Nhà văn Thanh Tịnh được biết đến với nhiều thể loại văn học nhưng với ông thì thành công hơn cả là thơ và truyện ngắn. Những câu chuyện của ông để lại thấm đẫm tình cảm êm dịu, trong trẻo vừa man mác buồn, vừa ngọt ngào sâu lắng. Cùng với giọng văn nhẹ nhàng, ngọt ngào và thủ thỉ khiến người đọc thấm thía khó quên.

Trong những tác phẩm hay và xuất sắc của ông chúng ta không thể không kể đến tác phẩm Tôi đi học. Đây là một tác phẩm thể hiện rất đầy đủ phong cách sáng tác của tác giả: đậm đà chất chữ tình, đằm thắm, dịu êm, trong trẻo. Truyện đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ của nhân vật Tôi, cậu bé được mẹ đưa đến trường trong lần đầu tiên tựu trường của mình. Câu truyện ngắn đầy chất thơ, nó được tỏa ra từ tâm hồn của một người giàu cảm xúc. Truyện tuy ngắn nhưng lại chứa đựng nhiều hàm ý, khơi gợi sâu xa về những kỉ niệm trong mỗi người đọc.

Cảm xúc bắt đầu được khơi nguồn từ hiện tại với cảnh lá rụng vào cuối thu. Đó là một buổi sớm mai đầy sương thu và gió lạnh. Buổi tựu trường đáng nhớ của cậu bé được mẹ dắt tay tới trường. Con đường đi đến trường dài và hẹp , nó vốn quen thuộc nhưng giờ lại thấy thật lạ lùng. Mọi cảnh vật như đang thay đổi theo tâm trạng của nhân vật chính bởi lẽ lòng Tôi đang có sự thay đổi lớn.

Phần đầu câu truyện tác giả bắt đầu cho chúng ta hoài niệm về những kỉ niệm xưa cũ. Những kỉ niệm đó mơn man ùa về trong kí ức mỗi người, những thứ đã rất xa đó ùa về thật ngọt ngào. Nhân vật tôi cảm nhận về tất cả những thứ thân thuộc hằng ngày xung quanh mình đang đổi thay theo tâm trạng, cảm nhận của nhân vật được tác giả mô phỏng một cách độc đáo “hai quyển vở mới trên ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng”. Nhân vật đang cảm nhận được những thứ đó từ nay sẽ bắt đầu gắn bó với mình cùng với cảm giác khác lạ của con đường quen thuộc. Đoạn đường đi với nhiều tâm trạng và suy nghĩ trong nhân vật tôi. Nhưng nó chưa dừng lại, cổng trường đã mở ra, cũng là mở ra vô vàn cảm xúc tiếp them của nhân vật.

Bây giờ con đường không phải là cảnh lạ lẫm nữa, cái lạ lẫm bây giờ là ngôi trường tiểu học. Ngôi trường trông “xinh xắn và oai nghiêm”. Nhân vật choáng ngợp khi nhìn thấy cảnh sân trường dày đặc cả người. người nào cũng quần áo sạch sẽ tươn tất, gương mặt vui tươi sáng sủa.Cái liên tưởng của nhân vật “tôi” thật là thú vị.Tất cả đều lạ,nhưng đang dần thân thiện và hòa hợp. “Tôi” xúc động và xao xuyến nhất là khi nghe tiếng trống giục tiết học đầu tiên.Nhưng rồi “tôi sợ”, “tôi” ngập ngừng nghe theo lời ông đốc.Cảm giác lúc ấy đúng là sung sướng nhưng quả thật sao ta lại thấy xa mẹ ta đến thế. Ta nhớ mẹ vô cùng, muốn sà ngay vào lòng mẹ và chẳng còn muốn đi đâu nữa. Nhân vật bỗng cảm thấy sợ hãi khi sắp phải rời bàn tay của mẹ. Rồi buổi học đầu tiên cũng bắt đầu. Nhân vật “tôi” miễn cưỡng bước vào trong lớp sau những lời dỗ ngọt ngào của mẹ.Phòng học mới có bao điều lạ,lạ thầy,lạ bạn và cả chỗ ngồi của mình đây nữa.Nhưng sao rồi ta lại thấy quen thân nhanh thế:chỗ ngồi ngày sẽ là của ta,nhưng cậu bạn kia chưa biết tên,chưa dám hỏi tên nhưng sao vẫn thấy quen quen.Cái cảm giác đầu tiên vào lớp ấy đúng như cái cảm giác vừa quen vừa lạ. Tất cả cảnh khung cảnh trong lớp, mọi thứ đều xa lạ với cậu bé, sự quyến luyến tự nhiên và bất ngờ. Ngỡ ngàng và tự tin cậu bé nghiêm trang bước vào buổi học đầu tiên của cuộc đời.

Dòng cảm xúc của nhân vật Tôi kì lạ mà giản dị tinh tế dưới ngòi bút của Thanh Tịnh. Những cảm xúc khó có thể quên và còn khơi gợi lại trong suy nghĩ của người đọc về kỉ niệm cái ngày đầu tiên theo mẹ đến lớp, ngày đầu vô cùng ý nghĩa của mỗi người.

Truyện ngắn tôi đi học là trang văn đầy chất thơ, những kỉ niệm của tuổi thơ ấu. Nó là tiếng lòng man mác, sự lắng đọng và khơi gợi trong kí ức về ngày đầu cắp sách tới trường. Khởi đầu cho con đường chinh phục chi thức và cũng là khởi đầu trong sự trưởng thành và lớn lên của mỗi đứa trẻ.