Qua câu truyện Ăn khế trả vàng thấy được sự tham lam và ích kỷ của người anh đối với chính em ruột của mình. Anh em là phải đùm bọc giúp đỡ yêu thương lẫn nhau nhưng người anh lại không làm như vậy. Còn người em vì quá hiền lành, chịu đựng nên đã chấp nhận mọi yêu cầu của anh mình.
 

Khi chim lạ đến ăn khế, câu nói của chim chính là điểm đáng chú ý nhất để lại nhiều suy nghĩ trong người đọc: “Ăn một quả, trả cục vàng, may túi ba gang đem đi mà đựng”. Người em tốt bụng chỉ nghĩ chim nói vậy để được ăn khế thôi, nên cũng không suy nghĩ đến chuyện chim sẽ thực hiện đúng lời hứa của mình. Nhưng thật bất ngờ khi mấy hôm sau chim đã quay lại và đưa người em đến hòn đảo vàng bạc như đúng là lời hứa mà chim đã nói vậy. Đó là một điều đáng khen ngợi về đức tính biết giữ lời hứa và trả ơn cho người đã giúp đỡ mình.

Người em vốn thật thà nên kể hết cho người anh tham lam nghe về câu chuyện cho ăn khế trả vàng. Bản tính quá tham lam nên khi nghe đến ăn khế trả vàng thì người anh vô cùng mừng rỡ muốn được giàu có nên đã đổi nhà lấy cây khế để mong được đi theo chim đến hòn đảo vàng bạc, nhưng người anh không ngờ rằng chính vì bản tính tham lam của mình nên đã bị rơi xuống vực thảm. Hậu quả người anh nhận lấy không phải vì chim đã nghiêng cánh hất xuống mà vì lòng tham, chim đã cố gắng nhắc nhở nhưng người anh không hề nghe vẫn muốn giữ lại tất cả.

Hình ảnh con chim để lại bài học là phải biết giữ lời hứa, chiếc túi ba gang mà chim dặn người em mang theo đựng vàng bạc nhắn nhủ ta phải biết sống cho đúng đắn, đúng đạo lý và không được để lòng tham che mờ mắt. Qua câu truyện trên nó cũng nhắc nhở chúng ta rằng đừng vì lòng tham mà đánh mất đi bản thân của mình hay vì lòng tham mà bị rơi xuống vực thẳm như người anh, tham lam khiến con người ta trở nên thấp hèn, xấu xa hơn. Bên cạnh đó hãy nhớ làm việc thiện, sống hiền lành đức độ chắc chắn sẽ gặp được nhiều điều may mắn và tốt đẹp trong cuộc sống.

Truyện ăn khế trả vàng là một câu truyện rất hay, một câu truyện về bài học đền ơn đáp nghĩa, niềm tin ở hiền sẽ gặp lành và may mắn đối với tất cả mọi người. Câu truyện ăn khế trả vàng còn mang tính giáo dục cho trẻ nhỏ để hình thành những đức tính tốt cho cuộc sống sau này. Truyện còn muốn nhắc nhở rằng là anh em ruột thịt với nhau thì phải biết yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau đừng vì đồng tiền mà làm việc tàn nhẫn với nhau.