hôm, anh trai gọi tôi đến để bàn bạc chuyện chia gia tài. Là phận em, tôi nghe theo sự sắp đặt của anh. Tôi nhận được một căn nhà nhỏ, ở trước cửa có một cây khế. Quanh năm, vợ chồng tôi vẫn chăm chút cho nên khế xanh mơn mởn. Đến mùa, những chùm quả chín lúc lỉu trên cây. Một hôm, tôi ra hái khế đi bán thì thấy trên cây có tiếng rung mạnh như có người. Tôi liền bảo với vợ ra xem, thì ra có một con chim lớn đang ăn khế chín. Hai vợ chồng đợi cho chim ăn xong mới ra hái. Nhưng suốt một tháng trời, hằng ngày chim cứ đến ăn vào lúc sáng sớm.

Vợ tôi liền nói:

- Ông chim ơi, ông ăn như thế thì nhà cháu còn khế đâu mà bán!

Chim nói:

- Ăn một quả trả một cục vàng, may túi ba gang mang đi mà đựng!

Vợ chồng tôi nghe vậy thì làm theo lời chim. Sáng sớm hôm sau, chim bay đến thật. Khi tôi xách túi ra, chim còn nằm rạp xuống đất cho tôi trèo lên. Chim bay qua bao nhiêu là miền, hết đồng ruộng đến rừng xanh, hết rừng xanh đến biển cả. Ra tới giữa biển, chim rẽ vào một cái đảo toàn đá trắng, đá xanh, đá đỏ, đã ngũ sắc. Chim bay vòng quanh đảo, rồi hạ xuống một cái hang.

Tôi nghe theo lời chim ra hiệu, bước vào hang. Ngay từ cửa đã có rất nhiều thứ đá trong như thủy tinh và hổ phách đủ thứ màu. Tôi thấy hang sâu nên không dám vào, chỉ dám nhặt ít vàng, kim cương ở ngoài rồi ra ngoài. Tôi bảo chim bay về. Chim lại cất cánh đưa tôi về nhà. Từ đó, cuộc sống của gia đình tôi trở nên khá giả hơn trước.

Một hôm, anh tôi tới chơi. Nghe anh hỏi chuyện, tôi liền kể cho anh nghe. Anh liền thương lượng để đổi tài sản lấy túp lều và cây khế. Là phận em nên tôi cũng đồng ý. Mãi sau này, tôi mới nghe dân làng kể lại chuyện về vợ chồng anh trai của tôi.

Họ dọn đến ở trong túp lều. Nhưng hằng ngày chỉ ngồi ăn rồi chờ chim đến. Một buổi sáng nọ, họ thấy luồng gió mạnh nổi lên, và ngọn cây khế rung chuyển. Họ vội tru tréo lên:

- Cả nhà tôi trông vào cây khế, bây giờ chim ăn thì tôi lấy gì mà sống?

Chim thần cũng nói:

- Ăn một quả trả một cục vàng, may túi ba gang mang đi mà đựng!

Họ bàn nhau may cái túi to gấp ba lần. Sáng hôm sau, chim thần đến đưa anh tôi ra hòn đảo. Vì lòng tham, anh tôi lấy đầy túi. Trên đường về, vì quá nặng lại gặp gió lớn, chim đâm bổ xuống biển. Anh tôi bị ngọn sóng cuốn đi, còn chim thì lại vùng lên bay về núi rừng. Có người đánh cá ngang qua, cứu được anh tôi. Khi trở về, anh tôi vô cùng ân hận.