Khi vấn đề suy giảm đa dạng sinh học được xác định các nguyên nhân trực tiếp, để đối phó lại thường có các hành động phòng vệ và ngăn cản, chẳng hạn như việc ban hành luật, hạn chế hoạt động khai thác cây rừng, khai hoang đất để làm nương rẫy, chấm dứt việc khai thác các nguồn tài nguyên, công bố các khu bảo tồn bổ sung. Những phản ứng này là cần thiết trong những trường hợp quá tràn lan việc khai thác quá mức. Nhưng hiếm khi những hành động này đủ để thay đổi những nguyên nhân kinh tế, xã hội đang đe doạ đa dạng sinh học.

Mức độ khai thác của con người đối với thiên nhiên đang ngày càng mạnh mẽ, hầu như trong tất cả các môi trường, nếu thấy có cơ hội, tiềm năng phát triển thì con người sẽ đầu tư công sức, tiền bạc vào để khai thác được tối đa lợi ích từ thiên nhiên, vì ai cũng cho rằng lợi ích từ thiên nhiên là miễn phí, là “của trời cho loài người” chính vì vậy phải khai thác hết mình để phục vụ cho lợi ích cá nhân. Cũng chính vì nhiều người suy nghĩ như vậy mà hiện tưởng chặt phá rừng, khai thác cây gỗ tại các khu rừng cấm đang diễn ra ngày càng nhiều. Tất cả đều phụ thuộc vào ý thức của mỗi người về trách nhiệm và khả năng nhận thức của bản thân đối với môi trường.