Cho đi mà không mong nhận lại. Đó là “được” hay là “mất”? Được gì và mất gì khi ta cho một người hành khất nghèo đói khó khăn vài nghìn đồng? Và có lợi lộc gì không khi ta dang tay giúp đỡ một người bạn đang rơi vào hoàn cảnh bế tắc, bần cùng?… "Được" và "mất" trong xã hội hiện nay đang là một trong những vấn đề được nhiều người mang ra để cân đong đo đếm. Tuy nhiên, mỗi người lại có một quan điểm, một cái nhìn khác nhau về vấn đề này. Có người nói rằng: làm ơn không mong báo đáp, nhưng có người lại có suy nghĩ khác: ai đối xử tốt với tôi, tôi sẽ tốt lại, còn không thì thôi… Vậy đâu mới là suy nghĩ đúng đắn, chuẩn mực?

Không có một định nghĩa hay khái niệm nào về hai chữ "được" và "mất". Bởi nó là sự cho đi và nhận lại trong mối quan hệ giữa người với người, là tấm lòng, là cảm xúc của một người khi sẵn sàng mở rộng để đỡ nâng kẻ khó khăn, bất hạnh. Hoặc cũng có thể là sự ích kỷ hẹp hòi, sự cân đong đo đếm khi một người đắn đo suy nghĩ xem mình sẽ được gì và mất gì nếu giúp đỡ người khác. Có người từng nói "không ai cho không ai cái gì cả". Nghĩa là ngày hôm nay tôi cho bạn một nghìn, thì ngày hôm sau khác bạn cũng sẽ phải cho tôi một thứ gì đó tương tự.

Tuy nhiên, trong xã hội hiện nay, vẫn có nhiều người sống rất hào phóng, nghĩa hiệp. Họ không cần phải biết mình sẽ nhận được gì hay mất gì khi cho đi những gì mình có. Rất nhiều nhà hảo tâm đã quyên góp tiền của để cứu giúp các bệnh nhân mắc bệnh tim, bệnh hiểm nghèo. Họ cho đi và điều mong nhận lại được chính là mạng sống, là niềm vui của người được cứu giúp. Với họ, đó là "được" chứ không phải là "mất".

Nhưng không phải ai cũng có dòng suy nghĩ như vậy. Bởi nhiều người chỉ nghĩ về vật chất, lấy tiền bạc làm mấu chốt của mọi vấn đề. Và đương nhiên, họ sẽ không bao giờ bỏ tiền ra cho người khác nếu không nhận lại được thứ gì đó có giá trị tương tự hoặc nhiều hơn số tiền họ đã bỏ ra.

"Được" hay "mất" là do chính quan niệm của mỗi người định nghĩa. Ngày hôm nay, tôi giúp đỡ bạn, nếu tôi là người ích kỷ, hẹp hòi, vụ lợi thì chắc chắn bạn sẽ phải trả ơn tôi hậu hĩnh. Nhưng tôi giúp đỡ bạn, bạn vui, bạn vượt qua được khó khăn, thì đó cũng chính là niềm vui của tôi, là điều mà tôi đã nhận được khi giúp bạn. Tôi không cần bạn phải giúp tôi trước, bất cứ khi nào bạn cần, nếu tôi có thể, tôi sẽ luôn sẵn sàng giúp đỡ.

Tuy nhiên, lại có người lợi dụng lòng tốt của người khác để nhờ vả hết lần này đến lần khác. Điển hình như những kẻ giả dạng ăn xin để xin tiền mọi người. Rất nhiều đã rủ lòng thương khi thấy một người phụ nữ rách rưới, ôm con nằm vật vã bên lề đường. Nhìn cảnh tượng ấy, có người còn rơi nước mắt rồi cho một số tiền không nhỏ. Nhưng thực chất đó chỉ là sự giả tạo, sự giàn dựng, người phụ nữ ấy không hề đói, cũng chẳng hề nghèo, chẳng qua là lười lao động nhưng lại muốn có nhiều tiền nên đã giả dạng ăn xin để lợi dụng lòng tốt của mọi người. Tình trạng này khiến cho nhiều người đôi khi mất lòng tin, có khi gặp người ăn xin thật, khó khăn thật nhưng vẫn phải nghi ngờ rằng liệu họ có giả tạo như người phụ nữ kia không.

Cuộc sống vẫn luôn là vậy, thật giả xô bồ lẫn lộn. Và việc "được" hay "mất" sẽ không phải là vấn đề quan trọng khi lòng người luôn rộng mở, luôn nhân hậu giúp đỡ người khác mà không mong người ta phải đền đáp. Ngày hôm nay tôi giúp bạn, ngày sau, khi tôi khó khăn, ắt sẽ có người giúp đỡ tôi. Đó cũng là một quy luật tự nhiên rất đơn giản trong cuộc sống hàng ngày. Hơn nữa, quy luật nhân quả cũng luôn đúng. Những việc tốt chắc chắc sẽ nhận lại được thành quả tốt, chỉ là sớm hay muộn thôi. Ngược lại, khi một người cứ ích kỷ, hẹp hòi, chẳng bao giờ giúp đỡ ai, chắc chắn khi họ gặp khó khăn cũng sẽ chẳng ai muốn giúp đỡ.

Vì vậy, đừng đắn đo, đừng trần trừ khi ai đó chưa tốt với mình, khi mình chưa nhận lại được của người khác sự báo đáp. Hãy cứ cho đi, vì điều mình mất với thành quả mình nhận lại được sẽ luôn luôn cân xứng. Đó là quy luật rồi. Đừng ích kỷ. Giúp được ai việc gì hãy cố gắng giúp người ta. Cuộc sống không ai có thể nói trước điều gì. Có thể ngày hôm nay bạn đang làm ăn rất thuận lợi, nhưng không ai đảm bảo rằng những ngày mai bạn cũng sẽ luôn thuận lợi như thế. Người ta vẫn thường nói người tính không bằng trời tính. Những việc làm tốt của bạn ngày hôm nay, dù bạn không mong sẽ được báo đáp, nhưng đó sẽ là tiền đề để sau này người ta giúp đỡ bạn khi bạn gặp khó khăn.