Nguyễn Trãi là một nhà chính trị lỗi lạc, ông còn là nhà văn, nhà thơ kiệt xuất. Ông đóng góp cho kho tàng văn học Việt Nam rất nhiều tác phẩm nổi tiếng. Các tác phẩm của ông thể hiện tư tưởng nhân nghĩa nỗi niềm bâng khuâng, trăn trở về thế thái nhân tình. Không thể không kể đến bài thơ “Thuật hứng 24” trích “Quốc âm thi tập”.
Nguyễn Trãi quả thật là bậc anh hùng tái thế, văn võ song toàn. Có lẽ bởi vậy mà ngay từ câu thơ đầu, ông đã ngầm khẳng định điều đó “công danh đã được”.
Công danh đã được hợp về nhàn,
Lành dữ ân chi thế nghị khen
Nhưng trớ trêu thay người hiền tài luôn bị những kẻ tiểu nhân dòm ngó, hãm hại. Ông bị bọn gian thần bày mưu tính kế chèn ép mà người liêm khiết như ông thà chết chứ không chịu khuất phục. Vậy nên ông gạt bỏ công danh để “hợp về nhàn”. Đó phải chăng là quyết định đúng đắn! Câu nói của ông thể hiện rõ thái độ dửng dưng, không quan tâm chuyện thị phi “lành dữ” hay lời khen chê, ông đã sống thật tâm, hết lòng thì đến nay chút lời ra tiếng vào với ông đã chẳng còn quan trọng. Đến đây ta có thể khẳng định chắc chắn đó là quyết định đúng đắn, là khí chất của kẻ sĩ khi đã buông bỏ vòng xoay danh lợi. 
Rời xa trốn hư vinh, ông khoan thai, ung dung trước cuộc sống tự o, tự tại:
Ao cạn vớt bèo cấy muống.
Đìa thanh phát cỏ ương sen.
Hai câu thơ trên với giọng thơ đủng đỉnh và thể thơ lục ngôn, ta thấy được nhịp sống của ông khi “về nhàn” thật thanh bình, êm dịu. Phép đối “Ao cạn” với “đìa thanh”, “vớt bèo cấy muống” với “phát cỏ ương sen” được vận dụng khéo léo khắc họa được cuộc sống thanh tao, cần mẫn quá đỗi tự hào. Tuy trước làm quan nhưng khi về già không có sơn hào hải vị mà chỉ có “muống”, có “sen”. Ông vẫn giữ mãi cái thanh liêm thưở nào.
Hai câu thơ tiếp theo càng lột tả rõ nét vẻ đẹp con người của Nguyễn Trãi với ngôn từ cổ điển, đậm đà thi vị:
Kho thu phong nguyệt đầy qua nóc,
Thuyền chở yên hà nặng vạy then.
Trở về chốn quê yên bình, ông lấy “phong”, lấy “nguyệt” làm bạn, lấy “yên”, lấy “hà” làm thú vui. Hỏi thử trên thế gian, mấy ai biết tận hưởng cuộc sống một cách thanh cao, đẹp đẽ như Nguyễn Trãi? Ông không chỉ cảm nhận cuộc sống bằng mắt thường, ông hòa mình vào chúng để tận hưởng, để thấy mùa thu như một nhà kho chứa đầy ắp gió trăng. Con thuyền của bậc thi nhân vốn chỉ trở khói ráng nay cũng phải lằn mình lại những chiếc thang thuyền. Có thể thấy tâm hồn thanh tao vẫn còn đó nhưng nay nó còn được hấp thụ thêm nét phóng khoáng, tự do của Ức Trai chan hòa với thiên nhiên, cây cỏ.
Tuy đã về với đồng, với cỏ thế nhưng tấm lòng trung với nước, hiếu với dân của ông vẫn luôn hiện hữu và được thổ lộ ở hai câu kết:
Bui có một lòng trung lẫn hiếu
Mài chăng khuyết, nhuộm chăng đen.
Theo tiếng cổ, “bui” có nghĩa là “chỉ”. Nguyễn Trãi bộc lộ lòng trung hiếu, một lòng của mình đối với giang sơn và với bậc cha mẹ của mình. Tấm lòng son đó mãi trường tồn, thủy chung để dù có mài đi cũng không khuyết, có nhuộm màu cũng chẳng đen, chẳng hề vẩn đục. Câu thơ cuối sử dụng hai vế đối như một lời thề chắc nịc của chính ông với đất nước, với vua và đấng sinh thành.
Bài thơ đã cho người đọc cảm nhận sâu sắc vẻ đẹp tâm hồn của một bậc vĩ nhân. Ông không ham danh lợi, chẳng màng cầu vinh. Vì những thứ bất công của nhân thế mà Nguyễn Trãi trở về ở ẩn, ung dung tự tại. Ở đây, ông yêu thiên nhiên, gắn bó giao hòa với thiên nhiên. Tuy nhiên, dù có như vậy, ta vẫn cảm nhận được một lòng trung quân ái quốc, hướng về xã tắc, mong ước hiếu thuận với mẹ cha của nguyễn trãi. Đó là tấm lòng cao đẹp khó tìm thấy trong nhân thế xô bồ lúc bấy giờ.
Bài thơ “Thuật hứng” với giọng thơ nhẹ nhàng, sâu lắng, nhưng không kém phần thanh cao. Nó là lời bày tỏ tình cảm cao đẹp của ông với cuộc đời nhàn hạ, thanh bạc mà không một lần quên nghĩ về nghĩa tử với nước với dân, nghĩ về tấm lòng trung hiếu. Quả thật, Nguyễn Trãi hoàn toàn xứng đáng với lời ngợi ca của vua Lê Thánh Tông đã dành cho ông: “Ức Trai tâm thượng quang Khuê tảo”.

Lời thơ "Thuật Hứng" của Nguyễn Trãi thể hiện sự tinh tế, sâu sắc và tâm hồn thanh tịnh của tác giả. Với những câu thơ cùng những hình ảnh tươi đẹp của thiên nhiên, Nguyễn Trãi đã khéo léo thể hiện tình cảm của mình với thiên nhiên và đồng thời phản ánh tâm hồn thanh tịnh của mình.
    Đọc qua bài thơ này, ta có thể cảm nhận được sự tinh tế, trau chuốt trong từng câu thơ của Nguyễn Trãi. Những từ ngữ được lựa chọn đều tươi đẹp, dịu dàng và sâu sắc. Bài thơ còn thể hiện sự tình cảm của tác giả với cuộc sống và thiên nhiên xung quanh, đặc biệt là với những đóa hoa, những con chim và những cơn gió mát.
   Từng câu thơ của Nguyễn Trãi đều mang đến cho người đọc cảm giác bình yên và thanh tịnh. Những hình ảnh thi vị của thiên nhiên cùng những tưởng tượng đẹp mắt đã khiến cho bài thơ trở thành một tác phẩm thơ thuật đẹp và tuyệt vời. Từ đó, ta có thể cảm nhận được sự tâm hồn thanh tịnh, đẹp đẽ của Nguyễn Trãi thông qua những dòng thơ tuyệt vời của ông.