Thời kì này có thể là thời kì hiện đại hóa của Việt Nam, từ khi Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập năm 1945 và khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đến cuối thập niên 1980. Trong giai đoạn này, có các chuyển biến quan trọng như sau:

• Kinh tế: Trong giai đoạn đầu, Việt Nam đã có chính sách cải cách ruộng đất, tập trung sản xuất quốc gia, quốc hữu hóa các ngành công nghiệp chủ yếu như than, thép, điện, nước. Sau đó, trong những năm 1980, Việt Nam đã bắt đầu thực hiện chính sách đổi mới kinh tế, chuyển từ mô hình kinh tế trữ sản truyền thống sang mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, gắn kết với nền kinh tế thế giới. Chính sách này đã giúp Việt Nam đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế ổn định, đáp ứng được nhu cầu phát triển đa dạng của xã hội.

• Xã hội: Trong giai đoạn đầu, các chính sách cải cách như hủy bỏ phong kiến, giải phóng dân tộc, nâng cao giáo dục, bình đẳng giới đã được thực hiện. Những chính sách này đã đưa đất nước tiến bộ hơn trong xã hội. Tuy nhiên, trong chiến tranh Việt Nam, nhiều người đã chết, bị thương và bị tàn phá, gây ra những tổn thất lớn cho đất nước. Sau đó, với chính sách đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực giáo dục, y tế, tăng cao mức sống của người dân, giảm đói nghèo và nâng cao môi trường sống. Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức về vấn đề đô thị hóa, tăng trưởng dân số và phân bổ tài nguyên xã hội.