Mùa hè trong cảm nhận mỗi người mỗi khác, mùa hè của em có thể là mùa của những chuyến đi, mùa của những cuộc gặp gỡ. Mùa hạ của tôi lại là mùa của những sắc màu, màu hoa trái, màu mây trời. Còn mùa hè trong cảm nhận của Xuân Quỳnh nó là một mùa của những âm thanh, những hương vị đặc trưng của mùa hè. Nó còn là mùa của những ước mơ và hoài bão. Bài thơ “Mùa hạ” đã khắc họa rõ nét về một mùa hè trong suy nghĩ của Xuân Quỳnh, là một bức tranh mùa hè xinh đẹp và hoài niệm.

Bài thơ “Mùa hạ” được nữ nghệ sĩ viết khi tuổi thanh xuân đã qua. Tuy đã qua đi khoảng thời gian đẹp đẽ ấy nhưng những khao khát những ước mơ vẫn rạo rực trong chị, được chị thể hiện qua từng câu thơ. Bài thơ mở đầu với:

“Đó là mùa của những tiếng chim reo

Trời xanh biếc, nắng tràn trên khắp ngả

Đất thành cây, mật trào lên vị quả

Bước chân người bỗng mở những đường đi”

Những câu thơ đầu tiên dường như chị đang được đắm mình vào thiên nhiên mùa hè rực rỡ. Chị cảm nhận mùa hè bằng đủ các giác quan, thính giác lắng nghe tiếng chim reo. Thị giác nhìn bầu trời xanh biếc, nhìn ánh nắng tràn trên khắp ngả đường, nhìn cây cối sinh sôi. Vị giác cảm nhận mật ngọt của hoa trái. Và mùa hạ còn là mùa mà những chặng đường mới được mở ra. Một mùa hè tuyệt vời, đong đầy và đẹp đẽ.

Sau đó là khổ thơ thứ hai: 

“Đó là mùa không thể giấu che

Cả vạn vật đều phơi trần dưới nắng

Biển xanh thẳm, cánh buồm lồng lộng trắng

Từ những miền cay đắng hoá thành thơ.”

Tại sao lại nói mùa hạ là mùa không thể giấu che? Phải chăng dưới ánh nắng rực rỡ kia mọi vật đều không muốn che đậy bất kì điều gì. Đều sẽ trở nên trong trắng và tinh khiết, giống như biển xanh và cánh buồm trắng? Phải chăng dưới cái nắng rực rỡ của mùa hè tâm hồn con người được gột rửa, sẽ chẳng còn trĩu nặng sầu lo và cay đắng? Hay những điều không thể giấu che kia là những tổn thương, những đắng cay của cuộc đời mà ta vẫn luôn chôn giấu trong lòng? Sau khi đắm mình trong ánh nắng tất cả đều hóa hư không, sau cùng chỉ còn lại tâm hồn sáng trong, tinh khiết tràn đầy thơ ca?

“Đó là mùa của những ước mơ

Những dục vọng muôn đời không xiết kể

Gió bão hoà, mưa thành sông thành bể

Một thoáng nhìn có thể hoá tình yêu.”

Theo lời Xuân Quỳnh thì mùa hạ là mùa của những ước mơ, những dục vọng nhiều không kể xiết. Liệu rằng đây có phải là tuổi trẻ hay không? Có rất nhiều ước mơ và dục vọng. Tuổi trẻ nào có ai không mang trong mình những ước mơ và khát vọng. Và chúng ta luôn cố gắng hết sực mình để theo đuổi những ước mơ và dục vọng ấy, khát khao mong ước được chạm tới ước mơ. Nhưng con đường đi tới ước mơ có bao giờ dễ dàng, con đường ấy luôn đầy thử thách, gió bão. Tuổi trẻ là vậy đấy, ước mơ hoài bão nhiều và cũng đầy chông gai. Cũng như mùa hè rực rỡ nhưng lại nhiều mưa bão nhất năm. Tuổi trẻ cũng dễ rung động, đôi khi chỉ là cái lướt qua cũng làm ta lưu luyến cả một đời. Tựa như chỉ thoáng cảm nhận được chút hơi ấm của ánh nắng sau cơn mưa rào, lại đem lòng yêu luôn cả cái nắng mùa hè.

“Đó là mùa của những buổi chiều

Cánh diều giấy nghiêng vòm trời cao vút

Tiếng dế thức suốt đêm dài oi bức

Tiếng cuốc dồn thúc giục nắng đang trưa”

Khổ thơ viết về những hình ảnh thân thuộc của mùa hạ: là những cánh diều giấy trên bầu vòm trời cao vút vào buổi chiều mùa hạ, là tiếng cuốc giục giã vào buổi trưa hè nắng cháy, là tiếng dế kêu rả rích suốt đêm hè oi ả. Nhhững hình ảnh, âm thanh ấy dường như đưa ta về lại những mùa hè khi còn bé, được thả diều, bắt ve, tắm suối. Qua những dòng thơ của Xuân Quỳnh khiến lòng ta bồi hồi nhớ lại những năm tháng ấy.

“Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa

Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?

Mà mặt đất màu xanh là vẫn biển

Quả ngọt ngào thắm thiết vẫn màu hoa.”

Hai câu thơ “Mùa hạ của tôi, mùa hạ đã đi chưa. Ôi tuổi trẻ bao khát khao còn, hết?” như câu hỏi khi vô thức thốt ra khi chị chợt ngỡ ngàng phát hiện hình như cái tuổi trẻ rực rỡ đầy khát khao và mơ ước đã qua rồi. Chị cảm thán, chị dò hỏi. Dường như chị muốn níu giữ nó, chị nuối tiếc cái thời thanh xuân ấy. Nhưng rồi, chị lại tự tìm cho mình được câu trả lời “Mà mặt đất màu xanh vẫn biển. Quả ngọt thắm thiết vẫn màu hoa.” Vì đất màu xanh vẫn là biển, quả ngọt vẫn còn thắm thiết màu hoa. Dù tuổi trẻ dù có qua đi thì những khao khát, những ước mơ vẫn sẽ còn đó. Ta vẫn là ta.

Bài thơ “Mùa hạ” của Xuân Quỳnh đã miêu tả một bức tranh mùa hè vô cùng rực rỡ, đầy sống động và cũng căng tràn nhựa sống. Xuân Quỳnh cũng khéo léo lồng ghép những triết lý sống đẹp đẽ của cuộc đời vào bài thơ của mình: Tuổi trẻ nhiều đam mê, hoài bão. Ta nên hết mình với những đam mê ấy không nên chùng bước trước khó khăn hay thử thách. Tuổi trẻ dù qua đi nhưng ta vẫn là ta, hãy làm những gì mình muốn.